Akte van overlijden
Een overlijdensakte of akte van overlijden is een akte waarin het overleden zijn van een persoon wettig is vastgelegd.
Zie ook: Akten Raamsdonk overlijden
Nederlandse situatie
Als iemand is overleden aan een natuurlijke doodsoorzaak, dan wordt door een behandelend arts of door een gemeentelijk lijkschouwer een verklaring van overlijden afgegeven. Iedereen die op de hoogte is van een overlijden mag hiervan aangifte doen op het gemeentehuis. Meestal is dit de uitvaartverzorger. Voor het doen van aangifte van een overlijden heeft u de volgende documenten nodig:
– Een verklaring van de huisarts m.b.t. het overlijden
– De verklaring van de oorzaak van overlijden (B-enveloppe)
– Een geldig Paspoort of rijbewijs
Bij het doen van aangifte wordt de overlijdensverklaring ingeleverd. Dat gebeurt door een ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar het overlijden heeft plaatsgevonden. [1]
In de overlijdensakte staan onder andere vermeld de naam en het adres van de overleden persoon, diens geboorteplaats, de plaats, de datum van overlijden en de gegevens van de aangever van het overlijden. Indien er sprake is van een natuurlijke dood wordt men geacht [2] binnen vijf werkdagen ervan aangifte te doen bij de gemeente. Hieraan zijn geen kosten verbonden, maar het kan zijn dat voor het verkrijgen van een afschrift van de akte van overlijden zelf wel kosten in rekening worden gebracht. De ambtenaar zal ook een 'verlof tot begraven of crematie' afgeven, waarmee een uitvaart wordt toegestaan. Is er sprake van een niet-natuurlijke doodsoorzaak dan wordt deze pas afgegeven na vrijgave door de officier van justitie, die daartoe een 'verklaring van geen bezwaar' naar de gemeente stuurt.
De ambtenaar van de burgerlijke stand geeft deze gegevens vervolgens door aan:
- de gemeentelijke basisadministratie waar de overledene staat ingeschreven
- de belastingdienst, afdeling Registratie en Successie met opgaaf van het correspondentieadres van de nabestaanden
- de Provinciale Entadministratie (in het geval van overlijden van kinderen)
Als een overlijdensakte meer dan 50 jaar geleden is opgemaakt dan wordt deze overgedragen naar het gemeentearchief. [3]
Afschrift
Een afschrift of uittreksel van een overlijdensakte is een schriftelijk bewijs van het overlijden van een persoon en de inschrijving hiervan bij de burgerlijke stand.
Een uittreksel of afschrift van een overlijdensakte kan nodig zijn voor het openen van een testament, voor het aanvragen van het pensioen voor de nabestaande huwelijkspartner of om bijvoorbeeld financiële belangen van de overledene af te handelen. Ook de partner van de overledene die een nieuw huwelijk of geregistreerd partnerschap wil aangaan heeft een afschrift van de overlijdensakte nodig.
Na een overlijden moet je aangifte van overlijden doen bij de burgerlijke stand van de gemeente waar de persoon is overleden.
Verklaring van overlijden
Voor het aanvragen van een akte van overlijden heb je de verklaring van een (huis)arts nodig die het overlijden heeft vastgesteld. De arts geeft de “verklaring van overlijden” af. In deze verklaring staat de formele vaststelling van het overlijden (deel A) en de doodsoorzaakverklaring (deel B). Bij een natuurlijke doodsoorzaak vult de behandelende arts deze formulieren in. Ook in geval van een doodgeboorte vult de arts een B-formulier in. Als de arts twijfelt aan een natuurlijke doodsoorzaak schakelt hij een gemeentelijke lijkschouwer in. Na onderzoek vult de gemeentelijke lijkschouwer de doodsoorzaakverklaring in en afhankelijk van zijn oordeel, een verklaring van overlijden of een bericht aan de Officier van Justitie.
Akte van overlijden
Iedereen die kennis heeft van een overlijden mag aangifte hiervan doen. Meestal gebeurt dit door de uitvaartondernemer. Die kan tegenwoordig ook digitaal aangifte hiervan doen i.p.v. een afspraak maken op het gemeentehuis. Na het doen van de aangifte van overlijden geeft de ambtenaar van de burgerlijke stand dan de “akte van overlijden” af. De verklaring van overlijden, het A en B gedeelte, wordt ingeleverd bij de gemeente. De gemeente stuurt de B-verklaring door naar het Centraal Bureau van Statistiek om de sterftecijfers bij te houden voor onder de doodsoorzakenstatistiek.
De gemeente geeft de melding van overlijden door aan de overheidsinstanties zoals de belastingdienst en de overledene wordt uit het Gemeentelijke Basis Administratie geschreven.
Verlof tot begraven of cremeren
Naast de akte van overlijden ontvang je ook nog het “verlof tot begraven of cremeren”, dit is een formulier voor de uitvaartondernemer waarin staat dat de uitvaart is toegestaan. Dit is zo bepaalt in de wet op de lijkbezorging.
De familie of erfgenamen hebben de akte van overlijden nodig om bijvoorbeeld de bankzaken van de overledene te regelen, een pensioen of levensuitkering aan te vragen, voor het opzeggen van abonnementen, om een verklaring van erfrecht aan te vragen en voor het opvragen van een kopie van een testament. Het volstaat in de meeste gevallen om een kopie van de akte mee te sturen. Als je hulp nodig hebt bij het regelen van al deze zaken kun je een beroep doen op een nalatenschapscoach.
Het doen van aangifte van overlijden is gratis, een akte kost gemiddeld zo’n €13,–
Bron digitalisering en Wiki opmaak: Terry van Erp
Zie ook
Externe link
- ↑ Dat hoeft dus niet de woongemeente van de overledene te zijn: bijvoorbeeld als iemand in een ziekenhuis in een andere gemeente overlijdt, of overlijdt op vakantie.
- ↑ Dit is niet in de Nederlandse wet vastgelegd, maar aangezien een uitvaart uiterlijk 6 werkdagen na de dag van overlijden moet plaatsvinden, en aangezien dat niet kan plaatsvinden nadat er aangifte is gedaan, is men vanzelf gebonden aan de uiterste termijn van 5 werkdagen.
- ↑ Artikel 17a Burgerlijk Wetboek Boek 1. wetten.nl. Geraadpleegd op 17 december 2021.
