Het Raamsdonk van toen
"Onze opvoeding was op gehoorzaamheid gebaseerd"
Raamsdonk vroeger is in mijn herinnering 'n mooi, klein en vooral groen dorpje. Bijna overal stonden bomen voor huizen. Het dorp was niet meer dan één lange straat aan weerszijden waarvan je de polder in keek. De weilanden waren omzoomd met knotwilgen. Dát dorp is er niet meer.
Als ik me in gedachten zestig jaar terug verplaats, dan zie ik me met andere kinderen naar de school gaan - ik ging ik de protestantse school - met een schortje voor en wit geschuurde klompjes aan met een riempje erover. We konden heel rustig over de straat lopen, want verkeer was er nog niet. De enige auto die er toen in Raamsdonk was hoorde toe aan een man tegen wie we oom zeiden (maar een echte oom was hij niet van ons), de eigenaar van leerlooierij Van Dongen. En die auto stond meestal op stal. De looierij stond hier aan de overkant, het gebouw is nu afgebroken. Er werd eigenlijk niet eens gelooid. Ik herinner me dat er een grote wals in stond, waarmee dikke stukken leer gewalst werden. Soms mochten wij er spelen.
Om de weg naar school te bekorten liepen wij door een paadje dat tussen twee heggen door ging en die heggen waren van boven zo naar elkaar toegegroeid dat ze als het ware een poort vormden. Dat was erg poëtisch, maar ook geheimzinnig. Wij noemden het dan ook het spookweggetje. Als het veel geregend had was het helemaal modderig, maar dat was voor ons, op onze klompen, niet erg. Alleen gebeurde het wel eens, dat er een klomp in de modder vastzoog en dat je het riempje lostrok. De kunst was dan om, op één been staande, met de klomp van een ander, die dus ook op een been moest staan, het riempje weer vast te timmeren".
Gré Konings wordt helemaal poëtisch als ze vertelt over haar dorp zoals dat volgens haar herinnering in haar kinderjaren was. „In het voorjaar", zegt ze, „vond ik het net of heel ons dorp bloeide. Er stond heel veel meidoorn en het rook overal zo lekker. Kijk, en dat is allemaal veranderd.
Er is op het ogenblik een groep actief die het dorp weer nieuw groen wil geven. En ik wil het best. Voor ons huis stonden vroeger ook bomen. Die zijn weggehaald om, net als bij veel mensen, meer licht binnen te laten. Dat was gezonder. Er stond, weet ik nog, een geweldige beuk en een boom die ik nooit meer ergens gezien heb, een die in zijn bloei prachtige schermen droeg. Ik wil er binnenkort ook weer bomen terug laten zetten".
Gehecht
Als Gré Konings het over ,,ons huis" heeft, dan bedoelt ze het huis waarin ze nu nog woont aan de Schansstraat en dat haar vader (Piet Konings) daar heeft laten bouwen op grond die daarvóór akker was. „Mijn vader was hier kantoorhouder van de P.T.T. Hij is heel lang bang geweest dat hij nog eens overgeplaatst zou worden. Dat wilde hij helemaal niet, want hij was, net als ik nu, heel erg aan Raamsdonk gehecht. Onze familie - en daar heb ik een stamboom van - woont hier al eeuwen. Toen hij tenslotte de zekerheid had dat hij in Raamsdonk kon blijven heeft hij dit huis laten bouwen, met een kantoorruimte eraan. Weet je wat ik me van mijn vader nog goed herinner? Hij was een hartstochtelijk jager. En tegen het jachtseizoen polste hij de boeren die in zijn kantoor kwamen om te weten te komen of er veel wild zat. Dan konden ze werkelijk uren staan praten. Dat kon toen best, want zo druk was het niet". De familie Konings behoorde tot het protestantse deel van de Raamsdonkse bevolking. Gré Konings: ,,Dat was een minderheid. Wij hielden het er altijd op, dat een derde van de bevolking protestant was, en twee derde katholiek. Het merendeel van die protestanten was hervormd. We hadden en hebben een eigen kerk, de beroemde Lambertuskerk, een der oudste uit West-Brabant, maar de dominee hadden we samen met de protestanten in Raamsdonksveer. ik herinner mij als jong meisje ds. Ewold te hebben meegemaakt. Die woonde op de pastorie in Raamsdonksveer. Maar de dominee die mij gedoopt heeft woonde in die tijd nog in Raamsdonkdorp.
Dat is trouwens met meer dingen zo gegaan. In 1929 is het gemeentebestuur van Raamsdonk naar Raamsdonksveer verhuisd. Het oude raadhuis en gemeentehuis aan de Molenstraat werd toen landbouwschool. Het gebouw is bij de bevrijding in 1944 door de Duitsers vernield. Alleen het beeld van vrouwe Justitia is toen gespaard gebleven. En waar is dat nu? Dat zit nu aan het burgemeestershuis in Raamsdonksveer."
Over de verhouding tussen de katholieken en de protestanten in haar dorp weet Gré Konings niet anders dan dat ze altijd heel vriendschappelijk met elkaar zijn opgetrokken. ,,Ja". zegt ze. ,,de schoolkinderen maakten wel eens ruzie met elkaar, maar dat had niks te betekenen. Met boodschappen doen en zo werd er helemaal niet op gelet of iemand protestant of katholiek was. Alleen gemengde verkering, dat kwam nooit voor". Zoals het hoorde bij haar opvoeding - maar daar komt ze later nog uitvoerig op terug - was Gré Konings lid van de protestantse meisjesvereniging in Raamsdonksveer. „Dat is nu zo'n 45 jaar geleden. Die vereniging werd toen geleid door de vrouw van ds. Guittard. Voor de jongens was er een jongelingsvereniging. „En", vertelt ze, ,,er werd veel aan muziek gedaan. Toen al bestond het gemengde koor ,,Excelsior", dat geleid werd door de (katholieke) dirigent Norbert Snijders uit Raamsdonksveer". Over verenigingen sprekend denkt zij voorts terug aan de rijvereniging die opgericht was door de veearts Geert van der Werf en waarvan een oud-militair instructeur was. ,,Maar", zegt ze, „dat was eigenlijk een vereniging voor de boeren, want die hadden de paarden. Vaak organiseerde die vereniging een concours-hippique
Door Gre Konings
