Verslag de bevrijding van Raamsdonk
(Concept) De bevrijding
Maandag 30 oktober 1944.
De Duitse bezetter in lichtelijk in paniek, overal worden verdedigingswerken aangelegd, schuttersputjes gegraven, zelfs barricaden van landbouwgereedschap en en ander zwaar materieel, alles wat ze maar kunnen gebruiken. De meeste Duitsers zijn niet te genieten, wat de inwoners van Raamsdonk er alleen maar meer van overtuigd dat de bevrijding nabij is.
Om 11:00 in de ochtend laten de Duitsers de brug over de Donge aan het Gat springen, om een inval vanuit die kant te voorkomen.
Op dinsdag 31 oktober 1944 baat de bevrijding van Raamsdonk beginnen. De geallieerden willen gelijk doorstoten naar het bruggenhoofd Keizersveer. De Duitsers in Raamsdonk waren lichtelijk in paniek aan het raken en bataljon Schultz (712e divisie) was al op de vlucht geslagen.
Het 7e Argyll and Sutherland Highlanders ging vol goede moed richting Raamsdonk. Met ondersteuning van het B-Escadron van de 1e Northamtonshire Yeomanry trokken zij in de middag vanuit Waspik richting Raamsdonk. Net buiten Raamsdonk liepen ze echter al snel vast, hier stuitte ze op de buitenste verdedigingsring “Brückenkopf Keizersveer”, ze moesten aan weerszijde van de weg in dekking. Dit was een klusje voor de tanks, deze reden langzaam richting Raamsdonk, schietende op alles wat ze maar zagen bewegen.
(Tekening maken Schansstraat?) Net toen ze de eerste huizen waren gepasseerd werd de 2e Shermantank getroffen dor een Panzerfaust welke uit een van de huizen was afgevuurd, de commandant van de 3e Shermantank zag de steekvlam uit het huis komen en schoot zonder te aarzelen het hele huis (welk huis tekening of foto) in puin. Dikke stofwolken en rook belemmerde nu het zicht, het was een grote chaos. Met een enorme klap explodeerde een volgend huis, (welk huis, tekening of foto) hier was door de Duitsers munitie opgeslagen.
De getroffen Shermantank, stond midden op straat en brandde helemaal uit.
Op dat moment ontdekte de de schutter van de 1e Shermantank een Duits anti-tank-kanon op ongeveer 200 meter voor zich, slechts een gericht schot was voldoende om deze 75mm-Pak uit te schakelen.
Omdat de duisternis in begon te vallen trokken de tanks zich terug richting Waspik en betrokken de Argylls de veroverde posities.
Bij zonsopkomst hervatten de Argylls de bevrijding van Raamsdonk, en tegen 12:00 uur is het overgrote deel in Schotse handen. Hierdoor waren de Schotten ondertussen wel volledig uitgeput, en had het onderdeel 79 manschappen verloren.
Dinsdag 31 oktober 1944.
Het 7e Black Watch zou nu het stokje overnemen, van de 2 routes om naar Raamsdonksveer te komen namen ze de kortste, door de Molenstraat en langs de Hervormde Kerk. Er was nog even sprake om de langere weg te nemen door de Stationstraat, de Bergen en het Broek, maar ik denk dat de kortste route ook gekozen is omdat het meer in de richting van Keizersveer lag.
Luitenant-kolonel Cathcart kreeg ondersteuning van het tankteam C-eskadron van de beruchte Northamptonshires. De aanval werd voorafgegaan door een korte felle beschieting van Duitse stellingen in Raamsdonk. Rond 4 uur trok de colonne bestaande uit een peloton en een troop, richting de Schans en de Molenstraat, schietend op alle huizen om de Duitse tegenstander in dekking te dwingen.
Dit waren 2 tanks voorop, 2 Kangaroos en 2 tanks achteraan.
Op het moment dat de eerste 2 tanks de Raadhuisstraat bereiken gaat het pas echt beginnen, de voorste Firefly stuit op 2 Duitse Sturmgeschütze van de Schnelle Abteilung 505 die zich bij de Hervormde Kerk hadden ingegraven, met een paar gericht schoten zijn deze snel uitgeschakeld.
