Werd koning Willem II vermoord op Het Loo, of stierf hij een natuurlijke dood in Tilburg?

In april 2022 werd door onderzoeksjournalist Frans Peeters een opzienbarend boek gepubliceerd:

Koningsmoord op Het Loo. ‘Op doorvertellen staat de straf des doods’. Geheimen rond de dood van koning Willem II.

Peeters vindt de doodsoorzaak van de koning op zijn zachts gezegd verdacht. Hij baseert zijn, overigens niet bewezen, theorie op het boek Roman Hagois waarin een hoffunctionaris een expliciete beschrijving over de dood van koning Willem II geeft: de kroonprins (de latere koning Willem III) schoot op Het Loo in dronken staat zijn vader ‘pardoes’ dood. Het lichaam van koning Willem II zou vervolgens naar Tilburg zijn overgebracht om hem daar te laten ‘sterven’.
Peeters heeft een gedegen onderzoek verricht en brengt de lezer aan het twijfelen. Is koning Willem II dan toch door zijn zoon op Het Loo vermoord en is hij niet een natuurlijke dood in Tilburg gestorven?

In dit artikel worden ook enkele andere, niet door Peeters behandelde, zaken besproken die verband houden met het overlijden van koning Willem II in Tilburg.

De moord op koning Willem II

In 1998 publiceerde Homme Eernstma (pseudoniem voor jhr. dr. Feyo Sixma baron van Heemstra, 1916-1999) de reeds genoemde Roman Hagois, een curieus in het Fries geschreven boek, dat de directe aanleiding vormde voor het onderzoek van Peeters. Eernstma schrijft daarin: ‘De kroonprins van toen, dat was dus de latere koning Willem III, gaf een feest op Het Loo en liet blote meisjes dansen op de statietrap. Helemaal onverwacht verscheen in het geroezemoes plotseling zijn vader, de koning, bovenaan de trap. De kroonprins, die aangeschoten was, trok zijn revolver en schoot hem pardoes dood’. Dat zou op 13 maart 1849 na middernacht zijn gebeurd. De relatie tussen vader en zoon was niet al te best. De kroonprins vroeg een jaar eerder zijn vader hem toe te staan ‘afstand te doen van Erfgenaam der Kroon’, en politiek lagen zij ook al met elkaar overhoop. Daarnaast was de verhouding tussen de koning met de vrouw van de kroonprins, Sophie van Württemberg (het was een gearrangeerd huwelijk tussen neef en nicht), ronduit slecht. Tussen haar en de kroonprins, die zich overgaf aan allerlei uitspattingen, boterde het ook al niet goed. Zij schreef haar vriendin in 1845 ‘sinds zijn herstel heeft de prins aanvallen van waanzinnige razernij, hij is onhandelbaar’ en ‘De prins heeft driftbuien, lijkt meer en meer geestelijk gestoord.’ Na de moordaanslag zou de kroonprins vervolgens naar Engeland gevlucht zijn. Officieel was hij daar al vanaf 21 januari voor drie maanden door zijn vader naartoe gestuurd. De reden was dat hij de gouverneur van zijn zoon, luitenant Aikema, de borst in had getrapt, met de uiteindelijke dood op 25 januari tot gevolg.

Peeters heeft baron Sixma Van Heemstra in 1998 gesproken. De vader van de baron was van 1925-1934 de particulier secretaris van koningin-moeder Emma. In de hofkringen ging de aanslag op Willem II vaak over de tong. In zijn boek zet Peeters een theorie op hoe de moordaanslag met man en macht in de doofpot werd gestopt en hoe deze werd

Bron: Ronald Peeters (1953) is historisch onderzoeker en publicist erfgoed Tilburg, voormalig gemeentearchivaris bij Regionaal Archief Tilburg en voormalig hoofd Stadsmuseum Tilburg. Hij publiceerde een groot aantal boeken en artikelen over Tilburg e.o. Voor een overzicht zie www.historietilburg.nl/over-ons.

Digitalisering en Wiki opmaak: Terry van Erp