Brontekst bekijken van Kanunnikessen van Sint-Augustinus van de Congregatie van Onze-Lieve-Vrouw

De '''Kanunnikessen van Sint-Augustinus van de Congregatie van Onze-Lieve-Vrouw''' (Latijn: ''Ordinis Canonissarum Regularium Sancti Augustini Congregationis Nostrae Dominae'', '''C.B.M.V.'''), in het Frans bekend als de '''Congrégation Notre-Dame''', vormen een [[Congregatie (kloostergemeenschap)|religieuze onderwijscongregatie]] van pauselijk recht. Sinds hun ontstaan in het [[hertogdom Lotharingen]] in 1597 verstrekken de kanunnikessen meisjesonderwijs. Ze zijn actief in diverse landen en continenten.

== Geschiedenis ==
[[Bestand:Coustumes_-_Chanoinesses_régulières_de_Notre-Dame.png|miniatuur| 19e-eeuws habijt van de congregatie]]
De congregatie werd gesticht door de augustijn [[Petrus Fourier|Pierre Fourier]] (1564-1640) en door [[Alix Le Clerc]] (1576-1622). Die laatste kreeg de leiding over de meisjesschool van [[Mattaincourt]] en wijdde zich op 25 december 1597 met vier metgezellen aan God toe. Bovenop de drie [[kloostergeloften]] legden ze ook een onderwijsgelofte af. De [[Karel van Lotharingen (1567-1607)|kardinaal van Lotharingen]] keurde het instituut op 8 december 1603 goed en gaf de nonnen toestemming om zich in [[Trois-Évêchés]] te vestigen. 

De congregatie verspreidde zich snel en opende scholen in [[Poussay]], [[Saint-Mihiel]] en andere steden van het [[hertogdom Lotharingen]]. De organisatie was monastiek en elk huis was autonoom. De [[Bul (document)|bul]] van 8 augustus 1628 van paus [[Paus Urbanus VIII|Urbanus VIII]] machtigde de Congrégation Notre-Dame en erkende de plechtige onderwijsgelofte van haar leden. 

Er kwamen vestigingen in het [[hertogdom Bar]], in [[Koninkrijk Frankrijk|Frankrijk]] en in het [[Heilige Roomse Rijk]]. In de [[Spaanse Nederlanden]] werden ze actief met de opening van het [[Klooster van Berlaymont|klooster-pensionaat van Berlaymont]] in Brussel in 1625. Na een vervolgingsepisode kwam er in 1643 een [[Lorreinenklooster (Brussel)|Brussels lorreinenklooster]] bij. Het had een dochterhuis in [[Valenciennes]] en bestond tot 1787.

In 1910 verenigden verschillende gemeenschappen zich in de unie van [[Jupille-sur-Meuse|Jupille]], terwijl andere vanaf 1932 de Romeinse unie vormden. In 1963 kwam het tot een fusie, waarbij de zetel in [[Rome (stad)|Rome]] werd gevestigd. Het [[Tweede Vaticaans Concilie]] erkende de Congrégation Notre-Dame als apostolische orde.

== Verspreiding ==
De augustinessen en hun scholen zijn aanwezig in een twaalftal landen op vier continenten:

* Europa: [[België]], [[Frankrijk]], [[Groot-Brittannië (eiland)|Groot-Brittannië]], [[Italië]], [[Slowakije]], [[Hongarije]] 
* Amerika: [[Brazilië]], [[Mexico (land)|Mexico]] 
* Afrika: [[Congo-Kinshasa|Democratische Republiek Congo]] 
* Azië: [[Volksrepubliek China|China]], [[Vietnam]] 

In België zijn de oude vestigingen verdwenen (Berlaymont, Jupille, [[Terhulpen]]), vanwaaruit stichtingen zijn gedaan naar Brazilië (1906) en Congo (1940). Er bestaan gemeenschappen in Brussel, Luik en [[Loupoigne]].<ref>[https://cnd-csa.org/pays-belgique/ Belgique], Congrégation Notre-Dame (bezocht 4 januari 2023). [https://web.archive.org/web/20230804085150/https://cnd-csa.org/pays-belgique/ Gearchiveerd] op 4 augustus 2023.</ref>

In Nederland waren er kloosterscholen in [[Vught (plaats)|Vught]] (1903-1997) en [[Notre Dame des Anges]] in [[Ubbergen]] (1903-1972).<ref>[https://www.erfgoedkloosterleven.nl/zoeken/collecties-zoeken.php?mivast=1212&mizig=212&miadt=1212&miaet=14&micode=DOC-MON&minr=734111&miview=ldt Kloosterorganisatie: Reguliere Kanunnikessen van de H. Augustinus (Z102)], Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven (bezocht 4 januari 2023). [https://web.archive.org/web/20230813121902/https://www.erfgoedkloosterleven.nl/zoeken/collecties-zoeken.php?mivast=1212&mizig=212&miadt=1212&miaet=14&micode=DOC-MON&minr=734111&miview=ldt Gearchiveerd] op 13 augustus 2023.</ref> Het pensionaat van Vught leeft voort in het [[Taleninstituut Regina Coeli]], maar de laatste augustines is in 2019 overleden.

In 2017 telde de congregatie 391 augustinessen in 80 huizen.

== Literatuur ==
*Hélène Derréal, "Les pièces d'institution des « Chanoinesses régulières de Saint-Augustin de la Congrégation de Notre-Dame » aux Archives du royaume de Belgique" in: ''Revue d'histoire de l'Église de France'', 1956, nr. 138, p. 55-62. {{DOI|10.3406/rhef.1956.3194}}
*Hélène Derréal, ''Un missionnaire de la Contre Réforme. Saint Pierre Fourier et l'institution de la Congrégation Notre-Dame'', Paris, 1965
*Alfred Wendehorst en Stefan Benz, "Verzeichnis der Stifte der Augustiner-Chorherren und -Chorfrauen" in: ''Jahrbuch für fränkische Landesforschung'', 1996, [https://daten.digitale-sammlungen.de/~db/0004/bsb00048846/images/index.html?fip=193.174.98.30&seite=15&pdfseitex p. 1-110]
*Philippe Martin, "La Congrégation Notre-Dame face au livre" in: ''Les religieux et leurs livres à l'époque moderne. Actes du colloque de Marseille, 2-3 avril 1997'', eds. B. Dompnier en M.-H. Froeschlé-Chopard, 2000, p. 235-254

== Externe link ==
*[https://cnd-csa.org/ Officiële website]

== Voetnoten ==
{{references}}
{{Appendix|1=Bronvermelding|2=
{{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=fr|titel=Chanoinesses de Saint-Augustin de la congrégation Notre-Dame|oldid=199745905}}
}}
{{bibliografische informatie}}
[[Categorie:Kloosterorde in de Rooms-Katholieke Kerk]]
[[Categorie:Augustijnse orde]]