Brontekst bekijken van Drs. P

{{Infobox auteur
| naam           = Drs. P
| afbeelding     = Heinz Hermann Polzer (2011).jpg
| onderschrift   = Polzer in 2011
| bijnaam        = 
| pseudoniem     = Een Kindervriend<br />Coos Neetebeem<br />Geo Staad
| volledige naam = Heinz Hermann Polzer
| geboren        = [[Thun (stad)|Thun]] ([[Zwitserland]]), [[24 augustus]] [[1919]]
| overleden      = [[Amsterdam (hoofdbetekenis)|Amsterdam]], [[13 juni]] [[2015]]
| land           = 
| jaren-actief   = 1953 - 2012
| genre          = [[poëzie]]
| beroep         = Tekstschrijver, cabaretier, dichter, schrijver, letterkundige, componist, pianist, zanger en econoom
| bekende-werken = 
| uitgeverij     = 
| handtekening   = 
| dbnl           = drsp001
| website        = https://www.drsp.nl/
}}
'''Drs. P''' ([[Thun (stad)|Thun]], [[24 augustus]] [[1919]] – [[Amsterdam (hoofdbetekenis)|Amsterdam]], [[13 juni]] [[2015]]), [[pseudoniem]] van '''Heinz Hermann Polzer''', was een [[Nederlands]]talig [[tekstschrijver]] met de Zwitserse nationaliteit. Zijn [[pseudoniem|artiestennaam]], bedacht door [[Willem Duys]], verwijst naar de [[academische graad]] van ''[[doctorandus]]'' (afgekort: drs.) in de [[economie (hoofdbetekenis)|economie]], die Polzer aan de Nederlandse Economische Hogeschool (nu [[Erasmus Universiteit Rotterdam]]) behaalde. Hij was ook [[dichter]], [[schrijver (hoofdbetekenis)|schrijver]], [[Cabaret (kleinkunst)|cabaretier]], [[Letterkunde|letterkundige]], [[componist]], [[pianist]] en [[zanger]] van zelfgeschreven liedjes.

Vanaf de jaren 1950 tot 1996 trad Drs. P met zijn liederen op in theaters, cafés, studentenverenigingen en bij evenementen in Nederland en België. Daarbij begeleidde hij zichzelf steevast op de [[Piano (instrument)|piano]].

Drs. P genoot in de jaren 70 en 80 vooral bekendheid met singles als ''[[Dodenrit]]'', ''[[Veerpont (lied)|Veerpont]]'' ("Heen en weer"), ''[[Het trapportaal]]'' ("De commensaal"), ''[[Knolraap en lof, schorseneren en prei]]'' en ''[[De zusters Karamazov]]''. In Nederland en België (Vlaanderen) was hij een graag geziene gast op radio en televisie.

== Levensloop ==
[[Bestand:Drs P.jpg|thumb|Drs. P tijdens de [[Boekenweek]] 2008]]
[[Bestand:Drs P (1969).jpg|thumb|Drs. P in 1969]]
Polzer werd geboren in [[Zwitserland]] als zoon van een Nederlandse moeder en een [[Oostenrijk]]se vader. Zijn moeder Lili van Kol was de dochter van de schrijfster en feministe [[Nellie van Kol]]. In zijn derde levensjaar, na de echtscheiding van zijn ouders, verhuisde hij met zijn moeder naar [[Utrecht (stad)|Utrecht]].<ref>{{Aut|Hans Heesen}}: ''Wat rijmt er op Utrecht? Drs. P over zijn schooljaren in Utrecht'', De Utrechtse Boekhouder 3 (2013) 2, p. 10-11</ref> Zijn vader begon in Duitsland een drankenzaak en werd daar in de jaren dertig aanhanger van het [[nationaalsocialisme]].<ref>{{Citeer web|url=https://www.vpro.nl/lees/gids/2019/Drs-P.html|titel=Drs. P is niet vergeten|bezochtdatum=6 mei 2020|auteur=Hans van Wetering|datum=31 augustus 2019|uitgever=vpro.nl|archiefurl=https://web.archive.org/web/20200810092119/https://www.vpro.nl/lees/gids/2019/Drs-P.html|archiefdatum=2020-08-10|dodeurl=nee}}</ref> Nog voor de [[Tweede Wereldoorlog]] verwaterde het contact met zijn vader. Polzer beweerde niet veel onder de echtscheiding van zijn ouders te hebben geleden.

