Kruisdaktoren

Uit Wiki Raamsdonks Erfgoed
Bestand:2012.02.25.112945 Uhr Marienkirche Wismar.jpg
Kerktoren van Wismar
Bestand:2012.02.26.094819 Turm Uhr Marienkirche Wismar.jpg
Kerktoren van Wismar in vooraanzicht
Bestand:Amanda Township Zion UMC.jpg
Zionskerk in Amanda Township, Allen County (Ohio)
Bestand:St John's Church, Crosby-on-Eden.jpg
Sint Janskerk, Crosby-on-Eden
Bestand:Tarna church C.jpg
Kerk van Tärnaby in Zweeds Lapland

Een kruisdaktoren is een dakconstructie van een torenspits, waarbij de toren eindigt in vier topgevels en twee kruisende kappen. De twee nokken vormen eigenlijk twee zadeldaken door elkaar heen: een kruisdak. In sommige gevallen staat op het midden nog een kleine kroontoren of zelfs een vrij forse bovenbouw. Dat is bij vrij veel Zweedse kruisdaktorens het geval, zie bijvoorbeeld de kerk van Tärnaby in de fotogalerij.

Verwante vormen

De kruisdaktoren is te zien als een toren waarbij twee zadeldaken elkaar snijden.
Wanneer men als het ware het midden van een kruisdak omhoog trekt, zodat de nokken niet meer horizontaal, maar schuin omhoog lopen, dan ontstaat een achtkantige spits tussen vier topgevels, waarbij de dakvlakken naar binnen zijn geknikt. Wordt de spits verder omhoog getrokken, dan verdwijnt de inwaartse knik en ontstaat een rombisch dak. Als dan de dakpunt nog verder omhoog getrokken wordt, dan ontstaat een achtkantige spits met naar buiten geknikte dakvlakken.

Voorbeelden van kruisdaktorens

  • Mariakerk in Wismar (Duitsland)
  • Kerk van Darien in de Amerikaanse staat Connecticut, gebouwd als de First Presbyterian Church, nu in gebruik als kapel van de Noroton Presbyterian Church
  • Sint-Theresiakerk in Mulhouse, Frankrijk
  • Tientallen Zweedse klokkenstoelen zijn kruisdaktorens, zie foto's voor een voorbeeld
Bestand:Mulhouse, Église Sainte-Thérèse.jpg
Sint-Theresiakerk in Mulhouse
Bestand:Darien, Connecticut church.jpg
Kerk van Darien in de Amerikaanse staat Connecticut
Bestand:Kvikkjokks-kyrka-klockstapel.jpg
De klokkenstoel van Kvikkjokk in Norrbottens län, Zweden