Kabinet-Marijnen: verschil tussen versies

Kabinet-Marijnen
	De ministers van het kabinet-Marijnen in de Trêveszaal op 24 juli 1963
Coalitie	KVP, VVD, ARP, CHU
Zeteltal TK	50 + 16 + 13 + 13 = 92
Premier	mr. V.G.M. (Victor) Marijnen
Beëdiging	24 juli 1963
Demissionair	27 februari 1965
Ontslagdatum	14 april 1965
Voorganger	De Quay
Opvolger	Cals
	Zetels in de Tweede Kamer
Overzicht kabinetten
Portaal	Politiek

Huidige versie van 7 apr 2023 om 09:27

Het kabinet-Marijnen was het Nederlandse kabinet van 24 juli 1963 tot 14 april 1965. Het kabinet werd gevormd door de politieke partijen Katholieke Volkspartij (KVP), Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD), Anti-Revolutionaire Partij (ARP) en de Christelijk-Historische Unie (CHU) na de Tweede Kamerverkiezingen van 1963. Het centrum-rechtse kabinet-Marijnen was een meerderheidskabinet dat zowel in de Eerste Kamer en Tweede Kamer kon rekenen op een ruime meerderheid. Het kabinet-Marijnen was een voortzetting van het vorige kabinet De Quay.^[1]

Verloop

Het kabinet regeert tijdens een periode van hoogconjunctuur door onder meer aardgasvondsten begunstigen het financieel-economische beleid. Er is krapte op de arbeidsmarkt, waardoor de lonen gaan stijgen. Vanwege een tekort op de arbeidsmarkt worden buitenlandse werknemers geworven. Er wordt voortgegaan met de opbouw van de sociale verzorgingsstaat, er komt een Ziekenfondswet en in 1964 wordt er door minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Gerard Veldkamp het sociaal minimum ingevoerd. In 1964 worden maatregelen genomen tegen commerciële televisie-uitzendingen vanaf de Noordzee (vanaf het zgn. REM-eiland).

Het (voorgenomen) huwelijk van prinses Irene met Carel Hugo van Bourbon-Parma op 29 april 1964 en de daarmee samenhangende overgang van Irene naar het katholicisme leiden tot veel commotie. Belangrijkste reden daarvoor zijn de aspiraties van Carel Hugo. Hij maakt aanspraken op de Spaanse troon. Prinses Irene verliest haar recht op troonopvolging. Het feit dat Irene tot het katholieke geloof is overgegaan, is voor een deel van de protestanten overigens moeilijk verteerbaar. De fractieleiders van ARP en CHU wensen echter niet uit te spreken, dat een katholiek op de troon ondenkbaar is.

Op 15 september 1964 tijdens de algemene beschouwingen informeert minister van Financiën Johan Witteveen de Tweede Kamer over de slechte toestand van de economie. Er is sprake van een betalingsbalanstekort en mede door de loonstijgingen gaan de overheidsuitgaven flink omhoog. Hoewel achteraf uit de cijfers blijkt dat het EMU-tekort en de EMU-schuld daalden, wordt er gesproken van het 'Gat van Witteveen' op de begroting. Om de stijgende overheids- en sociale zekerheidsuitgaven te financieren overschrijden de collectieve lasten de grens van 30%.

De ministers van het kabinet-Marijnen na de beëdiging bij Huis ten Bosch op 24 juli 1963.

