Kabinet-Heemskerk Azn.

Kabinet-Heemskerk Azn.
Kabinet in Nederland
Premier	J. Heemskerk Azn.
Politieke kleur	Liberaal (behoudend)
Start	23 april 1883
Demissionair	30 maart 1888
Eind	21 april 1888
Voorganger	Van Lynden van Sandenburg
Opvolger	Mackay
Nederlandse kabinetten van 1848 t/m WO II
Portaal	Politiek

Het kabinet-Heemskerk Azn. was een Nederlands kabinet dat regeerde van 1883 tot 1888. Dit conservatief-liberale kabinet weet in 1887 een Grondwetsherziening tot stand te brengen, die leidt tot kiesrechtuitbreiding en de weg opent voor het oplossen van de onderwijskwestie. Op andere gebieden, met name op financieel terrein, kan het kabinet niet veel bereiken. Enkele ministers moeten voortijdig het veld ruimen.

In april 1886 dient het kabinet zijn ontslag in, nadat de Tweede Kamer met 43 tegen 42 stemmen het voorstel voor een nieuw Grondwettelijk onderwijsartikel heeft verworpen. Nadat de antirevolutionair Æneas Mackay jr. heeft geweigerd een formatieopdracht te aanvaarden, wordt de Tweede Kamer ontbonden. Na de verkiezingen, die liberale winst opleveren, blijft het kabinet aan.

Ambtsbekleders

Ambtsbekleders			Ministers / Ministerie		Termijn	Partij
	J. (Jan) Heemskerk Azn.	mr.dr. J. (Jan) Heemskerk Azn. (1818–1897)	Voorzitter		23 april 1883 – 21 april 1888	O (Conservatief)
	J. (Jan) Heemskerk Azn.	mr.dr. J. (Jan) Heemskerk Azn. (1818–1897)	Minister	Binnenlandse Zaken	23 april 1883 – 21 april 1888	O (Conservatief)
	P.J.A.M. (Joseph) van der Does de Willebois	jhr.mr. P.J.A.M. (Joseph) van der Does de Willebois (1816–1892)	Minister	Buitenlandse Zaken	23 april 1883 – 10 augustus 1885 (buitenlandse reis)	RK (Conservatief)
	M.W. (Marc Willem) baron du Tour van Bellinchave	mr. M.W. (Marc Willem) baron du Tour van Bellinchave (1835–1908)			10 augustus 1885 – 14 september 1885 (waarnemend)	O (Conservatief)
	P.J.A.M. (Joseph) van der Does de Willebois	jhr.mr. P.J.A.M. (Joseph) van der Does de Willebois (1816–1892)			14 september 1885 – 1 november 1885 (afgetreden)	RK (Conservatief)
	A.P.C. (Abraham) van Karnebeek	jhr.mr. A.P.C. (Abraham) van Karnebeek (1836–1925)			1 november 1885 – 21 april 1888	O (Conservatief- Liberaal)
	Bestand:W.J.L. Grobbée.jpeg	W.J.L. Grobbée (1922–1907)	Minister	Financiën	23 april 1883 – 5 mei 1885 (afgetreden)	O (Conservatief)
	J.C. (Jacobus) Bloem	J.C. (Jacobus) Bloem (1822–1902)	Minister	Financiën	5 mei 1885 – 21 april 1888	O (Conservatief)
	M.W. (Marc Willem) baron du Tour van Bellinchave	mr. M.W. (Marc Willem) baron du Tour van Bellinchave (1835–1908)	Minister	Justitie	23 april 1883 – 21 april 1888	O (Conservatief)
		J.G. (Grégoire) van den Bergh (1824–1890)	Minister	Waterstaat, Handel en Nijverheid	23 april 1883 – 10 juni 1887 (afgetreden)	RK (Conservatief)
	F.C. Tromp	F.C. Tromp (1828–1900)			10 juni 1887 – 11 juli 1887 (waarnemend)	O (Conservatief- Liberaal)
		J.N. Bastert (1826–1902)			11 juli 1887 – 21 april 1888	O (Conservatief- Liberaal)
		generaal-majoor A.W.Ph. Weitzel (1816–1896)	Minister	Oorlog	23 april 1883 – 21 april 1888	O (Conservatief- Liberaal)
	F.L. Geerling	viceadmiraal F.L. Geerling (1815–1894)	Minister	Marine	23 april 1883 – 19 april 1884 (afgetreden)	O (Conservatief)
	Bestand:Willem Frederik van Erp Taalman Kip.jpg	W.F. van Erp Taalman Kip (1824–1905)			19 april 1884 – 5 augustus 1885 (afgetreden)	O
		schout-bij-nacht W.L.A. Gericke (1836–1914)			5 augustus 1885 – 26 januari 1887 (afgetreden)	O (Conservatief)
	F.C. Tromp	F.C. Tromp (1828–1900)			26 januari 1887 – 21 april 1888	O (Conservatief- Liberaal)
		F.G. van Bloemen Waanders (1825–1892)	Minister	Koloniën	23 april 1883 – 25 november 1883 (afgetreden)	O (Conservatief)
		generaal-majoor A.W.Ph. Weitzel (1816–1896)			25 november 1883 – 27 februari 1884 (waarnemend)	O (Conservatief- Liberaal)
	J.P. Sprenger van Eyk	mr. J.P. Sprenger van Eyk (1842–1907)			27 februari 1884 – 21 april 1888	O (Conservatief- Liberaal)
Bron: Kabinet-Heemskerk Azn. Parlement & Politiek

Mutaties

Al kort na het aantreden van het kabinet wordt de conservatieve minister Van Bloemen Waanders van Koloniën door de Tweede Kamer gedwongen af te treden.

In 1885 neemt minister Grobbée ontslag, vanwege grote tegenstand tegen zijn belastingvoorstellen.

Het kabinet telt liefst vier opeenvolgende ministers van Marine. Twee daarvan, Geerling en Gericke, zien plannen tot vlootuitbreiding door de Tweede Kamer worden afgewezen. Minister Van Erp Taalman Kip vertrekt vanwege zijn gezondheid. Ook de ministers van Buitenlandse Zaken en van Waterstaat, Handel en Nijverheid nemen om die reden ontslag. Van het oorspronkelijke acht ministers tellende kabinet zitten slechts drie de gehele periode van vijf jaar uit.

Bronnen, noten en/of referenties

De informatie op deze pagina, of een eerdere versie daarvan, is geheel of gedeeltelijk afkomstig van www.parlement.com. Overname was tot 1 februari 2016 toegestaan met bronvermelding.