Raadhuis
Zie ook: De rechtskamer en vrouwe justitia
Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
vrijdag 1 juni 1917
Objectnummer: 16.829
Bouwplannen
In 1722 werden in Raamsdonk-dorp plannen gesmeed om een raadhuis te bouwen.
De bouw
Het raadhuis (± 1760-1780) stond op de kruising van, nu, de Molenstraat en de Raadhuisstraat. [1]
De architect was Philip Schonck (1735-1807) en het was een rechthoekig bakstenen gebouw met een bordes en een open torentje op het midden van het wolfdak; de treden en balustrade der stoep, alsook de omlijstingen der vensters en der deur, deze bekroond door een gebogen fronton, waarop een door wapenschilden geflankeerd Justitia-beeld, zijn van hardsteen.
In het torentje een klok, gegoten door Petit en Fritsen, zonder jaartal.
Guilliam (Willem) Carrier [2] maakte tussen 1765 en 1777 voor dit gebouw de beeldhouwwerken.
In het raadhuis werden bewaard een eiken bolpoottafel en een ijzeren kist, beschilderd met bloemen en landschappen (beide Louis XVIII).
Vanaf de bouw van het raadhuis werd de rechtspraak uitgeoefend door schepenen, een griffier en een schout. Een schout werd aangesteld als hoofd van de schepenbank. Zij hielden zitting in raadhuis tot aan de Franse tijd. [3]
Na de inlijving van 1811 [4] door Napoleon Bonaparte wordt de rechtspraak volgens Frans model [5] ingericht.
Het beeld van Vrouwe Justitia hangt sinds de renovatie en gedeeltelijke nieuwbouw in 1992 tegen de gevel van het gemeentehuis in Raamsdonksveer en de wapens van de familie [[Simon van Son, heer van Raamsdonk en zijn nageslacht : De familie De Jongh van Son (18e en 19e eeuw)|Van Son]] en van de gemeente Raamsdonk zijn tegenwoordig te zien in een muur op de kruising van de Schansstraat en de Stationstraat in Raamsdonk. (achter het paardje)
Het einde...
Het raadhuis heeft tot 1929 als raadhuis dienst gedaan, toen was het nieuwe gemeentehuis aan het Heereplein in Raamsdonksveer gereed.
Vete
Het is nooit leuk wanneer in een gemeente het "hoofd" dorp gedwongen wordt zijn raadhuis aan het jonge zusje af te staan.
Zeker niet wanneer dat ene dorp zich geworteld weet in historische grond met als tastbaar teken een oud raadhuis, en de opduikende rivaal in de dagen niets meer was dan een onderhorig gehucht, dat men eigenlijk niet eens hangen zag. Zoiets nu was ooit het geval met Raamsdonk, het aloude mooie dorp en ambacht, tegenwoordig als Raamsdonk-Dorp bekend. Raamsdonk heeft dus op een voor haar kwade dag in het begin van de vorige eeuw noodgedwongen zijn raadhuis naar it Fér zien verhuizen.
Het verzet daartegen nam in Raamsdonk zulke vormen aan, dat het tot een ware volksopstand kwam met alles wat daarbij hoort zoals een bezetting en versperring. Het was lang geleden dat er in deze contreien zulk een dorpsrevolutie gevoerd. Nu moet ge wel weten, dat die raadhuiskwestie per saldo de druppel betekende, welke een emmer deed overlopen. En die emmer was al tot aan het randje gevuld door een veel oudere vete tussen Raamsdonk en "´t Fér".
In dit stukje beperk ik mij echter tot het raadhuis ofschoon het ontstaan van de vete ook interessant genoeg is.
Dat komt misschien nog wel eens aan de orde.
Wordt vervolgt!
Brand
Tegen het einde van de tweede wereldoorlog, op 17 mei 1944 breekt er brand uit in het “raadhuis”, dit komt door het stoken van zogenaamde “dennen-musterd”. [6]
De op dat moment is het raadhuis wonende NSBer [7] (MEIJER, Hendrik Albertus Meijer, geboren 31 Januari 1902, Zwolle, (sollicitant) NSB en WA) gemeenteveldwachter / landwacht Hendrik Albertus Meijer In andere bronnen omschreven als Hendrik Meyer, (dit klopt echter niet) kan als de schuldige worden aangewezen voor het verlies van dit mooie historische pand.
In die periode was hier ook de landbouwschool gevestigd, waar deze na de brand is voortgezet is onduidelijk. [8]
Nadat er 2 jaar geen les was gegeven, zijn de lessen in 1945 voortgezet in het Leo-gebouw aan het Kerkplein 7 in Raamsdonk. (De latere landbouwschool is na WOII gebouwd in de Julianalaan, de huidige brandweerkazerne)
In 1822 zou Raamsdonk uiteindelijk als gemeente zijn definitieve grenzen krijgen, om echter in 1997 (onder protest) bij Geertruidenberg te worden gevoegd.
Zie ook: Sloop Raadhuis
Zie ook: Wapenschilden
Zie ook: Vrouwe Justitia
Bron digitalisering en Wiki opmaak: Terry van Erp
- ↑ Terry van Erp - Er zijn nog voorstellen geweest om deze t-splitsing het raadhuisplein te noemen, deze zijn echter verworpen.
- ↑ Terry van Erp - Helaas over deze beeldhouwer nog geen informatie beschikbaar, alle hulp is welkom
- ↑ Terry van Erp - De Franse Tijd (1795-1813) - Het is een zeer koude winter als begin 1795 een Frans leger onder leiding van generaal Pichegru ons land bezet. Hiermee begint een onstuimige periode in de vaderlandse geschiedenis die we nu kennen als de Franse Tijd.
- ↑ Terry van Erp - Door de inlijving door Napoleon van Nederland bij Frankrijk werden in 1811 alle Franse wetten en voorschriften ook in ons land van kracht. Dat had niet alleen gevolgen voor de rechtspraak, maar ook voor de persoonsregistratie, de Burgerlijke Stand.
- ↑ Terry van Erp - Slechts drie jaar heerste Napoleon Bonaparte over Nederland. Toch heeft deze korte periode belangrijke sporen nagelaten in ons dagelijkse leven. Zo rijden we allemaal rechts en gebruiken we dezelfde maten en gewichten. Maar wat de beroemde Fransman ons ook heeft nagelaten is het Openbaar Ministerie. Het is 1810 als Napoleon ons land inlijft bij zijn keizerrijk. Al vrij snel, in 1811, voert hij een rechterlijke organisatie naar Frans model in. Deze bestaat uit onafhankelijke rechters en een zelfstandig orgaan dat het belang van de keizerlijke overheid behartigt, Le Ministère Public. Eind 1813 wordt Nederland bevrijd en verdwijnt de Franse overheerser. Wat wel blijft zijn de Franse wetgeving en rechterlijke organisatie. Deze passen namelijk perfect binnen de nieuwe staatsvorm van Nederland. Le Ministère Public wordt het Nederlandse Openbaar Ministerie.
- ↑ Terry van Erp - dit zijn takkenbossen van dennenhout
- ↑ https://sites.google.com/site/ledenregisternsb/nsb-hulppolitie
- ↑ Terry van Erp - Uit onderzoek is gebleken dat dit in het Leo gebouw is voortgezet tot de nieuw te bouwen landbouwschool aan de Julianalaan gereed was.