Ambtsbekleders

Ambtsbekleders		Minister / Ministerie		Termijn	Partij
	mr. V.G.M. (Victor) Marijnen (1917–1975)	Minister-president / Minister	Algemene Zaken	24 juli 1963 – 14 april 1965	KVP
	mr. B.W. (Barend) Biesheuvel (1920–2001)	Vicepremier / Minister	Landbouw en Visserij	24 juli 1963 – 5 april 1967 ^[2]	ARP
	mr. B.W. (Barend) Biesheuvel (1920–2001)	Minister	Surinaamse en Nederlands- Antilliaanse Zaken	24 juli 1963 – 5 april 1967 ^[2]	ARP
	mr. E.H. (Edzo) Toxopeus (1918–2009)	Minister	Binnenlandse Zaken	19 mei 1959 – 14 april 1965 ^[3]	VVD
	mr. J.M.A.H. (Joseph) Luns (1911–2002)	Minister	Buitenlandse Zaken	13 oktober 1956 – 6 juli 1971 ^[3]^[2]	KVP
	dr. H.J. (Johan) Witteveen (1921–2019)	Minister	Financiën	24 juli 1963 – 14 april 1965	VVD
	mr. Y. (Ynso) Scholten (1918–1984)	Minister	Justitie	24 juli 1963 – 14 april 1965	CHU
	dr. J.E. (Koos) Andriessen (1928–2019)	Minister	Economische Zaken	24 juli 1963 – 14 april 1965	CHU
	P.J.S. (Piet) de Jong (1915–2016)	Minister	Defensie	24 juli 1963 – 5 april 1967 ^[2]	KVP
	dr. G.M.J. (Gerard) Veldkamp (1921–1990)	Minister	Sociale Zaken en Volksgezondheid	17 juli 1961 – 5 april 1967 ^[3]^[2]	KVP
	mr. Th.H. (Theo) Bot (1911–1984)	Minister	Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen	24 juli 1963 – 14 april 1965	KVP
	mr. J. (Jan) van Aartsen (1909–1992)	Minister	Verkeer en Waterstaat	24 juli 1963 – 14 april 1965	ARP
	drs. P.C.W.M. (Pieter) Bogaers (1924–2008)	Minister	Volkshuisvesting en Bouwnijverheid	24 juli 1963 – 22 november 1966 ^[2]	KVP
	drs. J.F. (Jo) Schouwenaar- Franssen (1909–1995)	Minister	Maatschappelijk Werk	24 juli 1963 – 14 april 1965	VVD
Ambtsbekleders		Staatssecretaris / Portefeuille / Ministerie		Termijn	Partij
	mr. L. (Leo) de Block (1904–1988)	Staatssecretaris	• Europese Zaken • Internationale Vervoer Beleid (Buitenlandse Zaken)	3 september 1963 – 5 april 1967 ^[2]	KVP
	mr.dr. I.N.Th. (Isaäc) Diepenhorst (1907–1976)	Staatssecretaris	• Ontwikkelings- samenwerking • Verenigde Naties Beleid (Buitenlandse Zaken)	28 november 1963 – 14 april 1965	CHU
	dr. W.H. (Willem) van den Berge (1905–1987)	Staatssecretaris	• Fiscale Zaken • Belastingdienst (Financiën)	27 mei 1959 – 14 april 1965 ^[3]	O
	drs. J.A. (Joop) Bakker (1921–2003)	Staatssecretaris	• Middenstand • Regionale Industrialisatie • Toerisme (Economische Zaken)	3 september 1963 – 22 november 1966 ^[2]	ARP
	J.C.E. (Joop) Haex (1911–2002)	Staatssecretaris	• Landmacht (Defensie)	14 augustus 1963 – 14 april 1965	CHU
	A. (Adri) van Es (1913–1994)		• Marine (Defensie)	14 augustus 1963 – 16 september 1972 ^[2]	ARP
	W. (Willem) den Toom (1911–1998)		• Luchtmacht (Defensie)	25 november 1963 – 14 april 1965	VVD
	dr. A.J.H. (Louis) Bartels (1915–2002)	Staatssecretaris	• Volksgezondheid • Ouderenbeleid • Gehandicapten- beleid (Sociale Zaken en Volksgezondheid)	3 september 1963 – 5 april 1967 ^[2]	KVP
	dr. J.F.G.M. (José) de Meijer (1915–2000)	Staatssecretaris	• Sociale Zekerheid • Bijstand • Arbeids- omstandigheden • Maatschappelijke Dienst- verlening • Pensioenen • Armoedebeleid • Publiekrechtelijke Bedrijfs- organisatie (Sociale Zaken en Volksgezondheid)	15 november 1963 – 5 april 1967 ^[2]	KVP
	mr. J.H. (Hans) Grosheide (1930-2022)	Staatssecretaris	• Basisonderwijs • Algemeen Voortgezet Onderwijs • Buitengewoon Onderwijs (Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen)	3 september 1963 – 6 juli 1971 ^[2]	ARP
	drs. L.J.M. (Louis) van de Laar (1921–2004)	Staatssecretaris	• Volk- sontwikkeling • Jeugdbeleid • Cultuurbeleid • Kunstbeleid • Mediabeleid • Sport • Natuurbehoud (Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen)	24 oktober 1963 – 14 april 1965	KVP
	M.J. (Mike) Keyzer (1911–1983)	Staatssecretaris	• Wegverkeer • Openbaar Vervoer • Luchtvaart • Spoorwegen • Scheepvaart (Verkeer en Waterstaat)	22 oktober 1963 – 14 april 1965	VVD
Bron: Kabinet-Marijnen Rijksoverheid.nl

