1 januari

Uit Wiki Raamsdonks Erfgoed
dec januari feb
<< 1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31 >>

1 januari is de eerste dag van het jaar van de gregoriaanse kalender die is ingevoerd rond het jaartal 1582-1583, door de gelijknamige paus Gregorius XIII. Hierna volgen nog 364 dagen tot het einde van het jaar. (365 dagen in een schrikkeljaar). Over de hele wereld wordt 1 januari gezien als nieuwjaarsdag. Maar bij sommige culturen of, andersgelovigen, valt Nieuwjaar op een andere dag.

Geschiedenis

Tijdens de middeleeuwen verschoven vele West-Europese landen onder invloed van de Kerk het begin van het jaar naar een van de vele belangrijke christelijke feesten, zoals 25 december (Kerstmis), 1 maart, 25 maart (Maria-Boodschap) of zelfs Pasen. Oost-Europese landen, waarvan de meesten een overwegend orthodoxe bevolking hadden, begonnen hun jaartelling vanaf ongeveer 988 op 1 september.

In Engeland werd 1 januari gevierd als Nieuwjaar, maar vanaf de 12de eeuw tot 1752 begon het jaar in Engeland op 25 maart.

De meeste West-Europese landen veranderden het begin van het jaar naar 1 januari vóór ze de gregoriaanse kalender overnamen.

1 januari werd als volgt de officiële start van het jaar in onderstaande gebieden:

Gebeurtenissen

Bestand:Emissie 1852.jpg
Postzegel met Willem III uit 1852
Bestand:Tvshow ivo niehe.jpg
Laatste aflevering van TV Show in 2022

Tradities

Geboren

Bestand:Lorenzo de' Medici-ritratto.jpg
Lorenzo I de' Medici
geboren in 1449
Bestand:Zygmunt I Stary.jpg
Sigismund I de Oude
geboren in 1467
Bestand:J S Copley - Paul Revere.jpg
Paul Revere
geboren in 1735
Pierre de Coubertin
geboren in 1863
Bestand:Hoover-JEdgar-LOC.jpg
J. Edgar Hoover
geboren in 1895
Bestand:Michelemercier02b.jpg
Michèle Mercier
geboren in 1939
Bestand:Stockholmsmässan 2011 bild 15.jpg
Richard Gibson
geboren in 1954
Bestand:Davor Šuker 300x450px.jpg
Davor Šuker
geboren in 1968
Bestand:Lilian Thuram - 001.jpg
Lilian Thuram
geboren in 1972
Bestand:Michael van Gerwen 6-5 Krzysztof Ratajski - Krzysztof Ratajski - 2019251191220 2019-09-08 PDC European Darts Matchplay - 1685 - AK8I9902 (cropped).jpg
Krzysztof Ratajski
geboren in 1977
Bestand:David nalbandian and kirchner meeting 28 12 05.jpg
David Nalbandian
geboren in 1982
Bestand:Melaine Walker Berlin 2009.jpg
Melaine Walker
geboren in 1983
Bestand:Dzagnidze nana 20081119 olympiade dresden.jpg
Nana Dzagnidze
geboren in 1987

Overleden

Bestand:Christian III of Denmark.jpg
Christiaan III van Denemarken,
overleden in 1559
Bestand:Johann Bernoulli.jpg
Johan Bernoulli,
overleden in 1748
Bestand:Marin Constantin.jpg
Marin Constantin
overleden in 2011
Bestand:Baas, J. - SFA008007064.jpg
Jan Baas
overleden in 2012
Bestand:Patti Page.jpg
Patti Page
overleden in 2013
Bestand:Annie de Reuver - R'JAM.jpg
Annie de Reuver
overleden in 2016

