Pauselijk wapen

Het pauselijk wapen bestond tot 2005 uit een schild dat het persoonlijk wapen van de paus draagt, de tiara en een gekruiste zilveren en een gouden sleutel die met een rood koord zijn vastgeknoopt. Alleen de elementen buiten het schild zijn onderwerp van de regels van de Kerkelijke heraldiek. In 2005 verving de pasgekozen Benedictus XVI de tiara door een mijter en hij voegde een pallium aan het wapen toe.

De elementen van het pauselijk wapen

• De tiara was in ieder geval sinds Bonifatius VIII deel van het Pauselijk wapen.
• De sleutels, de zogenaamde "Sleutels van Petrus" een gouden sleutel dexter (heraldisch voor rechts) die een bovennatuurlijke, zich tot in de hemel uitstrekkende, macht symboliseert en een zilveren sleutel sinister (heraldisch voor links) die de macht over de gelovigen tot uitdrukking brengt. De sleutels zijn met een koord van keel (rood) gebonden en de baard van de sleutels heeft de vorm van een kruis. Het schild kan op de sleutels worden gelegd en deze kunnen ook boven het schild onder de tiara, of recentelijk de mijter, worden geplaatst.
• De mijter, kreeg pas in het pontificaat van Leo IX in het midden van de 11e eeuw de status van een bisschoppelijk hoofddeksel. Zij is niet van Oosterse origine, volgens Bruno Bernard Heim heeft een sinds de 12e eeuw in Frankrijk gebruikt type hoed model gestaan.
• Het pallium werd al eeuwenlang door de pausen tijdens liturgische plechtigheden gedragen maar kreeg geen plek in het pauselijk wapen. Benedictus XVI was de eerste en tot nu toe enige paus die een pallium onder het schild bevestigde.
• Paus Franciscus is de eerste paus die zijn bisschoppelijke wapenspreuk voert onder het wapen.

