Slag bij Moordrecht

Uit Wiki Raamsdonks Erfgoed
Slag bij Moordrecht
Onderdeel van de Hoekse en Kabeljauwse twisten
De Hollandse IJssel met rechts Moordrecht.
De Hollandse IJssel met rechts Moordrecht.
Datum 18 juni 1490
Locatie nabij Moordrecht
Hollandse IJssel
Resultaat groot verlies voor de Hoeken
Strijdende partijen
Hoeken
(ook wel de Van Brederode aanhang)
Kabeljauwen
Leiders en commandanten
Jan van Naaldwijk
Hendrik van Wyts
Cornelis van Treslong †
Klaas van Leeuwen †
Jan III van Egmont
Troepensterkte
1200 2400
Verliezen
350 gevangenen
550 doden
onbekend
Oorlog tussen de Hoeken en Kabeljauwen tussen 1350 - 1490

Eerste stroming
Slag bij Naarden · Kabeljauwse verbondsakte (1350) · Hoekse verbondsakte · Slag bij Veere (1351) · Slag bij Zwartewaal (1351) · Kastelen Veroveringstocht (1351-53) · Beleg van Medemblik (1351) · Beleg van Geertruidenberg (1351-1352) · Slag bij Soest (1356) · Beleg van Heusden (1358) · Beleg van Heemskerk (1358) · Beleg van Delft (1359) · Beleg van Kasteel Altena (1393) · Arkelse Oorlogen (1401-1412)
Tweede stroming
Beleg van IJsselstein (1416-17) · Beleg van Gorinchem (1417) · Beleg van Dordrecht (1418) · Inname van Rotterdam (1418) · Zoen van Woudrichem (1419) · Beleg van Leiden (1420) · Beleg van Geertruidenberg (1420) · Inname van Henegouwen (1424) · Beleg van Schoonhoven (1425) · Slag bij Alphen aan den Rijn (1425) · Slag bij Brouwershaven (1426) · Kennemer opstand (1426) · Beleg van Haarlem (1426) · Slag bij Hoorn (1426) · Beleg van Amersfoort (1427) · Slag bij Wieringen (1427) · Beleg van Zevenbergen (1427) · Beleg van Gouda (1428) · Zoen van Delft (1428)
Derde stroming
Utrechts Schisma (1423-1449) · Utrechtse Burgeroorlog (1456-1458)· Beleg van Deventer (1456) · Plundering van IJsselstein (1466) · Inname van Den Haag (1479) · Stichtse Oorlog (1481-1483) · Beleg van Leiden (1481) · Slag bij Scherpenzeel (1481) · Inname van Dordrecht (1481) · Slag bij Vreeswijk (1481) · Plundering van Naarden (1481) · Inname van Eemnes (1481) · Slag bij Westbroek (1481) · Inname van Vianen (1482) · Inname van Hoorn (1482) · Beleg van IJsselstein (1482) · 2e Slag bij Vreeswijk · Beleg van Rhenen (1483) · Beleg van Montfoort (1483) · Beleg van Utrecht (1483)
Vierde stroming (Jonker Fransenoorlog)
Inname van Rotterdam (1488) · Mislukte invallen van Schiedam (1488-90) · Bestorming van Schoonhoven (1488) · Inname van Woerden (1488) · inname van Geertruidenberg (1489) · Aanslag op Delft (1489) · Slag op de Lek (1489) · Aanslag op Gouda (1489) · Slag bij Overschie (1489) · Beleg van Rotterdam (1489) · Slag bij Moordrecht (1490) · Beleg van Montfoort (1490) · Slag bij Brouwershaven (1490)

De Slag bij Moordrecht vond plaats tijdens de laatste opstand van de Hoekse en Kabeljauwse twisten, genaamd de Jonker Fransenoorlog. De slag vond op 18 juni 1490 plaats nabij Moordrecht aan de oevers van de Hollandse IJssel. De Hoeken uit Rotterdam wilden zich op listige wijze bevoorraden met kleine schepen, de Kabeljauwse tegenstander wist ze echter op een strategische manier te verslaan.

Achtergrond

De Rotterdammers hadden weer voedseltekorten vanwege de belegeringen rondom de stad. Vanuit Woerden werd door Reynier van Broeckhuysen en Hendrik van Brederode voor een nieuwe impuls voor levensmiddelen gezorgd, het land van Utrecht werd afgestroopt voor tarwe, koren en wijn. Dit lukte aardig maar alle waterwegen in zowel Holland als Utrecht werden in de gaten gehouden door Kabeljauwse krijgsvolk. Er werd besloten om de goederen in Boskoop over te hevelen en vanuit Rotterdam de levensmiddelen daar op te halen. Van Broekhuyzen trof 200 manschappen aan bij de Gouwse sluis die hij wist te verjagen, bij deze watergang moesten ze vanuit Rotterdam voorbij kunnen komen om in Boskoop te kunnen naderen.[1]

Slag

Vanuit Rotterdam vertrokken hoofdmannen Jan van Naaldwijk, Cornelis van Treslong, Hendrik van Wyts en Klaas de Leeuw met circa 1200 manschappen en een honderdtal kleine en grote schepen in de nacht van 17 op 18 juni 1490. In Boskoop wachtte Van Broekhuyzen met 700 man op de Rotterdammers en volgde er een succesvolle overdracht. Op de terugweg leek alles goed te gaan maar ter hoogte van Moordrecht stond een leger van 2400 man te wachten, velen waren of lagen verstopt in boerenschuren of in het riet. De strijd duurde 5 uur langs en op de Hollandse IJssel, terwijl het Rotterdamse krijgsvolk ver in de minderheid was. Bij de hoeken verloren Cornelis van Treslong en Klaas de Leeuw het leven. Jan van Naaldwijk wist een eind te ontsnappen maar werd dan toch uit het water gevist, evenals Hendrik van Wyts. 350 Hoekse manschappen werden gevangengenomen, 550 lieten het leven. Slechts 300 man wist naar Rotterdam terug te keren.[2]

Nasleep

Alle buitgemaakte goederen werden binnen Gouda gebracht. In Rotterdam zagen ze deze nederlaag met lede ogen tegemoet en werd de levensvatbare situatie steeds slechter. Jan van Naaldwijk werd gevangengezet in Dordrecht, maar werd na enkele maanden vrijgelaten om politieke redenen. Hij moest Frans van Brederode ervan overtuigen zijn strijd vanuit Rotterdam te staken, Van Brederode nam ook uiteindelijke de beslissing (mede op aandringen van de Rotterdamse bevolking) om Rotterdam te verlaten. De 2400 Kabeljauwse bondgenoten zouden volgens een bepaalde bron Oostenrijkse huurlingen geweest zijn die meegereisd waren met Maximiliaan van Oostenrijk.

Referenties