Sergeant Thomson neemt het besluit om de boerderij van Kuijsters te beschieten, hij heeft het vermoeden dat zich daar Duitsers in bevinden. Met een paar gerichte schoten staat de boerderij in brand en volgen er vele explosies van opgeslagen munitie. (tekening 1)
Op hetzelfde moment komt er Sturgeschütz achter de boerderij van Chiem Kuijsters vandaan, zijn vermoeden klopte, nog voor Thompson dit geschut in de gaten heeft jaagt zijn boordschutter er 3 granaten in, de Sturmgeschütz is uitgeschakeld, en komt fel brandend tot stilstand, de bemanning is op slag dood.
Er is nu een dikke rookontwikkeling en dus slecht zicht, bij de boerderij van Kuijsters ligt veel puin, in een poging daar omheen te manoeuvreren en de een natte en slecht weg glijden de Schotten in de sloot net in de bocht voor de boerderij.
Op dat moment ziet Thompson een 2e Sturmgeschüts voor zich opdoemen, zijn bemanning rekent ook hier snel mee af. (tekening 2)
Het volgende voertuig de Kangeroo van luitenant Donaldson ziet een loop van de uitgeschakelde Sturmgeschütz op zich gericht en geeft vol gas om deze te rammen, hij wist dus niet dat zede al onklaar was, bij deze botsing verlieft zijn Kangeroo een zijn rechter aandrijfwiel en schuift ook in de sloot.
De 2e Firefly van McColl kan zich niet meer oriënteren en beland eveneens in de sloot, ze moet hun voertuigen verlaten en zoeken dekking in de slootkanten.
Gelukkig schakelde de 3e Firefly (Porters) snel 5 Demag halfrupsen van de Duitse troepen. De 4e Firefly probeerde snel bij de bocht van de kerk te komen maar geleed ook van de weg en belande eveneens in de sloot.
Plots dook er een Duitse Hetzer op, deze kleine Panzerjager kwam vanuit de richting van de spoorlijn en begon de Schotten in de rug te schieten, hierbij vernielde hij de 2e Kangeroo die nog wel op de weg stond.
Een geluk voor de Schotten, de Duitse commandant maakte een grote inschattingsfout, of hij heeft niet goed opgelet, hij stopte in ieder geval recht voor de laatste Firefly, een goed gericht schot maakte een einde aan zijn voertuig en zijn leven. Later bleek dat op bijna hetzelfde moment Porter er ook nog 2 granaten had ingejaagd. (tekening 5)
Einde tankslag bij Raamsdonk
Resumé, aan het einde van deze kleine en korte tankslag waren er aan beide kanten tientallen slachtoffers en 5 schotse en 8 Duitse voertuigen uitgeschakeld.
Op dat moment besloot luitenant-kolonel Cathart om toch de lange route door de Bergen en het Gat te nemen, hier was zo goed als geen Duitse tegenstand meer, de meeste Duitsers hielden zich verscholen of waren gevlucht, en zonder kleerscheuren bereikten ze omstreeks 21:00 uur Raamsdonksveer. Net op dat moment bliezen de Duitser in een laatste poging de geallieerden te stoppen de brug over de Donge naar Geertruidenberg op.
Duitse paniek
Er is totale paniek aan Duitse zijde, Oberstleutnant von der Damerau zag in dat Raamsdonk was verloren aan de geallieerden. Om de doorstoot over de Maas te voorkomen gaf hij het bevel aan 15e leger om zich terug te trekken over de brug richting Hank, en liet hij om 22:00 uur de brug bij Keizersveer opblazen.
Hierdoor was Raamsdonk en Raamsdonksveer vrij van de Duitse bezetter, die nu in Hank en Geertruidenberg achter het water waren teruggetrokken.
Bron: Terry van Erp
Zie ook: Het tankgevecht te Raamsdonk
Geraadpleegde bronnen:
Onuitgegeven bronnen:
- Burgerlijke stand Raamsdonk
- Bevolkingsregisters Raamsdonk
- Eigen archief
Internet bronnen:
- BHIC.nl
- Regionaalarchieftilburg.nl
- WieWasWie.nl
- Raamsdonkshistorie.nl
- Genealogie-raamsdonk.nl
- Archieven.nl
Uitgegeven bronnen:
- Lokale oorlogsfragmenten I en II (B Zijlmans)
- From D-day to ve-day vol I en II (Jean Bouchery)
- Formation badges of WWII (Howard Cole)
- Sprang-Capelle e/o. (Heemkundigevereniging – Het Bruggeske)
- Poolse panterdividie in Nederland (Thom Peeters)
- Einddoel Maas (Jack Didden en Maarten Swarts)
- Brabant bevrijd (Jack Didden en Maarten Swarts.