Omnibus
Een "Omnibus" (vervoermiddel)
Vierwielig gesloten rijtuig met deur aan achterzijde, twee tegenover elkaar geplaatste zitbanken voor vier tot zes personen, een bagagerek en aan voorzijde een extra zitbank voor twee tot drie personen, bestemd voor vervoer van personen en bagage
Een omnibus (omnibus is Latijn voor: voor allen), ook wel: paardenbus, is een wagen voor lokaal openbaar vervoer. Hij rijdt op een gewoon wegdek, dus niet op rails, en wordt voortgetrokken door twee of drie paarden. Hij volgt een vaste route en rijdt op vastgestelde tijden.
Paardenbus
De paardenbus was een transportmiddel dat vooral in de 19de eeuw veel gebruikt werd. De eerste paardenbussen reden al tussen 1662 en 1677 in de omgeving van Parijs.[1] De eerste paardenbus in Engeland reed in 1829 in Londen. In veel gevallen werden ze tegen het einde van de eeuw door paardentrams vervangen. Een paardentram, op rails, loopt lichter en comfortabeler en kan dus met minder paarden toe dan een omnibus. Hiertegenover stond wel de dure aanleg van de rails.
De paardenbus werd tot in het begin van de 20e eeuw gebruikt, waarna hij (ook) werd vervangen door de door een motor aangedreven autobus, een samentrekking van auto en omnibus. Eigenlijk is een autobus ook een omnibus, maar deze wordt nu meestal autobus of bus genoemd.
De paardenbus werd meestal door twee paarden getrokken, als het gehele traject vlak was. Als er een helling in het traject was van meer dan 7 graden, dan werd er een derde paard toegevoegd.
Het grote voordeel van de paardenbus was de flexibiliteit. Routes konden worden aangepast, en de bussen konden scherpere bochten maken dan de later ingevoerde trams. Later, toen ze gedeeltelijk door paardentrams werden vervangen, bleven ze in gebruik als taxi en als hoteltaxi. Tegenwoordig worden ze nog wel verhuurd voor speciale gebeurtenissen.
Naarmate er meer paardenbussen in de stad kwamen, kwamen er ook steeds meer stallen. Ruim de helft van het personeel van het vervoerbedrijf werd aangenomen ter verzorging van de paarden. Een paard werd om de 2 à 3 uur afgelost. De bussen droegen bij aan het probleem van de grote hoeveelheid mest die rij- en trekdieren op straat achterlieten.
Zie ook: Paardentram en Vervoer in “De Langstraat”
Bron: Terry van Erp
