Zomaar een verhaaltje uit Raamsdonk - Cees de Wijs
Op advies van een oud Raamsdonker,die aan mij had gevraagt of ik eens een verhaaltje wou schrijven over ons oude vertrouwde Raamsdonk heb ik gedaan. Ik ben [Cees de Wijs] zoon van Gerrit de Wijs & Joke Klerkx al veertig jaar op 't Veer, maar blijf toch een echte geboren Raamsdonker,maar je eigen geboortegrond vergeet je zomaar niet. Op 't Veer heb ik 't heel goed naar m'n zin,met veel vrienden en kennissen. 26 oktober 1918 ben ik in de Bergenstraat 33 te Raamsdonk geboren. Toen ik 4 jaar was geworden, bracht moeder mij naar de kleuterschool, (stond vlak naast de kerk) toen we op school aankwamen,werden we verwelkomt door zuster Godeliva, bij 't afscheid moeder en ik huilen zoo ging dat toen, maar zuster Godeliva was wel zo'n lieve zuster, ze had mij dan ook zo stil, dat weet ik heden ten dage nog héél goed.
Ik woonde toen in mijn straat rondom in de boerengezinnen met grote maar ook kleine keuterboerkes,met een klein winkeltje op de hoek waar alles werd afgewogen per half en één ons of iets meer. Verder in de straat, een hoefsmid, een wagemaker, kolenboer, konijnenboer, twee schoenfabriekjes, allemaal in die straat waar ik woonde. Na de kleuterschool te hebben doorlopen, naar de eerste klas in de Molepad. De nieuwe Bavoschool was in aanbouw, ging ik met m'n 6 jaar naar de nieuwe Bavoschool naast 't Gasthuis,daar kwam ik te zitten bij juffrouw Kok, was weduwe van Indische afkomst, was af en toe nogal eens lastig, niet gemakkelijk voor haar leerlingen. Ik ga daar na jaren, géén kwaad van schrijven, ik zeg 't eerlijk, ze had ook wel eens haar goeie dingen. VERVOLG......
Deel 9 Verder in de Molenpad,achter in de hoek stond 't Raadhuis, veldwachter Schampers woonde er tegenover had je een café(tje) van Piet van Strien,(bijgenaamd planken Wammes) werd met de kermis nogal eens gevochten,daar tegenover stond de graanmolen van Dirk de Bruijn,die in de oorlog is afgebrand,er is later wel een maalderij gebleven,links van 't Raadhuis had je een zandweggetje (Bijgenaamd de Brak) was toen één rijtje huizen waar allemaal arbeidersmensen woonden. Midden in de Brak stond de hooipers waar mensen hard moesten werken voor een paar gulden in de week. Ook daar lag het halve zolenlijntje met 't emplacement waar de peeen en pulp en andere goederen geladen en gelost werden voor de boeren, iedere dag kwam daar de trein een paar keer langs van Lage Zwaluwe naar Den Bosch, op iedere plaats werdt gestopt.
op 't einde van de Molenpad (tegenwoordig is 't Molenstraat) staat de Sint Bavokerk, die door de eeuwenheen is afgenomen met de Kabeljauwse Twisten ?? en is overgegaan naar de protestantse of gereformeerde ??
Vanaf de Protestantse kerk lag een voetpad dwars door de landerijen rechtdoor naar 't watergemaal 't Oude Maasje, rechtsaf had je het overzetpontje over de Oude Maas, naar 't stortwerd dat genoemd, was enkel landbouw en zomers gras en hooiland in de uiterwaarden, het overzetten moest je zelf doen. Tegenwoordig staan op de verlaten stuk land(stort)ook boerderijen.
Dan kom ik weer terug aan de Schansstraat met véél boerderijen, maar ook een kapperszaak van van Steenderen, bijgenaamd (kapper kin) had twee jonge meisjes als dienstbode, wat hun klantenkring verbeterden, daarnaast timmerbedrijf Leijten wat later een flink aannemersbedrijf is geworden, schuin tegenover had je het café van Antje Floren.
vervolg deel 9. C. DE WIJS.
Dan had je vroeger tegenover het café, op 't weiland de kermis, ook veel boerderijen in de Schansstraat en 't postkantoor van Piet Konings, verder in de Luitenambachtstraat de hoefsmid van 't kruis waar ik al over geschreven heb, met verderop de zadelmakerij van Piet Koenders, daarnaast de loop en het melkfabriek en ben dan bijna aan de grens met Waspik. Zo kom je weer terug langs de prilweg(Parallelweg) met daarlangs de spoorsloot werd s'winters altijd op geschaatst,met tot slot nog een smid in de Luitenambachtstraat. Nu wil ik even terug naar de activiteiten sport en verenigingsleven, kom ik weer terug in de Stationstraat bij Jan Heeren in 't café waren verschillende verenigingen thuis, zoals de spaarkas, geiten en varkensfonds en niet te vergeten de kermispot als die met de kermis werd leeggrhaald, had je erbij die de eerste avond al de centjes hadden doorgedraaid, werden na veel drank lastig en gingen dan vechten, er waren er toen ook al die dan het mes trokken.
Verder was er de voetbalclub W.V.R. 't Wapen van Raamsdonk, bijgenaamd Wijd van Rap. Het was een hechte club met veel goeie voetballers, hadden toen al zeven of acht elftallen, We moesten natuurlijk ook uit voetballen, die géén fiets hadden moesten met elkaar meerijden, één voorop de buis één achterop en zo op pad, maar ze kwamen er wel, en de meeste hadden geen cent op zak, maar hadden wel véél plezier, want een pilsje kostte maar één dubbeltje, en als ze kampioen werden dan werden ze aan de grens van 't Dorp door de harmonie opgehaald en was het compleet feest.
In datzelfde café was ook de wielerclub 't Vliegende Wiel' thuis met goeie en minder goeie renners. Daar was Kees Pellenaars met zijn vrouw Sjaan lid en niet te vergeten de gebr. Dealmijer uit Waspik en verder teveel om op te noemen. yervolg deel 10.
Deel 11
Zo staan we daar op een avond te buurten,zei er eentje waar zou Jan toch blijven,nog even gewacht , komt ie daar aan met z'n arm in den doek,tegenwoordig is dat een mitella,toen kenden we die benaming nog niet. Jan aan 't vertellen,ik had pas een nieuwe fiets gekocht op de Oosterhoutse markt, merk Benzo voor f17,50 kom ik hier bij Ant van Striénjray 4k zo hard en hing heel schuin,met mijn schouder over de weg,zo je ziet is heel mijn arm afgeschaafd,daarom ben ik nou te voet(dat was droge humor)zonder een pilske op te hebben.
Ook hadden wij op Raamsdonk een toneelvereniging St.Bavo ge- naamd.s'Winters gaven ze twee keer een uitvoering,met één uitvoering was de zaal altijd zo uitverkocht,dat was altijd in 't Leogebouw. Juffrouw Kok was onze leidster,had 6één pi- ano met heel de club,dan moest vanuit 't gasthuis die piano naar de zaal worden gesjouwd,zelfs met de repetitie hadden we al veel plezier,zonder 6én bakske of consumptie,we wis— ten toen niet beter.Zo wil ik ook het Kerkkoor uit mijn kin- derjaren niet vergeten,goeie stemmen,ook solo,dat vergeet je zomaar niet,iedere zondag was dat de 8ste of 18de mis., i héél1 wat mooier als 't klassieke en 't Nederlandse van te- i genwoordig,maarja ze hebben ook geprobeerd om een beetje in
de rij te blijven van deze moderne tijd.
Het was toen nog de tijd van eb en vloed en gebeurde het nog- al eens met een Noord-Westenwind bij storm dan was de wind breed en kwam er altijd met de vloed heel veel water auarde bovenkant van de kaa,het gebeurde wel eens gewoon met een mollepijp in de kaa;dat die ging sijpelen,en op d'n duur zo groot werd,dat er een gat Sloeg in de kaa,dan was 't leed niet te overzien en kwam heel de zuidpolder in Raamsdonk dat
|, #4} : se pee Watertoren tot s'Gravenmoer onder water te staan. € winter inviel hadden we één grote ijsbaan.
f Me
vervolg deel 12..... C.DE WIJS
Alles zoals op t Fort,Lange Broekstraat zaten de mensen in 't water,ook binnen het duurde weer ja= ren voor die mensen er bovenop waren.
Zo had je ook in Raamsdonk veel werkeloosheid en moesten al die werkelozen sneeuw gaan ruimen in de de straten van Raamsdonk en 't Veer,dat ging met boerenkarren,' je moest zonder pardon.
Uit verveling werdt er veel gevoetbald en ook ge- kaart langs de weg in de zomer onder de bomen,en
meeitje steken,centje likken allemaal voor tijd— verdrijf.
Ook had je op Raamsdonk de Vincentiusvereniging, dat was voor arme mensen,die in aanmerking kwamen voor de bedeling,zoiets was in handen van mensen Van goeie komaf met zelf veel geld,kwam je daar voor in aanmerking dan kreeg je géén geld maar
werd uitbetaald met bonnen en werdt erbij verteld bij welke winkeliers je de bonnen moest verzilveren ren,als het puur geld zou zijn,waren ze bang dat
er drank voor gekocht zou worden.
2
Yerterhet bij ons een keer gebeurd,dat er met de Sinterklaasavond een krentemik werdt afgegeven, wij kijken mekaar aan,en 't was feest natuusblijyk. en dat gebeurde niet altijd bij arbeids mensen. Moeder zei,dank je wel,'t is feestavond,zet een bakske en Snijd gelijk die grote krentemik aan, een uur nadien,komen ze weer aan de deur en ver- telde ze dat ze de krentenmik op 't .werkeerde adres hadden afgegeven,Moeder zei:'t spijt me
wel ,maar hij is zo goed als op want we hebben er met zeven personen y =
- an gedaan,dat was onze Si
Tklaasavond,ik vergeet het nooit meer. Deel 13