Chartroise

Villa Chartroise in Raamsdonksveer (1941)

Huize Chartroise aan het Heereplein te Raamsdonksveer dankt zijn naam aan de eerste nederzetting van de Kartuizermonniken in de Lage Landen.

Willem van Duvenvoorde wordt in 1323 door de Graaf van Holland tot schout en kastelein van Geertruidenberg benoemd. In het jaar 1336 sticht deze Willem van Duvenvoorde, hij is een van de machtigste en rijkste mannen van zijn tijd, buiten de muren van Geertruidenberg op een stuk grond dat 'Namer' wordt genoemd een klooster voor de volgelingen van Sint Bruno. Het klooster wordt voor het grootste deel gebouwd op het grondgebied van de Ambachtsheerlijkheid Raamsdonk en is toegewijd aan de H. Maagd Maria, ofschoon het meestal als Het Hollands Huis wordt aangeduid.

Veel voortreffelijke geleerden en heilige mannen als Hendrik van Coesfeld (+1410), Adriaan de Karthuizer (+1411), Gerrit van Schiedam ( + 1422) en Willem Bybau van Thielt (+ 1535) verblijven er.

Na de troebelen van 1573 worden de kloosterlingen tot de vlucht genoodzaakt om aan de moordlust van de Staatse troepen te ontkomen. In een kroniek uit die dagen schrijft een huursoldaat dat de monniken zich tegoed deden aan vorstelijke maaltijden en zelfs donzen bedden hadden om op te slapen. Het klooster zal daarna nimmer haar oude glorie herkrijgen daar de monniken voorgoed zijn verdreven. Willem van Oranje laat het klooster afbreken om met materia­len daarvan in Geertruidenberg voor zichzelf een hof (Groot Princenhof waar nu Het Klein Prinsenhof staat in de Koestraat) te laten bouwen.

Beeld van Heilige Bruno nabij Kloosterhoeve - Zie ook: Beeld Kloosterweg

Na de confiscatie komt een gedeelte van het kloosterbezit in handen van de adellijke familie De Jong van Son. Die op het voormalige kloosterterrein een kasteel laat bouwen en dat naar de karthuizers Chartroise wordt ge­noemd. Later komt dit bezit in handen van de families Heere en Simons. Het kasteel wordt afgebroken en al wat nu nog rest is een arduinen sokkel met een stenen beeldje van Sint Bruno de kartuizer.

Huize Chartroise voordat het werd gesloopt en vervangen door nieuwbouw in 1940

In de vorige eeuw waar Gijsbertus Heere aan de Steenpad te Raamsdonksveer een herenhuis bouwen, dat in 1939 in op­dracht van de Raamsdonkse burgemeester Mr. Theo Heere, nadat diens moeder in dat jaar is overleden, wordt afgebro­ken om plaats te maken voor het huidige landhuis. De aanbesteding van het bestaande landhuis vindt plaats in decem­ber 1939 waarna direct met de bouw wordt begonnen. Het uitbreken van de oorlog in mei 1940 vertraagt de bouw enige maanden maar daar tijdig alle materialen zijn ingekocht is dat van weinig invloed voor de voltooiing ervan. In oktober 1941 kan de familie Heere dan ook haar intrek nemen in haar nieuwe woning.

Daar de Raamsdonkse burgemeester niet wenst mede te wer­ken aan het uitvoeren van de door de Duitse bezetter afge­kondigde maatregelen moet hij in 1944 onderduiken. Zijn vrouw wordt in het concentratiekamp te Vught opgesloten. Ook zijn kinderen zijn genoodzaakt een veilig heenkomen te zoeken. De Duitsers en hun handlangers roven het huis leeg en de NSB'ers willen van het landhuis een tehuis voor NSB­-kinderen maken; doch zover komt het niet omdat de Duit­sers zelf hun intrek in de riante woning nemen. Nadat deze in 1944 worden verdreven zijn het Poolse-en Engelse solda­ten die er hun kwartier zoeken. Nadat het huis weer wordt vrijgegeven gaat de familie Heere op zoek naar het gestolene en slaagt er grotendeels in dat weer terug te verkrijgen. Zij neemt opnieuw haar intrek in Chartroise.

Het landhuis is in alle opzichten on-Nederlands, on­Nederlands in haar deftigheid en afmetingen. Het is wel een fraai voorbeeld van de kundigheid van architect C. H. de Bever. De muren zijn opgetrokken in genuanceerde hand­vormsteen, vol gemetseld en afgeborsteld. De versieringen en afdekkingen zijn uitgevoerd in tufsteen en blauw pannen­dak. De aannemers Mertens en Weterings te Raamsdonks­veer voeren hun werk met grote vakkennis en zorg uit. De fraaie tuin is aangelegd door Moerheim te Dedemsvaart naar een ontwerp van Mien Ruys. Uit piëteit voor het verleden heeft Mr. Theo Heere zijn nieuwe huis eveneens de naam 'Chartroise' gegeven en daar de oude naamsteen als gevelsteen laten inmet­selen van het voormalige kasteel op het Sandoel. Het huis bezit een veelvoud aan ruime vertrekken. De ingang, trap­pen en gangen zijn eveneens ruim van opzet. Na het overlij­den van Mr. Theo Heere wordt het landhuis verkocht aan de gemeente Raamsdonk die het nu als gemeentehuis in gebruik heeft.

Bron: Terry van Erp