Het tankgevecht te Raamsdonk

Op dinsdagmiddag 31 oktober 1944 zijn tegen 12.00 uur onderdelen van de 154^e Brigade van de 51^e Engelse Infanterie Divisie doorgedrongen tot vlak bij Raamsdonk. Het zijn Schotten van het 7th Batallion Argyll and Sutherland Highlanders, die tezamen met het 1st. en 7th Batallion Black Watch de 154^e Brigade vormen.

De Argylls hebben tussen Waspik en Raamsdonk zware verliezen geleden en men besluit het 7th Batallion Black Watch de aanval over te laten nemen. Zij zullen daarbij ondersteund worden door een tank-peleton van de 1st. Northamptonshire Yeomanry van de 33^e Engelse Pantser Brigade die door de linies van de Argylls naar voren is opgerukt. Het doel is om de brug bij Geertruidenberg te veroveren en daarmee de ontsnappingsroute voor de Duitsers naar Keizersveer af te sluiten. Het is bekend dat de Duitsers de weg te noorden Raamsdonk, de Kerklaan, met machinegeweren (Spandau's) en pantservuisten onder controle houden.

Ook hebben de Engelsen berichten ontvangen dat er een grote Duitse tank in de omgeving is gesignaleerd. De Schotse infanteristen zullen worden vervoerd in APC's van het type 'Kangaroo' (APC - Armoured Personnel Carrier; Kangaroo - Sherman tank zonder koepel).
Men rekent daarbij op de bepantsering en de snelheid van de voertuigen om de infanterie zonder verliezen zo dicht mogelijk bij het doel te brengen. Dat doel is dan in eerste instantie het weerstandsnest dat de Duitsers in de omgeving van de Hervormde kerk te Raamsdonk hebben ingericht.
Om precies 15.30 uur opent de artillerie een zwaar vuur op de weg die naar de kerk voert, en klokslag 16.00 uur zet de groep, bestaande uit het 3^e peloton van het 3^e Squadron Northamptonshire Yeomanry en een peloton Black Watch, zich in beweging.

De marsorde is als volgt:

1. ^e tank: Sherman Vc-tank met 75 mm geschut. Commander is Sergeant Thompson.
2. ^e tank: Sherman Vc-tank met 75 mm geschut. Peletonscommander Lieutenant Bobby McColl.
3. ^e APC: Kangaroo met infanteristen van Black Watch. Commander is Lieutenant Ian Donaldson.
4. ^e APC: Kangaroo met infanteristen van Black Watch.
5. ^e tank: Sherman Vc-tank met 75 mm geschut. Command er is Corporal Ossie Porter.
6. ^e tank: Sherman 'Firefly' met 17 pdr., zwaar anti-tankgeschut. Commander is Corporal Jack Ginns.

Met voortvarende snelheid rijden ze door de Molenstraat, de huizen aan weerszijden onder vuur nemend.

Om ca. 16.10 uur, als de artillerie is gestopt, nadert de eerste tank de laatste huizen nabij het oude raadhuis. Bij de kerk ontwaren ze de Duitsers. Sergeant Thompson laat er geen gras over groeien en voor dat de Duitsers weten wat er aan de hand is vuurt de tank van de sergeant een HE-granaat (High Explosive) af op het huis van Kuijsters, dat onmiddelijk vlam vat en een grote rook massa ontwikkelt. Aan de linkerzijde van de weg, ten zuiden van de kerk, nadert uit de omgeving van het huis van Kuijsters een Duits 'Sturmgeschütz', een anti-tankwapen waar de Geallieerden bijzonder bevreesd voor zijn!
Door de enorme rookontwikkeling ziet Sergeant Thompson deze niet, maar zijn schutter - soldaat 8. - heeft wel goed opgelet en vuurt uit eigener beweging drie AP-granaten (Armour Piercing - doorborende anti-tank-granaat) af, die het Sturmgeschütz vol in het front raken.
Het eerste Duitse kanon is daarmee buiten gevecht gesteld. En hier geldt ook dat de eerste klap een daalder waard is! De Sherman-tank van Sergeant Thompson rijdt daarna door tot voorbij de kapotgeschoten Duitse tank. In de bocht naar rechts, vlak voor de kerk, wil de chauffeur wat puin, dat midden op de weg ligt, ontwijken en belandt door die manoeuvre in de berm van de weg, welke de zware tank niet kan dragen waardoor deze in de sloot belandt. Juist op het moment dat de tank wegglijdt ziet Sergeant Thompson vanuit zijn benarde positie door de rook een tweede Sturmgeschütz opdagen.
Hij bedenkt zich geen moment en geeft bevel de geschutkoepel te draaien en voor de Duitsers het beseffen vliegt ook hun tweede kanon in de lucht. Door het snel en trefzeker handelen van de tankbemanning van deze eerste tank zijn er al twee Sturmgeschütze buiten gevecht gesteld vóórdat de Duitsers ook maar één schot hebben kunnen lossen.

De tweede tank van Lieutenant Bobby McColl wil ook het eerste Duitse Sturmgeschütz passeren maar belandt eveneens met zijn tank in de sloot. De daarop volgende Kangaroo, waarvan de chauffeur in de mening verkeert dat het Sturmgeschütz in gevecht is gewikkeld met de tank van Lieutenant Bobby McColl, wil deze rammen, door een snelle aanzet van de rechter track raakt het voertuig in een slip en schuift ook al de sloot in. De tweede Kangaroo, die door de rookontwikkeling geen zicht meer heeft, stopt midden op de weg.

