Kyriale
Het Kyriale is een liturgisch boek met de vaste gezangen (Ordinarium) van de H. Mis.
Het Kyriale bevat het Ordinarium van de mis in Gregoriaanse gezangen, die bij de mis door een eenstemmig koor, diaken, priester en cantor worden gezongen. Het Kyriale is een uittreksel uit het Graduale Romanum. Het bevat meer dan 150 gezangen, waaronder 18 cycli van melodieën voor het Kyrie, Gloria, Sanctus met Benedictus, Agnus Dei, Ite missa est en Benedicamus Domino en vier Credo's. Daarnaast andere gezangen zoals Alleluia-toevoegingen, Gloria Patri in acht tonen, korte acclamaties op zegeningen, gebeden en lezingen.
Geschiedenis
Het begrip Kyriale dook voor het eerst rond het jaar 1500 op als aanduiding van een gedeelte in het Graduale Romanum. Sinds 1905 is het in de vorm van Kyriale seu Ordinarium Missae een zelfstandig liturgisch boek. Het Kyriale werd samengesteld door de monniken van de Abdij van Solesmes. Het gebruik ervan werd gestimuleerd door het Motu proprio Tra le sollecitudini, waarmee Paus Pius X het onderhoud van de kerkmuziek en vooral Gregoriaanse gezangen benadrukte.
Als gevolg van de Liturgische Beweging in de eerste tientallen jaren van de 20e eeuw kreeg het Kyriale betekenis. Dit gebeurde in samenhang met de ontwikkeling dat de kerkbezoekers meer werden betrokken bij het vieren van de mis. In 1932 gaven de Benedictijnen van de Aartsabdij van Beuron een 76-pagina's groot "Kyriale voor het volk" uit, als bijlage bij het misboek voor leken van Anselm Schott, dat verschillende edities met hoge oplagen had. Vanaf het midden van de jaren dertig werd het ook opgenomen in deze misboeken van Schott voor het volk. Zo werd het mogelijk dat de kerk de delen van het Ordinarium afwisselend met het koor kon zingen, eerst bij diensten voor de katholieke jeugdbeweging en in toenemende mate ook in de parochies op zondag en bij speciale gelegenheden.
In de koorboeken Graduale Romanum (1974), Graduale Triplex (1979) en Graduale Novum (2011) vormt het Kyriale in herziene vorm een sectie aan het einde van het boek. In 1985 verscheen het Kyriale ook weer afzonderlijk.
Inhoud
Het Graduale Novum van 2011 bevat het vroegere Kyriale als het deel „Ordinarium Missae“ in onderstaande volgorde:
- In Dominicis ad Aspersionem Aquae benedictae
- Asperges me (buiten de Paastijd)
- Vidi aquam (in de Paastijd)
- Kyriale
- I – Lux et origo (in de Paastijd)
- II – Kyrie, fons bonitatis
- III – Kyrie Deus sempiterne
- IV – Cunctipotens Genitor Deus
- V – Kyrie magnae Deus potentiae
- VI – Kyrie Rex Genitor
- VII – Kyrie Rex splendens
- VIII – De Angelis
- IX – Cum jubilo (op Mariafeesten)
- X – Alme pater (op Maria-gedenkdagen)
- XI – Orbis factor (op zondagen door het jaar)
- XII – Pater cuncta
- XIII – Stelliferi Conditor orbis
- XIV – Jesu Redemptor
- XV – Dominator Deus
- XVI – In feriis per annum – (op weekdagen 'door het jaar', zonder het Gloria)
- XVII – Kyrie salve (op zondagen in advent en veertigdagentijd, zonder Gloria)
- XVIII – Deus Genitor alme (op weekdagen in advent en veertigdagentijd, zonder Gloria)
- Credo I–IV
- Cantus varii in Ordine Missae occurentes
- Modus cantandi Alleluia tempore Paschali secundum octo tonos
Literatuur
- Kyriale seu ordinarium missae. Die stehenden Meßgesänge des Graduale Romanum nach der vatikanischen Ausgabe mit deutscher Übersetzung der Rubriken und Texte. Pustet, Regensburg (1911)
- Kyriale für das Volk. Als Anhang zu den Meßbüchern von Anselm Schott OSB hrsg. v. den Benediktinern der Erzabtei Beuron, Beuroner Kunstverlag, Beuron (1935)
- P. Dominicus Johner OSB: Erklärung des Kyriale nach Text und Melodie. Verlag Friedrich Pustet, Regensburg 1933.
Externe links
- Kyriale gebaseerd op de Graduale romanum van 1961
- Kyriale Romanum van de bond voor "Liturgie und Gregorianik" van 2001
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Kyriale op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