Viering/herdenking

Bestand:Παναγία Μήτηρ Θεού, φορητή εικόνα Άγιο Όρος.jpg
Maria Moeder Gods

Oprichting voetbalploegen

Weerextremen

Nederland

Dagrecords[7]
Officiële records Landelijke records
Gebeurtenis Jaar Extreem Locatie Jaar Extreem Locatie
Laagste etmaalgemiddelde temperatuur (°C) 1997 −11,4 De Bilt 1997 −14,9 Maastricht
Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur (°C) 2023 12,4 De Bilt 2023 13,2 Ell
Laagste minimumtemperatuur (°C) 1979 −16,9 De Bilt 1971 −21,0 Eelde
Hoogste minimumtemperatuur (°C) 2022 10,9 De Bilt 2022 11,8 Twenthe
Laagste maximumtemperatuur (°C) 1997 −7,3 De Bilt 1997 −12,3 Maastricht
Hoogste maximumtemperatuur (°C) 2023 15,6 De Bilt 2023 16,9 Eindhoven
Hoogste uurgemiddelde windsnelheid (m/s) 1949 18,5 De Bilt 1976 24,7 Vlissingen
Hoogste windstoot (m/s) 1951 25,7 De Bilt 1976 34,0 Vlissingen
Langste zonneschijnduur (uur) 1905 6,9 De Bilt 1950, 1973 7,1 Maastricht
Langste neerslagduur (uur) 1958 17,5 De Bilt 1987 18,8 Eindhoven
Hoogste etmaalsom van de neerslag (mm) 1943 19,3 De Bilt 2012 35,5 Berkhout
Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid (%) 1906 51 De Bilt 1906 47 Maastricht
Laagste uurwaarde luchtdruk op zeeniveau (hPa) 1949 974,4 De Bilt 1949 970,2 De Kooy
Hoogste uurwaarde luchtdruk op zeeniveau (hPa) 1905 1044,6 De Bilt 1905 1044,6 De Bilt
Officiële records worden altijd gemeten op het KNMI-weerstation in De Bilt.

Landelijke records kunnen worden gemeten op elk officieel KNMI-weerstation in Nederland.

Uitzonderlijke gebeurtenissen

  • 1918 - Officieel laagste maximumtemperatuur in °C van het jaar gemeten in De Bilt: −0,8
  • 1970 - Officieel laagste minimumtemperatuur in °C van het jaar gemeten in De Bilt: −12,0
  • 1993 - Dichtste mist ooit gemeten
  • 2022 - Eerste landelijke zachte dag van het jaar gemeten in Maastricht (maximumtemperatuur ≥ 15 °C op een officieel weerstation). Dit is de meest vroege datum waarop de eerste landelijke zachte dag is gemeten. Samen met 1 januari 2023.
  • 2023 - Officieel maandrecord hoogste maximumtemperatuur in °C van januari gemeten in De Bilt: 15,6
  • 2023 - Landelijk maandrecord hoogste maximumtemperatuur in °C van januari gemeten in Eindhoven: 16,9
  • 2023 - Officieel hoogste etmaalgemiddelde temperatuur in °C van januari dit jaar gemeten in De Bilt: 12,4
  • 2023 - Landelijk hoogste etmaalgemiddelde temperatuur in °C van januari dit jaar gemeten in Ell: 13,2
  • 2023 - Officieel hoogste minimumtemperatuur in °C van januari dit jaar gemeten in De Bilt: 10,4
  • 2023 - Landelijk hoogste minimumtemperatuur in °C van januari dit jaar gemeten in Westdorpe: 10,7
  • 2023 - Officieel hoogste maximumtemperatuur in °C van januari dit jaar gemeten in De Bilt: 15,6
  • 2023 - Landelijk hoogste maximumtemperatuur in °C van januari dit jaar gemeten in Eindhoven: 16,9
  • 2023 - Eerste officiële zachte dag van het jaar (maximumtemperatuur ≥ 15 °C in De Bilt). Dit is de meest vroege datum waarop de eerste officiële zachte dag is gemeten.
  • 2023 - Eerste landelijke zachte dag van het jaar gemeten in Arcen, Cabauw, De Bilt, Deelen, Eindhoven, Ell, Gilze-Rijen, Herwijnen, Heino, Hupsel, Maastricht, Twenthe, Volkel, Westdorpe en Woensdrecht (maximumtemperatuur ≥ 15 °C op een officieel weerstation). Dit is de meest vroege datum waarop de eerste landelijke zachte dag is gemeten. Samen met 1 januari 2022.

België

Dagrecords[8]

  • 1997 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur −12,1 °C
  • 2023 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 12,8 °C[9]
  • 1997 - Laagste minimumtemperatuur −14,1 °C
  • 2023 - Hoogste maximumtemperatuur 15.2 °C[10]
  • 1943 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 16,6 mm


Zie de categorie [[commons:#mw-subcategories|]] van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.