Sergeant Thompson heeft inmiddels radiocontact gekregen met de Squadron Commander en geeft deze een duidelijk verslag wat er allemaal bij de Hervormde kerk gebeurt.
De Regimentscommandant besluit daarop om met een tweede tankgroep en een tweede peleton Black Watch, eveneens in Kangaroos gezeten, via een zuidelijke route de aanval op de Bergse brug in te laten zetten. Vervolgens geeft Sergeant Thompson via de radio aan Corporal Ossie Porter de opdracht om met zijn Sherman door te breken en hem aan zijn linkerzijde dekking te komen geven. Terwijl Corporal Ossie Porter die opdracht uitvoert springen de infanteristen uit de Kangaroos en zoeken dekking binnen de kerk. In het front aankomen posteert Corporal Ossie Porter zijn tank naast die van Sergeant Thompson en vuurt vandaar op de Duitse halftracks, die zijn uitgerust met 20 mm FLAK (luchtafweergeschut), waarvan hij er drie buiten werking stelt. Vervolgens rijdt hij met zijn tank op en neer en weet daardoor te verhinderen dat de Duitse infanteristen in de buurt van de tanks kunnen komen welke in de sloot zijn geraakt, daar zij willen proberen deze te vernietigen. De Duitsers leggen met hun Spandaus en Schmeissers een moordend vuur op de omgeving.

De vierde tank van Corporal Jack Ginns probeert zijn voorganger te volgen, maar daar dit al het vijfde zware voertuig is dat het Sturmgeschütz wil passeren is de wegberm zo slecht geworden dat de tank mèt de berm in de sloot zakt. Op dàt moment stapt Lieutenant Bobby McColl uit zijn tank om te proberen in contact te komen met de peletonscommandant van de Black Watch, die in de kerk zit, maar komt dan door een mitrailleursalvo om het leven.
Tussen de huizen iets voor de Protestante school heeft zich al die tijd een derde Duitse Jagdpanzer, een Hetzer 38 (t), schuil gehouden, die nu van achteruit op komt stomen. Deze tank blaast de Kangaroo, welke nog steeds midden op de weg staat, op en passeert, in de veronderstelling dat de tanks in de sloot buiten gevecht zijn gesteld, de tank van Corporal Jack Ginns en stopt daar vlak voor. De Duitse commandant steekt niets vermoedend met zijn hoofd en schouders buiten de tank. De schutter van Corporal Jack Ginns's tank ziet nog net kans om de geschutkoepel van zijn tank een paar centimeter te draaien en ziet vanuit zijn positie in de sloot dan net de bovenste 15 cm van de Hetzer.
Hij schiet een HE-granaat af, die onmiddellijk doel treft. Corporal Ossie Porter ziet praktisch op hetzelfde moment door de rook het derde Duits kanon aankomen en hij neemt ook maar het zekere voor het onzekere en lost, vanuit de tegenovergestelde richting, twee AP-granaten af op de Duitser, die gelijktijdig met het projectiel dat door de tank van Corporal Jack Ginns is afgevuurd doel treffen waarna de Duitser in brand vliegt. Er woeden flinke branden in de omgeving van de kerk, behalve het huis van Kuysters staan er twee Kangaroos, twee Sturmgeschütze en een Hetzer in brand, die de gehele omgeving in rook hullen. De infanterie bestookt elkaar met geweren, mitrailleurs, stenguns en mortieren. De tankbemanningen van de in de sloot geraakte tanks zijn al die tijd wijselijk in hun tanks gebleven en daardoor ongedeerd.

Plotseling vat de tank van Lieutenant Bobby McColl vlam door ontploffende munitie, die de benzine in lichterlaaie zet; de bemanning moet nu wèl uit de tank en zoekt even eens dekking binnen de kerk. Sergeant Thompson roept dan naar de peletonscommandant van de Black Watch, die zojuist in de deur van de kerk is verschenen, dat er geen doorkomen aan is en dat er zojuist een tweede groep is vertrokken naar een zuidelijker route (de spoorlijn en de Nieuweweg), als het donker wordt zullen zij zo goed en kwaad als het gaat proberen terug te trekken.

Om ca. 18.30 uur, de duisternis is reeds ingevallen en het geluid van de ontploffingen en het artillerievuur sterft langzaam weg, wordt bevel voor de terugtocht gegeven.

Verliezen bij de Duitsers :

• 2 Sturmgeschütze (75 mm zelfrijdende anti-tankkanonnen).
• 5 Half-tracks met 20 mm FLAK.
• 1 Hetzer (38 t) Jagdpanzer.
• 20 gesneuvelden.

Verliezen bij de Engelsen:

• 1 Shermantank Vc (van Lieutenant Bobby McColl).
• 2 Kangaroos.
• 2 gewonden.
• 1 gesneuvelde (Lieutenant Bobby McColl).

Digitalisering en Wiki opmaak: Terry van Erp

Zie ook: Verslag de bevrijding van Raamsdonk

Dit artikel is op 30 oktober 2014 in deze versie opgenomen in de etalage.