Categorie:Kruidenier

• Kees van den Berg C van den Berg, Bergenstraat C39 in 1947
• Jan van Disseldorp

Een veel voorkomend beroep van vroeger, is het beroep van de kruidenier. De detailhandelaar werd ook wel grutter genoemd, wat terug slaat op de graan, gerst en gort die hij verkocht. Een kruidenier was voornamelijk gespecialiseerd in de verkoop van zogeheten droge levensmiddelen. Door de komst van supermarkten in de vorige eeuw is de kruidenier zo goed als verdwenen uit het Straatbeeld.

Aanbod van de kruidenier

Een kruidenier dankte zijn naam voornamelijk aan de grote hoeveelheid keukenkruiden die hij verkocht. Die kruiden kwamen uit zowel binnen- als buitenland. Hier hoorde ook een selectie specerijen bij, evenals koffie, thee, cacao en tabak. De kruidenier verkocht meer dan alleen voedingsmiddelen. Andere huishoudelijke producten, zoals bijvoorbeeld kaarsen, stijfsel en zeep, waren ook bij de kruidenier te vinden.

Droge levensmiddelen

De kruidenier was natuurlijk niet de enige detailhandelaar in de vorige eeuw. Slagers, bakkers en groenteboeren zien we vandaag de dag zelfs nog steeds. Het verschil tussen de beroepen ligt echter bij de versheid van de producten. Een kruidenier is enkel gespecialiseerd in droge levensmiddelen, wat makkelijker te vervangen bleek door een supermarkt.

Middeleeuwen

Het beroep is ontstaan rond de middeleeuwen, toen er al sprake was van zogeheten ‘crudeners’. Kruideniers waren destijds een soort combinatie tussen een drogist en een apotheker, omdat kruiden veel gebruikt werden voor geneeskundige doeleinden. Hier kwam een einde aan vanaf de 17e eeuw, toen wettelijk verkondigd werd dat kruideniers geen geneeskundige artikelen meer mochten verkopen.

Concurrentie met groothandelaren

Na het verbod op verkoop van geneesmiddelen, dunt de markt van de kruidenier uit. Het uitvoeren van hun beroep wordt voor de kruideniers steeds lastiger gemaakt. In de 19e eeuw komt de merkenwet tot stand, waardoor fabrikanten onder een eigen merknaam konden registreren. Kort hierna ontstonden de eerste grootwinkelbedrijven of ‘grootgrutters’. Eén van deze was keten De Gruijter, die later uitgroeide tot Albert Heijn. Hiermee werd een begin gemaakt aan wat zou uitgroeien tot het begin van de hevige concurrentiestrijd onder ketens.