Kabinet-Marijnen
Kabinet-Marijnen | ||||
---|---|---|---|---|
De ministers van het kabinet-Marijnen in de Trêveszaal op 24 juli 1963
| ||||
Coalitie | KVP, VVD, ARP, CHU | |||
Zeteltal TK | 50 + 16 + 13 + 13 = 92 | |||
Premier | mr. V.G.M. (Victor) Marijnen | |||
Beëdiging | 24 juli 1963 | |||
Demissionair | 27 februari 1965 | |||
Ontslagdatum | 14 april 1965 | |||
Voorganger | De Quay | |||
Opvolger | Cals | |||
Zetels in de Tweede Kamer
| ||||
Overzicht kabinetten | ||||
|
Het kabinet-Marijnen was het Nederlandse kabinet van 24 juli 1963 tot 14 april 1965. Het kabinet werd gevormd door de politieke partijen Katholieke Volkspartij (KVP), Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD), Anti-Revolutionaire Partij (ARP) en de Christelijk-Historische Unie (CHU) na de Tweede Kamerverkiezingen van 1963. Het centrum-rechtse kabinet-Marijnen was een meerderheidskabinet dat zowel in de Eerste Kamer en Tweede Kamer kon rekenen op een ruime meerderheid. Het kabinet-Marijnen was een voortzetting van het vorige kabinet De Quay.[1]
Verloop
Het kabinet regeert tijdens een periode van hoogconjunctuur door onder meer aardgasvondsten begunstigen het financieel-economische beleid. Er is krapte op de arbeidsmarkt, waardoor de lonen gaan stijgen. Vanwege een tekort op de arbeidsmarkt worden buitenlandse werknemers geworven. Er wordt voortgegaan met de opbouw van de sociale verzorgingsstaat, er komt een Ziekenfondswet en in 1964 wordt er door minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Gerard Veldkamp het sociaal minimum ingevoerd. In 1964 worden maatregelen genomen tegen commerciële televisie-uitzendingen vanaf de Noordzee (vanaf het zgn. REM-eiland).
Het (voorgenomen) huwelijk van prinses Irene met Carel Hugo van Bourbon-Parma op 29 april 1964 en de daarmee samenhangende overgang van Irene naar het katholicisme leiden tot veel commotie. Belangrijkste reden daarvoor zijn de aspiraties van Carel Hugo. Hij maakt aanspraken op de Spaanse troon. Prinses Irene verliest haar recht op troonopvolging. Het feit dat Irene tot het katholieke geloof is overgegaan, is voor een deel van de protestanten overigens moeilijk verteerbaar. De fractieleiders van ARP en CHU wensen echter niet uit te spreken, dat een katholiek op de troon ondenkbaar is.
Op 15 september 1964 tijdens de algemene beschouwingen informeert minister van Financiën Johan Witteveen de Tweede Kamer over de slechte toestand van de economie. Er is sprake van een betalingsbalanstekort en mede door de loonstijgingen gaan de overheidsuitgaven flink omhoog. Hoewel achteraf uit de cijfers blijkt dat het EMU-tekort en de EMU-schuld daalden, wordt er gesproken van het 'Gat van Witteveen' op de begroting. Om de stijgende overheids- en sociale zekerheidsuitgaven te financieren overschrijden de collectieve lasten de grens van 30%.
Ambtsbekleders
Kabinetsformatie
- Tweede Kamerverkiezingen 1963: 15 mei 1963
- Beëdiging kabinet: 24 juli 1963
- Duur formatie: 50 dagen
- Informateur
- mr.dr. C.P.M. (Carl) Romme (KVP), (20 mei 1963 – 4 juni 1963) 16 dagen
- Informateur
- dr. W.L.P.M. (Wim) de Kort (KVP), (6 juni 1963 – 26 juni 1963) 21 dagen
- Informateur
- mr.dr. L.J.M. (Louis) Beel (KVP), (28 juni 1963 – 4 juli 1963) 7 dagen
- Formateur
- dr. J.E. (Jan) de Quay (KVP), (5 juli 1963 – 15 juli 1963) 11 dagen
- Formateur
- mr. (Victor) V.G.M. Marijnen (KVP), (16 juli 1963 – 23 juli 1963) 8 dagen
Reden ontslagaanvraag
Op 27 februari 1965 kwam het tot een voortijdig einde van het kabinet. De exacte redenen voor de val bleven duister, maar duidelijk was wel dat er in de ministerraad geen overeenstemming was bereikt over het omroepbeleid. Minister-president Victor Marijnen kon niets anders dan koningin Juliana het ontslag aanbieden van zijn kabinet.
Noemenswaardigheden
- Tien bewindslieden van het kabinet, Luns, Witteveen, De Jong, De Block, Bakker, Haex, Van Es, Den Toom, Grosheide en Keyzer, dienden later ook in het kabinet-De Jong.
- De staatssecretarissen van Defensie, Haex, Van Es en Den Toom waren alle drie voormalig opper- en vlagofficieren en veteranen van de Tweede Wereldoorlog.
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties |