De straat waarin u woont
De straat waarin u woont, hoe zit dat nou?
Inleiding:
De straat waarin u woont heeft een naam. Ja, dat is vanzelfsprekend, zult u misschien zeggen. Hoe kan ik anders iemand duidelijk maken waar ik woon. Maar we kunnen ons toch afvragen of dit toch wel zo vanzelfsprekend is. Om te beginnen: het woord straat is afkomstig van het latijnse "stratum", wat "plaveisel" betekent. Via (let op de betekenis van dit woord!) een verbuigingsvorm wordt het "strata". VIA STRATA = geplaveide weg. En zo komen we via de weg op de straat.
Het concept:
Wanneer de planologen een bouwlocatie hebben gevonden, wordt een tekening gemaakt. Met inachtneming van allerlei voorschriften wordt de straat met de huizen getekend. Nadat het plan is goedgekeurd moet een straatnaam bedacht worden. Hier werd de hulp ingeroepen van de afdeling Bevolking, sector Burgerzaken. Die maakt in samenwerking met Streekarchief en historici een concept. Bij het maken van zo'n concept wordt rekening gehouden met velerlei aspecten:
- Natuurlijk mag de nieuwe straatnaam niet al ergens in de gemeente voorkomen. Ook mag hij noch in schrijfwijze noch in klank op een reeds bekende straatnaam lijken. Enige gelijkenis geeft al snel verwarring. * De nieuwe straatnaam mag niet kwetsend zijn voor de bewoners.
- De straatnaam moet logisch zijn. Bijvoorbeeld: in Geertruidenberg is een van den Poelstraat. Het zou dan onlogisch zijn om aan een straat in Raamsdonksveer de naam van de Poelstraat te geven. (Oh wacht ff....) Vreemden zouden bij het zoeken naar die straat in een totaal verkeerde wijk of plaats belanden. Is het ontwerpbesluit gereed, dan gaat het naar het college van burgemeester en wethouders. Die spelen het, al dan niet gewijzigd, door aan de Gemeenteraad. De Raad geeft dan zijn goed- of afkeuring of komt met een tegenvoorstel. Het geven van straatnamen is niet zo’n eenvoudige zaak. Dat proces is vaak al maanden voor het bouwrijp maken van de locatie aan de gang.
In het verleden:
Vroeger ging dit allemaal veel eenvoudiger. Om bij Raamsdonk te blijven: er waren maar weinig straten. Bovendien hadden de meeste locaties al van oudsher een naam (toponiem). Echte officiële straatnamen komen pas eind veertiger jaren, om precies te zijn op 1 januari 1949 gaan deze officeieel in. Voor die tijd sprak men meestal over "'t Broek", "in de Brak", "op de de Bergen" enz. iemand die in het westen van Raamsdonk woonde, woonde "int Gat". Als hij iets meer naar het dorp "zat", dan zou dat "in 't Broek" kunnen zijn. Zo spreken ouderen altijd over de Keiweg dat was de Molenstraat of Meulepad, maar dan kom ik weer oude kaarten tegen en dan staat daar ongeveer aan het einde van de Bergen en begin van het Broek weer Keiweg of Keistraat, wie het weet mag het zeggen.
Waar die grenzen nou precies lagen kan niemand exact vertellen.
Zie ook: toponiemen
Wijkindeling:
Toen de topografische kaarten meer gebruikt gingen worden, ging men de gemeente Raamsdonk in wijken en kadstrale secties verdelen. Elke sectie kreeg een eigen kaartblad met een sectieletter. Achter de sectieletter volgde dan het perceelnummer (deze zijn terug te vinden in de OAT’s van 1823 (de "Oorspronkelijk aanwijzende tafels")). Officiële straatnamen waren er nog niet. Zo kon het voorkomen dat in Raamsdonk de tegenwoordige Stationstraat ook wel eens “de Dorpsstraat" werd genoemd, dan weer Havenstraat. Op oude ansichtkaarten uit eind vorige eeuw kunnen we dat duidelijk zien. Ook kende Raamsdonk meerdere dubbele "straten". Men gebruikte wel de varianten of ook wel toponiemen genaamd: 'op ut fer', 'bij 't Fort' en ' aon de Kruispad', of de Schaans, maar de verwarring bleef.
In Raamsdonk begon men in 1852 met Wijk D, (daarvoor gebruikte men alleen huisnummers, of deze op het dorp of ´t Veer waren onderzoeken we nog) we hebben de bevolkingsregisters van Wijk D 1870-1891 en Raamsdonksveer was Wijk V 1870-1891, begin 1900 ging men over op de wijken, A, B en C. We hebben de lijsten van 1906 Wijk A 1906, Wijk B 1906 en Wijk C 1906 voor Raamsdonk, en voor Raamsdonksveer werd dat Wijk D tot Z.
In 1909 bedachten ze een nieuw plan, Wijk D ging terug naar Raamsdonk, een Raamsdonksveer begon nu bij Wijk E. Iedereen snapt nu dat de periode 1900 tot 1909 zeer verwarrend is voor wat betreft de Wijk D. Ben ook al een paar keer in die valkuil gevallen als ik een huisadres aan een gezin wilde koppelen. Langzaamaan krijgen we gelukkig alles in kaart, maar dat heeft gewoon tijd nodig aangezien ik nog geen omnummerlijsten van die periode heb gevonden.
De volgende lijsten zijn van 1924, dit betreft Wijk A 1924, Wijk B 1924, Wijk C 1924 en Wijk D 1924, ook dit is weer een stukje van de puzzel....
Voor de volgende periode kunnen we gebruik maken van het bevolkingsregister 1927-1939 namelijk: Wijk A 1927-1939, Wijk B 1927-1939, Wijk C 1927-1939 en Wijk D 1927-1939, wat redelijk goed aansluit op de omnummeringslijst van 1949
Eerste officiële straatnaam:
In de Collectie kranten Raamsdonk van Terry van Erp vinden we vermeld wanneer de Gemeenteraad van Raamsdonk voor het eerst officiële straatnamen bij raadsbesluit benoemde.
Dat was op dinsdag 27 juli 1948 en donderdag 29 juli 1948, dit ging voor Raamsdonk over de wijken A, B, C en D, en deze om te noemen van wijk en huisnummer, naar straat en even of oneven huisnummer.
Deze officiële straatnamen werden per 1 januari 1949 ingevoerd, dit was ook voor ons het beginpunt van deze wiki, de inwoners en gezinnen van 1949 in Raamsdonk.
Dat waren er maar liefst 23, waaronder Stationstraat, Luiten Ambachtstraat, Putstraat, Schansstraat, Binnenpad, Keistraat, Molenstraat, Raadhuisplein, Kerkweg en Julianalaan.
Dit ging officieel in op 1 januari 1949.
Bron digitalisering en Wiki opmaak: Terry van Erp
Bron digitalisering en Wiki opmaak: Terry van Erp
