Bijzondere Vrijwillige Landstorm
Ontstaan Bijzondere Vrijwillige Landstorm
Het eind van de Eerste Wereldoorlog ging met revoluties gepaard. In Rusland grepen in 1917 de communisten de macht, bij de wapenstilstand in november 1918 viel Oostenrijk-Hongarije in stukken uiteen en werd in Duitsland de republiek uitgeroepen. In Nederland bestond de vrees dat de revolutie vanuit Duitsland naar ons land zou overslaan.
Hoewel Nederland buiten het oorlogsgeweld was gebleven, had het volk toch vier jaar onder voedselrantsoeneringen en allerlei tekorten geleden. Ook in het dienstplichtige leger bestond in 1918 veel ontevredenheid en onrust. De regering en de legerleiding voelden er daarom niet voor dit leger in te zetten voor ordehandhaving mocht er een opstand uitbreken. Ook op de Vrijwillige Landstorm, die in 1913 als reserveleger was opgericht, wilde men niet vertrouwen. Daarom werd op 13 november 1918 de Bijzondere Vrijwillige Landstorm (BVL) opgericht als aparte categorie binnen de Vrijwillige Landstorm. Dienstplichtigen zonder mobilisatiebestemming konden zich hierbij aanmelden. Het motto van de BVL was "Als het moet". Een exacte omschrijving van deze legereenheid is moeilijk te geven, omdat de betreffende wetten een aantal keren veranderd zijn.
De drijvende kracht achter de oprichting was L.F. Duymaer van Twist (1865–1961). Hij was zijn loopbaan begonnen als officier bij de Landmacht en zat van 1901 tot 1946 in de Tweede Kamer. Met 44 jaar en negen maanden is hij nog steeds het langst dienende Kamerlid ooit. Vanaf de oprichting was hij voorzitter van den Nationale Landstorm Commissie, belast met de consolidatie van en de werving voor de BVL.
De BVL was onderverdeeld in een aantal verbanden of korpsen, die elk onderverdeeld waren in een aantal afdelingen. De regering had met de BVL de beschikking over "een betrouwbare gewapende macht tot steun van het wettig gezag en ter handhaving van orde en rust in geval van binnenlandse beroeringen". De BVL was een normaal onderdeel van het leger. Eenheden hiervan zijn in november 1918 ingezet bij ordeverstoringen in Den Haag en Rotterdam, en daarna nog maar één keer, namelijk in 's-Heerenberg.
Verwarring over de naam Landstorm
De naam Landstorm leidt vaak tot verwarring. Enerzijds is dit een gevolg van het bestaan eertijds in Nederland van een Landstorm, van een Vrijwillige Landstorm en van de hier beschreven Bijzondere Vrijwillige Landstorm. Geen van drieën hebben zij echter iets te maken met de door de Duitsers op 12 maart 1943 opgerichte "Landwacht Nederland", die op 16 oktober 1943 werd hernoemd in "Landstorm Nederland", en een jaar later nog eens in "SS-brigade Landsturm Niederlande".