Monument Brejaart opgeknapt
‘ MONUMENT VOOR VERMOORDE BREJAART OPGEKNAPT DOOR UNIEKE SAMENWERKING ’
Het was iets meer dan twee maanden voor de bevrijding van Raamsdonk en Raamsdonksveer toen er in het gemeentehuis van de gemeente Raamsdonk een schokkende moord werd gepleegd. Het was 23 augustus 1944 toen Anton Brejaart werd doodgeschoten door de Duitse Feldwebel Jozef Geesink. Een ongelukkige samenloop van omstandigheden, triest toeval van het lot. Een duidelijk geval van 'op het verkeerde moment, op de verkeerde plaats'.
Hoe die bewuste ochtend van 23 augustus 1944 precies verlopen is, is nooit helemaal duidelijk geworden. Er gaan verschillende verhalen over hoe die dag precies verlopen is. Naar verluidt kwam Geesink die dag vanuit Breda naar onze gemeente om de locoburgemeester te spreken, die liet zich echter niet zien. Verscholen bleef hij uit het zicht van de Feldwebel. Ambtenaar Brejaart liep nietsvermoedend door het gemeentehuis. Dat hij slechthorend was werd hem uiteindelijk fataal. De in Breda geboren Brejaart, die voor de liefde naar Raamsdonksveer verhuisde, hoorde niet dat Geesink iets tegen hem zei. Ook een tweede en derde moment van aanspreken gingen aan hem voorbij, tot woede van de Duitser. Omdat Brejaart ook bij de laatste waarschuwing niet reageerde, besloot Geesink hem neer te schieten. Later die dag overleed Brejaart in het St. Theresiaziekenhuis, een paar honderd meter van de plaats waar hij werd neergeschoten.
De dood van Brejaart neemt een centrale rol in in de oorlogsjaren en bevrijding van Raamsdonksveer. “Raamsdonksveer is verbijsterd. Verbijsterd door het brute geweld van Geesink tegen een weerloze, ongewapende man die slechts zijn werk deed.”
In het oude gemeentehuis was een gedenksteen die herinnerde aan de moord op Brejaart. Toen de sociale dienst in 1994 wegging uit het oude gemeentehuis werd de gedenksteen verplaatst naar het grasveldje aan de Brejaartstraat.
Nu, zeventig jaar na de moord op Brejaart, krijgt de gedenksteen weer een ‘nieuwe bestemming’. Er is voor gekozen het monument op te knappen en te herplaatsen.
In plaats van een gedenksteen in de grond krijgt het monument, ter nagedachtenis aan de ambtenaar A.H.M.J. Brejaart die op 23 augustus 1944 tijdens de uitoefening van zijn ambt werd neergeschoten, een prominentere plaats.
Er komt een herdenkingsmuur waarin de gedenksteen te zien is.
Op woensdag 24 september 2014 heeft Burgemeester Van Hees de officiële eerste steen gelegd van het monument.
Dat gebeurde op het Dongemond College. Dat is de plek waar het nieuwe Brejaartmonument gemaakt is. Met vrijwilligers en leerlingen werd de herdenkingsmuur opgebouwd.
Op de gedenksteen voor de overleden Brejaart staat de volgende tekst:
"TER GEDACHTENIS AAN A.H.M.J. BREJAART
AMBTENAAR TER SECRETARIE
GEB TE BREDA 20 JULI 1889''EN DOOR EEN DUITSCHE'''
VELDGENDARM'''NEERGESCHOTEN IN
DEZE HAL OP 23 AUGUSTUS 1944'TIJDENS DE VERVULLING'VAN ZIJN AMBT"