Kabinetsformatie

Tweede Kamerverkiezingen 1963: 15 mei 1963
Beëdiging kabinet: 24 juli 1963
Duur formatie: 50 dagen
Informateur
- mr.dr. C.P.M. (Carl) Romme (KVP), (20 mei 1963 – 4 juni 1963) 16 dagen
Informateur
- dr. W.L.P.M. (Wim) de Kort (KVP), (6 juni 1963 – 26 juni 1963) 21 dagen
Informateur
- mr.dr. L.J.M. (Louis) Beel (KVP), (28 juni 1963 – 4 juli 1963) 7 dagen
Formateur
- dr. J.E. (Jan) de Quay (KVP), (5 juli 1963 – 15 juli 1963) 11 dagen
Formateur
- mr. (Victor) V.G.M. Marijnen (KVP), (16 juli 1963 – 23 juli 1963) 8 dagen

Reden ontslagaanvraag

Op 27 februari 1965 kwam het tot een voortijdig einde van het kabinet. De exacte redenen voor de val bleven duister, maar duidelijk was wel dat er in de ministerraad geen overeenstemming was bereikt over het omroepbeleid. Minister-president Victor Marijnen kon niets anders dan koningin Juliana het ontslag aanbieden van zijn kabinet.

Noemenswaardigheden

Tien bewindslieden van het kabinet, Luns, Witteveen, De Jong, De Block, Bakker, Haex, Van Es, Den Toom, Grosheide en Keyzer, dienden later ook in het kabinet-De Jong.
De staatssecretarissen van Defensie, Haex, Van Es en Den Toom waren alle drie voormalig opper- en vlagofficieren en veteranen van de Tweede Wereldoorlog.

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Kabinet-Marijnen (1963-1965). Parlement & Politiek.
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Functie gecontinueerd in het volgende Kabinet-Cals
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Functie gecontinueerd van het vorige Kabinet-De Quay

Zie de categorie [[commons:#mw-subcategories|]] van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Kabinet-Marijnen (1963-1965). Parlement & Politiek.

[Cals-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Functie gecontinueerd in het volgende Kabinet-Cals

[DeQuay-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Functie gecontinueerd van het vorige Kabinet-De Quay

[1]

[2]

[3]

