Landgoedeigenaar restaureert torenuurwerk St. Bavokerk Raamsdonk
De Langstraat, Raamsdonk, 6 juni 2013
Lange tijd was het door A. Vos en Zonen uit Nuenen in 1894 gebouwde mechanisch torenuurwerk, met een loop en een slagwerk, van de St. Bavo de enige tijdsaanduiding in Raamsdonk. Al ruim 40 jaar functioneert het uurwerk, dat in een beschermingskast op de tweede verdieping stond, niet meer. Wel is op de zuid-west muur nog de authentieke wijzerplaat te zien. De St. Bavo kreeg in 1969 een elektrisch uurwerk met vier verlichte wijzerplaten. Het oude torenuurwerk is uit de toren van de St. Bavo verwijderd, waarna Gerard van Beurden en zijn echtgenote Corry zijn de hele winter bezig geweest het bijna 120 jaar oude uurwerk grondig te restaureren en gangbaar te maken. Met succes, want het torenuurwerk functioneert weer als vanouds. Samen met een prachtige miniatuur van de St. Bavo-kerk wordt het werkende uurwerk tentoongesteld in een glazen vitrine op Landgoed Het Broeck in Raamsdonk.
"Normaal restaureren mijn echtgenote en ik in de wintermaanden historische rijtuigen voor ons museum De Koetserij, maar dat werd afgelopen winter dus het in 1894 gebouwde torenuurwerk'", begint Gerard van Beurden zijn verhaal. Van Beurden is geen onbekende voor het kerkbestuur van de St. Bavokerk, want hij was zo'n elf jaar betrokken bij de twee kerkorgels. Toen de St. Bavo gereed werd gemaakt voor de grote restauratie, werd hij gevraag voor het Pels- en Verschueren orgel voorzieningen te maken, zodat er rondom allerlei werkzaamheden uitgevoerd konden worden. In die periode kwam ook de restauratie van het uurwerk ter sprake. Van Beurden: "Er mankeerde van alles aan; er ontbrak het e.e.a., door lekkage was er veel roestvorming en verder hadden ook weersinvloeden en rommel van buitenaf het torenuurwerk zichtbaar geen goed gedaan.
Het heeft nog geruime tijd geduurd voor er groen licht voor de restauratie werd gegeven. We hadden te maken met de Elisabeth parochie en dus niet een nieuw soort kerkbestuur. Bij het Bisdom is toestemming gevraagd en uiteindelijk kregen we die. Echter met zo'n pakket aan voorwaarden dat ik er op die manier niet aan wilde beginnen.
Toen kwam voormalig wethouder Jan van Strien in beeld, die zich bij het kerkbestuur hard heeft gemaakt voor restauratie en het gaande maken van het uurwerk. lk heb een lijst van werkzaamheden gemaakt en daarbij gesteld dat ik vrijheid van handelen wilde hebben. Het Bisdom verruimde uiteindelijk de voorwaarden aanzienlijk en als tegenprestatie mag ik het gerestaureerde torenuurwerk minimaal vijf jaar lang op landgoed Het Broeck exposeren. Dat laatste op advies van Monumentenzorg in Den Bosch, omdat het uurwerk in de kerk op een plaats stond waar geen publiek mag komen." Aangezien Gerard van Beurden voor het toeristenseizoen gereed wilde zijn met de klus, startte hij direct na het akkoord in een kille en winderige kerktoren met de demontage van het uurwerk.
In zijn eigen museum creëerde hij een werkruimte. "Hij vertelt verder: "In de toren werden de gewichten van het windwerk met een grote kabel omhoog getrokken. In de nieuwe opstelling is daar geen plaats voor, zodat ik voor het windwerk nu een motortje heb ingebouwd.
Daardoor werkt het uurwerk nu continue en zelfs het slagwerk functioneert weer. In het uurwerk hangt het bordje van uurwerkmaker A. Vos en Zonen uit Nuenen; op het plaatje staat echter Nunen vermeld. Ik ben er niet achter kunnen komen of het een schrijffout betreft of dat Nuenen vroeger Nunen werd genomen. Samen met een prachtige miniatuur van de St. Bavo, ooit gebouwd door Raamsdonker Kees Kanters, staat het werkende torenuurwerk in een speciaal daarvoor gebouwde vitrine, van waaruit de bezoekers ook de St. Bavokerk kunnen zien. lk ben zeer content met het resultaat en vind het torenuurwerk een verrijking voor het museum." Gerard en Corry van Beurden zijn voortdurend bezig met het opknappen van bijzondere stukken ambachtswerk, die vervolgens te bewonderen zijn op het Landgoed Het Broeck, aan de Lange Broekstraat 1 in Raamsdonk. Naast het gerestaureerde torenuurwerk van de St. Bavo zijn dat onder andere zo'n 25 authentieke rijtuigen uit de periode 1865-1910, een Pels-standaart orgel en een pianola. Het rijtuigmuseum wordt omringd door 15.000 m2 tuin, waar de bezoeker onder andere een wandel-, sier- en beeldentuin met kunstpaviljoenen een koffie/theeschenkerij kan vinden. Heel bijzonder is de getrouwe kopie van de koningstuin van Paleis Het Loo.
Het rolstoelvriendelijke landgoed Het Broeck is geopend van mei t/m oktober op vrijdag en zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur.
Andere dagen op afspraak.
Zie ook: Rijtuigmuseum De Koetserij, Wagenmakerij Museum, Op de koffie bij familie van Beurden
en Familie Van Beurden opent in Raamsdonk Wagenmakerij Museum