Carvium
Carvium | ||||
---|---|---|---|---|
Situering | ||||
Coördinaten | 51° 52′ NB, 6° 5′ OL | |||
Dichtstbijzijnde plaats | Herwen | |||
Informatie | ||||
Omschrijving | wapens, voorwerpen en een grafsteen | |||
Periode | 12 v.Chr. | |||
Vondstjaar | 1938 | |||
Vinder | bij baggerwerken in de Bijland | |||
|
Carvium was een Romeins cohortfort (Latijn: castellum) in de provincie Neder-Germanië (Germania Inferior) aan de noordgrens van het Romeinse Rijk (de limes). Carvium lag destijds dicht bij de plek waar de rivieren de Rijn en de Waal zich splitsten.
Geografie
De Rijn was in de Romeinse tijd een sterk meanderende rivier, waarvan de meanders nog te zien zijn in het gebied ten noorden van Herwen, zoals de Oude Rijn en Oude Rijnstrang.[1] De Waal was in die tijd een kleine rivier in de Betuwe, die niet vermeld staat op de Tabula Peutingeriana.[noot 1]
Aan het Bijlandsch Kanaal ligt een recreatieplas "De Bijland" (uitgesproken als bieland), waarin de resten van het fort Carvium vermoed worden.
Archeologisch onderzoek
Bij baggerwerkzaamheden werd in het gebied een brede strook bouwpuin gevonden, waarin een gedenksteen van de legionair Marcus Mallius die begraven is in "Carvium ad molem", Carvium aan de dam. Uit een andere historische bron is het bestaan van die dam bekend. Publius Cornelius Tacitus vermeldt de dam, aangelegd door de generaal Nero Claudius Drusus in 12 v.Chr..
Door aanleg van de dam hoopte Drusus meer water door de Rijn te krijgen, en de rivier zo beter bevaarbaar te maken.[2] In de jaren van Drusus waren er plannen om ook het gebied boven de limes te veroveren, maar zijn zoon Claudius I besloot dat de Rijn de noordgrens van zijn rijk moest worden.
In 2022 werd de nabijgelegen vindplaats Herwen-Hemeling ontdekt met een Romeins heiligdom.
Verwoesting van het fort
Volgens Tacitus is het fort en de dam waarover het fort waakte, tijdens de Bataafse Opstand onder leiding van Julius Civilis in het jaar 70 verwoest.
Heropbouw
Gezien een op een steen gevonden inscriptie, gevonden bij het fort, gedateerd op 171/190 na Christus, moet het fort heropgebouwd zijn. Chalcidicus was toen prefect van de Cohors II Civium Romanorum, die gestationeerd was in de provincie Germania inferior. Volgens Jan Kees Haalebos nam Chalcidicus rond 175 het bevel over de eenheid over.
- Externe websites
- romeinen.info de castella aan de oostgrens
- cultuurwijzer dam en kanaal van Drusus
- het leven van nero claudius drusus
- Bronnen
- ↑ F. van Hemmen, M. Tilstra en J.R. Mulder, Sleutel van het verleden, sleutel tot de toekomst. Gearchiveerd op 2 februari 2017. Geraadpleegd op 10 juni 2021.
- ↑ over nero claudius drusus. Gearchiveerd op 11 juni 2021. Geraadpleegd op 11 juni 2021.
- Noten
- ↑ In de loop der eeuwen is de Waal de belangrijkste afvoer geworden van het Rijnwater.