@@ Regel 27: / Regel 27: @@
 Op 15 september 1964 tijdens de [[algemene beschouwingen]] informeert minister van Financiën [[Johan Witteveen]] de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]] over de slechte toestand van de economie. Er is sprake van een betalingsbalanstekort en mede door de loonstijgingen gaan de overheidsuitgaven flink omhoog. Hoewel achteraf uit de cijfers blijkt dat het EMU-tekort en de EMU-schuld daalden, wordt er gesproken van het 'Gat van Witteveen' op de begroting. Om de stijgende overheids- en sociale zekerheidsuitgaven te financieren overschrijden de collectieve lasten de grens van 30%.
-[[Bestand:Kabinet-Marijnen (1).jpg|thumb|De ministers van het kabinet-Marijnen na de beëdiging bij [[Paleis Huis ten Bosch|Huis ten Bosch]] op 24 juli 1963.]]
+[[Bestand:Kabinet-Marijnen.jpg|thumb|De ministers van het kabinet-Marijnen na de beëdiging bij [[Paleis Huis ten Bosch|Huis ten Bosch]] op 24 juli 1963.]]
 [[Bestand:Lyndon B. Johnson in Holland. De vice-president en premier Marijnen op Ypenburg (8147595547).jpg|thumb|Minister-president [[Victor Marijnen]] (links) en [[vicepresident van de Verenigde Staten]] [[Lyndon B. Johnson]] op [[Vliegveld Ypenburg]] op 5 november 1963.]]
 [[Bestand:Veldkamp, G.M.J. - SFA008007383.jpg|thumb|Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid [[Gerard Veldkamp]] (midden) tijdens een persconferentie op 10 januari 1964.]]
@@ Regel 43: / Regel 43: @@
 |-
 | style="background-color: #004F50"|
-| [[Bestand:Victor Marijnen 1963 (1).jpg|120px|V.G.M. (Victor) Marijnen]]
+| [[Bestand:Victor Marijnen 1963.jpg|120px|V.G.M. (Victor) Marijnen]]
 | [[Victor Marijnen|mr. <br /> V.G.M. (Victor) <br /> Marijnen]] <br /> <small>(1917–1975)</small>
 | [[Minister-president van Nederland|Minister-president]] / <br /> [[Lijst van Nederlandse ministers van Algemene Zaken|Minister]]
@@ Regel 70: / Regel 70: @@
 |-
 | style="background-color: #004F50"|
-| [[Bestand:Joseph Luns 1966 (1).jpg|120px|J.M.A.H. (Joseph) Luns]]
+| [[Bestand:Joseph Luns 1966.jpg|120px|J.M.A.H. (Joseph) Luns]]
 | [[Joseph Luns|mr. <br /> J.M.A.H. <br /> (Joseph) <br /> Luns]] <br /> <small>(1911–2002)</small>
 | [[Lijst van Nederlandse ministers van Buitenlandse Zaken|Minister]]
@@ Regel 94: / Regel 94: @@
 |-
 | style="background-color: #007B5F"|
-| [[Bestand:Koos Andriessen 1963 (1).jpg|120px|J.E. (Koos) Andriessen]]
+| [[Bestand:Koos Andriessen 1963.jpg|120px|J.E. (Koos) Andriessen]]
 | [[Koos Andriessen|dr. <br /> J.E. (Koos) <br /> Andriessen]] <br /> <small>(1928–2019)</small>
 | [[Lijst van Nederlandse ministers van Economische Zaken|Minister]]
@@ Regel 110: / Regel 110: @@
 |-
 | style="background-color: #004F50"|
-| [[Bestand:Gerard Veldkamp 1964 (1).jpg|120px|G.M.J. (Gerard) Veldkamp]]
+| [[Bestand:Gerard Veldkamp 1964.jpg|120px|G.M.J. (Gerard) Veldkamp]]
 | [[Gerard Veldkamp|dr. <br /> G.M.J. <br /> (Gerard) <br /> Veldkamp]] <br /> <small>(1921–1990)</small>
 | [[Lijst van Nederlandse ministers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport|Minister]]
@@ Regel 126: / Regel 126: @@
 |-
 | style="background-color: #008F90"|
-| [[Bestand:Jan van Aartsen 1965 (2).jpg|120px|J. (Jan) van Aartsen]]
+| [[Bestand:Jan van Aartsen 1965.jpg|120px|J. (Jan) van Aartsen]]
 | [[Jan van Aartsen|mr. <br /> J. (Jan) <br /> van Aartsen]] <br /> <small>(1909–1992)</small>
 | [[Lijst van Nederlandse ministers van Verkeer en Waterstaat|Minister]]
@@ Regel 134: / Regel 134: @@
 |-
 | style="background-color: #004F50"|
-| [[Bestand:Pieter Bogaers 1968 (1).jpg|120px|P.C.W.M. (Pieter) Bogaers]]
+| [[Bestand:Pieter Bogaers 1968.jpg|120px|P.C.W.M. (Pieter) Bogaers]]
 | [[Pieter Bogaers (politicus)|drs. <br /> P.C.W.M. <br /> (Pieter) <br /> Bogaers]] <br /> <small>(1924–2008)</small>
 | [[Lijst van Nederlandse ministers van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer|Minister]]
@@ Regel 155: / Regel 155: @@
 |-
 | style="background-color: #004F50"|
-| [[Bestand:Leo de Block 1969 (1).jpg|120px|L. (Leo) de Bloc]]
+| [[Bestand:Leo de Block 1969.jpg|120px|L. (Leo) de Bloc]]
 | [[Leo de Block|mr. <br /> L. (Leo) <br /> de Block]] <br /> <small>(1904–1988)</small>
 | rowspan=2 | [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Buitenlandse Zaken|Staatssecretaris]]
