Memorietafel
Een memorietafel is een gedenkteken of epitaaf in de vorm van een houten, stenen of metalen plaat, aan of in een muur, in een kerk of openbare ruimte, bevestigd ter herinnering aan een of meerdere overledenen.[1] Op een memorietafel werden meestal de stichter(s) van een familie en zijn of hun beschermheilige(n) afgebeeld en een tekst aangebracht ter herinnering aan de overledene(n). Sommige memorietafels hebben de vorm van een retabel, ook bestaan er tafels die alleen tekst bevatten. Er bestaan ook memorietafels met voorstellingen van gilden en broederschappen, die waarschijnlijk onderdeel waren van gildealtaren, deze tafels worden ook wel gildeborden genoemd.[2]
In de middeleeuwen waren memorietafels vooral kunstwerken met afbeeldingen, onder invloed van de Reformatie werden de beelden grotendeels vervangen door tekst.[2]
Een van de oudste bewaard gebleven schilderijen uit de Nederlanden is tevens een memorietafel: (ca. 1363)[3]
Voorbeelden
- Madonna met kanunnik Joris van der Paele van Jan van Eyck
- Van Drenckwaert-drieluik in de Augustijnenkerk te Dordrecht geschilderd door Maarten van Heemskerck (1498-1574)
Galerij
-
Memorietafel uit 1672
-
Drieluik met de intocht van Christus in Jeruzalem, heiligen en op de buitenzijden van de luiken stichters uit de familie Van Lokhorst (ca. 1526) door Jan van Scorel
-
De Memorietafel met Calvarieberg van Hendrik van Rijn (ca. 1363)
Zie ook
Bibliografie (selectie)
- Bueren, T. van, Leven na de dood, gedenken in de late Middeleeuwen, Turnhout, 1999.
- Woollett, Anne T., Yvonne Szafran en Alan Phenix, Drama and Devotion: Heemskerck's altarpiece from Warsaw, Los Angeles, J. Paul Getty Museum, 2012.
- ↑ Woordenboek der Nederlandse Taal. Geraadpleegd op 24 juni 2021.
- ↑ 2,0 2,1 Nico Slokker (2009). Ruggengraat van de stedelijke samenleving: De rol van de gilden in de stad Utrecht, 1528-1818, Proefschrift. Universiteit Utrecht. ISBN 9789039348857.
- ↑ Het op een na oudste schilderij van Nederland (ca. 1380). Historiek (7 december 2019). Geraadpleegd op 24 juni 2021.
