Rij- en menvereniging Juliana viert honderdjarig bestaan
Raamsdonk, 25 januari 2023
In het agrarische dorp Raamsdonk groeiden de bewoners vroeger op met paarden en pony's. Ze werden gebruikt voor het zware werk op de boerderij, waarna in de weekenden de werkdieren werden gezadeld om deel te nemen aan concoursen. Met de oprichting van Rijvereniging Juliana in 1923, aanvankelijk een mannenclub waar vanaf 1961 ook amazones welkom waren, is in het Langstraatdorp de ruitersport ontstaan. Dat is dit jaar precies een eeuw geleden en dat wil het bestuur vanzelfsprekend niet zomaar voorbij laten gaan. Op 3 februari vindt de officiële start van het jubileumjaar plaats tijdens een gezellige avond voor de leden. Naast de jaarlijkse activiteiten wordt op zondag 4 juni een gratis toegankelijk 'Concours oude stijl' gehouden. Hierbij zijn ook alle oud-leden uitgenodigd voor een reünie. Naast dressuurwedstrijden en demonstraties met paarden zijn er ook ambachtslieden actief zoals een koetsenmaker, hoefsmid en zadelmaker; verder showt 'De Brabantse Aanspanning' hun oude koetsen en rijtuigen. Ook is er een tentoonstelling met foto's en materiaal uit de oude doos. Dat bijna elke foto een bijzonder verhaal oplevert, werd mij duidelijk tijdens een interview met drie leden: Kees Bink (87), Marius Verschure (83), beiden zo'n 75 jaar lid, en voorzitter Sjaak Broekmans (77).
Het is een hele klus om van de teksten een artikel te maken, want de drie voormalige agrariërs vliegen enthousiast door de tijd, vertellen in lange zinnen over drie activiteiten tegelijk en volgen daarbij niet bepaald een geordend tijdspad. Het is makkelijker om over hun verhalen een boek te schrijven dan een artikel voor 'De Langstraat', want eigenlijk is elk verhaal het vermelden waard. De eerste voorzitter was de in de Prins Hendrikstraat 15 woonachtige Geert van der Werf uit Raamsdonksveer. "Het was een militaire dierenarts die heel veel betekend heeft voor onze vereniging. Ze begonnen met tien á twaalf ruiters, voornamelijk agrariërs", vertelt Marius Verschure. "We sloten ons aan bij de protestantse Federatie, wat betekende dat we alleen op zaterdag reden. Mede dankzij dierenarts Van der Werf organiseerden we in 1927 een springconcours met onder andere militairen met gecertificeerde dienstpaarden. Een jaar later gingen we in Amsterdam met een achttal rijden en gingen daar, inclusief de paarden, met de trein naar toe. In 1934 sloten we ons aan bij de Noord-Brabantse Christelijke Bond (NCB), omdat we dan aan meer concoursen konden deelnemen, die ook nog eens dichter bij huis gehouden werden. Omdat we bij de NCB ook op zondag gingen rijden, was dat voor Van der Werf reden om te stoppen als voorzitter." Hij werd opgevolgd door Anselmes Schoenmakers, die de vergaderingen altijd opende met een 'christelijke groet'. Hij had het echter vaak zo druk met allerlei bestuursfuncties dat waarnemend voorzitter jan Verschure tot 1970 meestal de voorzittershamer hanteerde. Van 1970 tot 1978 was Piet de Bont Gerritzn. voorzitter en van 1978 tot 1990 Kees Bink. Vanaf 1990 heeft Sjaak Broekmans de voorzittershamer stevig in handen. Welgeteld dus slechts vijf voorzitters in een eeuw tijd.
Platte kar en veewagen
Kees Bink is van jongs af aan met hart en ziel een agrariër geweest. "Tijdens mijn schooltijd bemoeide ik me te veel met de boerderij en daarom werd ik naar een kostschool gestuurd. lk maakte al vroeg deel uit van de achttallen. Vroeger gingen we met een platte wagen naar de concoursen. Een paar paarden ervoor en de rest erachter. Op de kar stonden een kist met daarin de zadels en twee pakken hooi als zitplaats voor de ruiters. Soms kwamen we een sportpaard tekort en dan werd een werkpaard van stal gehaald; door de week liep zo'n paard in de strengen en in het weekend met zadel. Later gingen we met de veewagen van Gerrit Rutters, die door de week koeien vanaf Den Bosch vervoerde, naar de concoursen. Na de oorlog zaten we met ons achttal in de zwaarste klas en behaalden we ook een keer het Brabants kampioenschap. Maar wat de uitslag ook was, op de terugweg legden we altijd aan bij een café." In 1960 kwam er veel aanwas van de jeugd en werd er een pony-club opgericht. Pony, waren er genoeg, want veel boeren gingen melken met de ponykar. Beroemd waren de vier- á vijfdaagse ponykampen, waarvan het kamp in 1982 zelf de landelijke pers haalde; de pony's waren vanuit het ponykamp in Giersbergen ontsnapt en via de Maasroute naar huis gewandeld. Verder zijn de leden onder andere actief tijdens strand- en bosritten, uitdagende crossen en de jaarlijkse snertrit, waar niet alleen de snert maar zeker ook de gleihwein een sfeervolle rol spelen. Daarnaast natuurlijk de tweemaal per jaar de door de vereniging georganiseerde clubdagen met springen en dressuur. Vanaf de jaren zeventig tot de eeuwwisseling waren er bij de Raamsdonkse rijvereniging zo'n 40 ruiters actief. Die namen aan veel concoursen deel, waaronder het eigen concours ten gevolge van het 75-jarig bestaan. "Aan dat tweedaagse concours namen 400 á 500 ruiters deel, waarbij voor de dressuur maar liefst 32 ringen waren uitgezet", vertelt voorzitter Sjaak Broekmans.
Rijbak, menners en grooms
De voorzitter vormt samen met secretaris/penningmeester, én al sinds 2004 duizendpoot, Marieke Michielsen en de leden Thom Thijssen, Jos van Strien en Eugenie Pellicaan het bestuur. De voorzitter zegt verder: 'Al een eeuw lang is onze doelstelling om op een laagdrempelige en toegankelijke manier de pony- en paardensport te kunnen beoefenen; dat geldt voor pony- en paardenruiters, menners en hun grooms. Een kasboek uit 1945 maakt duidelijk dat de contributie 2 gulden bedroeg; dat bedrag ligt tegenwoordig wel wat hoger, maar is landelijk gezien nog steeds erg laag. Buiten de concoursen worden er door de gediplomeerde instructrice Diana van Moergestel-van Iersel voor 6- tot 18-jarigen ponylessen gegeven in de mooie rijbak van de familie Van Som aan de Kerklaan. De ponyrijders kunnen desgewenst op een gegeven moment overstappen naar de paarden. Op dit moment telt onze vereniging negen ponyruiters, 19 landelijk ruiters, waarvan 9 wedstrijdruiters, vier menners en één groom. We zijn al een eeuw lang een actieve vereniging en dat willen we in de toekomst graag blijven. We willen dat op zondag 4 juni graag weer bewijzen tijdens ons jubileumfeest aan het Halve-zolenpad." Dat gratis toegankelijk pony- en paardenevenement kost veel geld en daarom heeft de vereniging een 'Club van Honderd' opgericht.
Voor meer informatie daarover kan contact worden opgenomen met Thom Thijssen (thom.thijssen@casema.nl).
Digitalisering: Terry van Erp