@@ Regel 163: / Regel 163: @@
 |-
 | style="background-color: #006F70"|
-| [[Bestand:Isaäc Nicolaas Diepenhorst 1964 (1).jpg|120px|I.N.Th. (Isaäc) Diepenhorst]]
+| [[Bestand:Isaäc Nicolaas Diepenhorst 1964.jpg|120px|I.N.Th. (Isaäc) Diepenhorst]]
 | [[Isaäc Nicolaas Theodoor Diepenhorst|mr.dr. <br /> I.N.Th. (Isaäc) <br /> Diepenhorst]] <br /> <small>(1907–1976)</small>
 | • [[Ontwikkelingssamenwerking|Ontwikkelings-<br />samenwerking]] <br /> • Verenigde <br /> Naties <br /> Beleid <br /> <br /> ([[Ministerie van Buitenlandse Zaken (Nederland)|Buitenlandse <br /> Zaken]])
@@ Regel 186: / Regel 186: @@
 |-
 | style="background-color: #006F70"|
-| [[Bestand:Joop Haex 1963 (1).jpg|120px|J.C.E. (Joop) Haex]]
+| [[Bestand:Joop Haex 1963.jpg|120px|J.C.E. (Joop) Haex]]
 | [[Joop Haex|J.C.E. (Joop) <br /> Haex]] <br /> <small>(1911–2002)</small>
 | rowspan=3 | [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Defensie|Staatssecretaris]]
@@ Regel 201: / Regel 201: @@
 |-
 | style="background-color: #262B6A"|
-| [[Bestand:Willem den Toom 1971 (1).jpg|120px|W. (Willem) den Toom]]
+| [[Bestand:Willem den Toom 1971.jpg|120px|W. (Willem) den Toom]]
 | [[Willem den Toom (politicus)|W. (Willem) <br /> den Toom]] <br /> <small>(1911–1998)</small>
 | • [[Koninklijke Luchtmacht|Luchtmacht]] <br /> <br /> ([[Ministerie van Defensie (Nederland)|Defensie]])
@@ Regel 208: / Regel 208: @@
 |-
 | style="background-color: #004F50"|
-| [[Bestand:Louis Bartels 1965 (1).jpg|120px|A.J.H. (Louis) Bartels]]
+| [[Bestand:Louis Bartels 1965.jpg|120px|A.J.H. (Louis) Bartels]]
 | [[Louis Bartels|dr. <br /> A.J.H. (Louis) <br /> Bartels]] <br /> <small>(1915–2002)</small>
 | rowspan=2 | [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Sociale Zaken en Werkgelegenheid|Staatssecretaris]]
@@ Regel 216: / Regel 216: @@
 |-
 | style="background-color: #004F50"|
-| [[Bestand:José de Meijer 1965 (1).jpg|120px|J.F.G.M. (José) de Meijer]]
+| [[Bestand:José de Meijer 1965.jpg|120px|J.F.G.M. (José) de Meijer]]
 | [[José de Meijer|dr. <br /> J.F.G.M. (José) <br /> de Meijer]] <br /> <small>(1915–2000)</small>
 | • Sociale <br /> Zekerheid <br /> • Bijstand <br /> • Arbeids-<br />omstandigheden <br /> • Maatschappelijke <br /> Dienst-<br />verlening <br /> • Pensioenen <br /> • Armoedebeleid <br /> • [[Publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie|Publiekrechtelijke <br /> Bedrijfs-<br />organisatie]] <br /> <br /> ([[Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid|Sociale Zaken]] en <br /> [[Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport|Volksgezondheid]])
@@ Regel 223: / Regel 223: @@
 |-
 | style="background-color: #008F90"|
-| [[Bestand:Hans Grosheide 1963 (1).jpg|120px|J.H. (Hans) Grosheide]]
+| [[Bestand:Hans Grosheide 1963.jpg|120px|J.H. (Hans) Grosheide]]
 | [[Hans Grosheide|mr. <br /> J.H. (Hans) <br /> Grosheide]] <br /> <small>(1930-2022)</small>
 | rowspan=2 | [[Lijst van Nederlandse staatssecretarissen van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|Staatssecretaris]]
@@ Regel 231: / Regel 231: @@
 |-
 | style="background-color: #004F50"|
-| [[Bestand:Louis van de Laar 1964 (1).jpg|120px|L.J.M. (Louis) van de Laar]]
+| [[Bestand:Louis van de Laar 1964.jpg|120px|L.J.M. (Louis) van de Laar]]
 | [[Louis van de Laar|drs. <br /> L.J.M. (Louis) <br /> van de Laar]] <br /> <small>(1921–2004)</small>
 | • Volk-<br />sontwikkeling <br /> • Jeugdbeleid <br /> • Cultuurbeleid <br /> • Kunstbeleid <br /> • Mediabeleid <br /> • Sport <br /> • Natuurbehoud <br /> <br /> ([[Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap|Onderwijs, <br /> Kunsten en <br /> Wetenschappen]])

Anonieme gebruiker

Zoeken

Kabinet-Marijnen: verschil tussen versies

Naamruimten

Meer

Pagina-handelingen

Huidige versie van 7 apr 2023 om 09:27

Inhoud

Verloop

Ambtsbekleders

Kabinetsformatie

Reden ontslagaanvraag

Noemenswaardigheden

Zie ook

Navigatie

Navigatie

Ads

Wikihulpmiddelen

Wikihulpmiddelen

Anonieme gebruiker

Zoeken

Kabinet-Marijnen: verschil tussen versies

Huidige versie van 7 apr 2023 om 09:27

Verloop

Ambtsbekleders

Kabinetsformatie

Reden ontslagaanvraag

Noemenswaardigheden

Zie ook

Navigatie

Wikihulpmiddelen

Paginahulpmiddelen

Categorieën