De eerste Nederlandse persfoto

De eerste Nederlandse persfoto wordt standaard toegeschreven aan een foto in de Katholieke Illustratie van de gevolgen van een brand in Raamsdonk in 1885. Het is, geredeneerd naar de maatstaven van wat we tegenwoordig als nieuws definiëren, een klassieke nieuwsgebeurtenis. Het is echter nog maar de vraag of dit inderdaad de eerste nieuwsfoto is. Wie oude nummers van de Katholieke Illustratie doorbladert, vindt meer foto’s die in aanmerking komen als eerste persfoto. Minstens twee eerder gepubliceerde foto’s kunnen evengoed beschouwd worden als persfoto. Het gaat hierbij vooral om definities. Wat is nieuws? Wat is een persfoto? Of, nog fundamenteler, wat is een foto?

Een persfoto is iets anders dan een illustratie. De Britse oud-fotoredacteur Harold Evans probeert in zijn standaardwerk Pictures on a page een persfoto te omschrijven, en haalt hierbij de fotograaf Henri Cartier-Bresson indirect aan door te zeggen dat een persfoto ‘decisive’ moet zijn. Het beeld moet de nieuwsbehoefte van het publiek stillen en hoeft niet perse te zijn gemaakt door een professionele fotograaf, getuige de foto’s van de eerste man op de maan, die immers door een amateur zijn gemaakt. Uiteindelijk houdt Evans zijn omschrijving simpel. Persfoto’s zijn ‘pictures on a page’. Wilson Hicks, oud-fotoredacteur van Life Magazine, stelt het belang van een tekst bij beelden aan de orde door te zeggen dat persfotografie ‘woorden en beelden’ zijn. De Duitse fotojournalist en historicus Robert Lebeck legt de nadruk op de rol van het publiek, door te stellen dat persfotografie de afbeeldingen op een pagina zijn, gepubliceerd in een medium en die daardoor