Pauselijke wapens

Afbeelding	Pauselijke naam	Pontificaat	Beschrijving	Achtergrond van de wapenkeus
	Franciscus	2013	Het schild is van lazuur en beladen met drie elementen. Enerzijds is er in keel (rood) een IHS-monogram binnen een stralende zon. Het monogram verwijst naar de jezuïetenorde. Onder het monogram zijn drie nagels van sabel (zwart) aangebracht en de letter H wordt bekroond door een kruis. Daaronder staan naast elkaar een ster or (goud) die Maria symboliseert en de nardus (or) die verwijst naar de Heilige Jozef.	Zie: Wapen van Franciscus
	Benedictus XVI	19 april 2005 tot 28 februari 2013	Op het schild staan de moor uit het wapen van Freising, De beer van de Heilige Korbinianus en een Sint-Jakobsschelp. De Pauselijke rang wordt door Mijter, de stola, het pallium (onder aan het wapen)en de sleutels van de Heilige Petrus uitgedrukt. Voor de eerste keer ontbreekt de Tiara en eveneens voor het eerst is een pallium opgenomen in het wapen.	Zie: Wapen van Benedictus XVI
	Johannes Paulus II	16 oktober 1978 tot 2 april 2005	Op het schild staat een kruis met een "M" voor Maria. De Pauselijke rang wordt door Tiara, sleutels van de Heilige Petrus en Pauselijke Stola uitgedrukt.	Zie: Wapen van Johannes Paulus II
	Johannes Paulus I	26 augustus 1978 tot 28 september 1978	In het schild plaatste deze paus, in navolging van Johannes XXIII en Pius X, de "leeuw van Sint-Marcus" als herinnering aan zijn functie als patriarch van Venetië als schildhoofd.Verder zijn op het schild rotsen (een verwijzing naar de Dolomieten) en drie sterren afgebeeld. Deze staan voor de deugden Geloof, Hoop en Liefde en verwijzen tevens, als tekens van licht, naar de achternaam van Albino Luciani.	Zie: Wapen van paus Johannes Paulus I
	Paulus VI	21 juni 1963 tot 6 augustus 1978	Het schild toont een "veld van keel beladen met rotsen (verwijzend naar de achternaam Montini) en drie lelies argent". Het wapenschild toont in zijn geheel het wapen dat de familie Montini sinds de zestiende eeuw voerde.	Zie: Wapen van paus Paulus VI
	Johannes XXIII	28 oktober 1958 tot 3 juni 1963	In het schild plaatste deze paus, in navolging van Pius X, de "leeuw van Sint Marcus" als herinnering aan zijn functie als patriarch van Venetië als schildhoofd boven het wapen van zijn geboortestad Sotto il Monte	Zie: Wapen van Johannes XXIII
	Pius XII	2 maart 1939 tot 9 oktober 1958		Zie ook: Wapen van paus Pius XII
	Pius XI	1922 tot 1939
	Benedictus XV	1914 tot 1922		Zie ook: Wapen van paus Benedictus XV
	Pius X	1903 tot 1914		Zie ook: Wapen van paus Pius X
	Leo XIII	1878 tot 1903
	Pius IX	1846 tot 1878
	Gregorius XVI	1831 tot 1846
	Pius VIII	1829 tot 1830
	Leo XII	1823 tot 1829
	Pius VII	1800 tot 1823
	Pius VI	1775 tot 1799
	Clemens XIV	1769 tot 1774
	Clemens XIII	1758 tot 1769
	Benedictus XIV	1740 tot 1758
	Clemens XII	1730 tot 1740
	Benedictus XIII	1724 tot 1730
	Innocentius XIII	1721 tot 1724
	Clemens XI	1700 tot 1721
	Innocentius XII	1691 tot 1700
	Alexander VIII	1689 tot 1691
	Innocentius XI	1676 tot 1689
	Clemens X	1670 tot 1676
	Clemens IX	1667 tot 1669
	Alexander VII	1655 tot 1667
	Innocentius X	1644 tot 1655
	Urbanus VIII	1623 tot 1644
	Gregorius XV	1621 tot 1623
	Paulus V	1605 tot 1621
	Leo XI	1605 tot 1605
	Clemens VIII	1592 tot 1605
	Innocentius IX	1591 tot 1591
	Gregorius XIV	1590 tot 1591
	Urbanus VII	1590 tot 1590
	Sixtus V	1585 tot 1590
	Gregorius XIII	1572 tot 1585
	Pius V	1566 tot 1572
	Pius IV	1559 tot 1566
	Paulus IV	1555 tot 1559
	Marcellus II	1555 tot 1555
	Julius III	1550 tot 1555
	Paulus III	1534 tot 1549
	Clemens VII	1523 tot 1534
	Adrianus VI	1522 tot 1523
	Leo X	1513 tot 1521
	Julius II	1503 tot 1513
	Pius III	1503 tot 1503
	Alexander VI	1492 tot 1503
	Innocentius VIII	1484 tot 1492
	Sixtus IV	1471 tot 1484
	Paulus II	1464 tot 1471
	Pius II	1458 tot 1464
	Calixtus III	1455 tot 1458
	Nicolaas V	1447 tot 1455
	Felix V	1439 tot 1449	laatste Tegenpaus
	Eugenius IV	1431 tot 1447
	Martinus V	1417 tot 1431
	Johannes XXIII	1410 tot 1415	Tegenpaus in Pisa
	Alexander V	1409 tot 1410	Tegenpaus in Pisa
	Gregorius XII	1406 tot 1415
	Innocentius VII	1404 tot 1406
	Benedictus XIII	1394 tot 1417	Tegenpaus in Avignon
	Bonifatius IX	1389 tot 1404
	Clemens VII	1378 tot 1394	Tegenpaus in Avignon
	Urbanus VI	1378 tot 1389
	Gregorius XI	1370 tot 1378
	Urbanus V	1362 tot 1370
	Innocentius VI	1352 tot 1362
	Clemens VI	1342 tot 1352
	Benedictus XII	1334 tot 1342
	Johannes XXII	1316 tot 1334
	Clemens V	1305 tot 1314
	Benedictus XI	1303 tot 1304
	Bonifatius VIII	1294 tot 1303
	Celestinus V	1294 tot 1294
	Nicolaas IV	1288 tot 1292
	Honorius IV	1285 tot 1287
	Martinus IV	1281 tot 1285
	Nicolaas III	1277 tot 1280
	Johannes XXI	1276 tot 1277
	Innocentius V	1276 tot 1276
	Adrianus V	1276 tot 1276
	Gregorius X	1271 tot 1276
	Clemens IV	1265 tot 1268
	Urbanus IV	1261 tot 1264
	Innocentius III	1254 tot 1261
	Innocentius IV	1243 tot 1254
	Celestinus IV	1241 tot 1243
	Gregorius IX	1227 tot 1241
	Honorius III	1216 tot 1227
	Innocentius III	1198 tot 1216

Sedisvacatie

Wapen van de Kardinaal-kamerheer tijdens een sedisvacatie

De Kardinaal-kamerheer of "Camerlengo" oefent tijdens een interregnum, dat "sedisvacatie" wordt genoemd, een deel van de pauselijke macht uit en draagt als teken daarvan de sleutels van Petrus in zijn wapen, met erboven een parassol of "ombrellino".

Zie ook

• Heraldiek
• Lijst van Pausen

Externe links

• Beschrijving wapen Benedictus XVI
• Wapen van Benedictus XVI
• Wapen van Johannes Paulus II
• Wapen van Johannes Paulus I
• Wapen van Paulus VI
• Wapen van Johannes XXIII
• Italiaanse beschrijving van pauswapens

Bronnen, noten en/of referenties