Hoewel hij vrijwel zijn hele leven in Nederland heeft gewoond en 'tot in de haarvaten' verweven is met de Nederlandse taal, heeft Polzer zijn Zwitserse nationaliteit aangehouden. Gevraagd naar de reden waarom hij nooit de Nederlandse nationaliteit heeft aangevraagd, antwoordde Polzer dat hij de Zwitserse nationaliteit "leuk" vond en hij geen noodzaak zag van nationaliteit te veranderen. De werkelijkheid was anders; tot tweemaal toe hielden de Zwitsers hem uit handen van de Duitsers, die hem wegens het beledigen van [[Adolf Hitler|Hitler]] en [[Benito Mussolini|Mussolini]] gevangen hadden gezet in het [[Oranjehotel]]. De tweede keer sleepten zij hem, bijna letterlijk, net op tijd weg voor het [[fusillade|vuurpeloton]]. Dit betekende dat hij naar Zwitserland moest uitwijken en daar zijn [[dienstplicht]] moest vervullen. Hij werd ingedeeld bij de geneeskundige troepen.<ref>[https://www.muziekencyclopedie.nl/action/entry/Drs.+P Biografie Drs. P], Muziekencyclopedie. [https://web.archive.org/web/20230624195517/https://www.muziekencyclopedie.nl/action/entry/Drs.+P Gearchiveerd] op 24 juni 2023.</ref> Uit dankbaarheid jegens de Zwitserse autoriteiten handhaafde Polzer zijn Zwitserse nationaliteit, wat niet wegneemt dat hij tot een vooraanstaande Nederlandstalige schrijver en componist uitgroeide.

Na de oorlog was Polzer barpianist (voor de Amerikaanse bevrijders in [[Parijs (hoofdbetekenis)|Parijs]], periode december 1944 - juli 1945), vertaler en copywriter. Hij noemde deze periode zelf zijn kleine Gouden Eeuw.

Polzer werkte van 1954 - 1960 in [[Jakarta]] bij [[Lintas]], het reclamebureau van [[Unilever]], eerst als copywriter. Toen de Nederlanders van [[Soekarno]] het land moesten verlaten, kwam zijn Zwitserse nationaliteit hem een tweede keer goed uit. Hij kon blijven en werd gepromoveerd tot chef van het team van copywriters. In Jakarta ontmoette hij ook zijn latere vrouw, die secretaresse was.<ref name="hetuurvandewolf" /> Zij trouwden op 24 augustus 1965 (zijn 46ste verjaardag). Zijn echtgenote heeft er steeds naar gestreefd onbekend te blijven.<ref>[http://www.npo.nl/close-up/20-08-2008/AVRO_1295498 Drs. P. - Niet van talent gespeend], NPO, 23 juni 2006</ref> Het paar leidde na de beëindiging van de actieve loopbaan van Polzer een teruggetrokken leven zonder veel externe contacten.

Van 1964 tot 1996 trad hij op met eigen liedjes, zichzelf begeleidend op de piano. Overigens zou Polzer tot op zeer hoge leeftijd incidenteel blijven voorlezen uit eigen werk, waarbij hij veel uit het hoofd declameerde. Deze voordrachten vonden voornamelijk plaats ter gelegenheid van nieuwe publicaties.

In april 2012 verscheen Polzer bij de presentatie van de verzamelbox 'Drs. P Compilé Complé' in [[De Kleine Komedie]] op het podium. Op deze avond brachten tal van artiesten nummers van Polzer ten gehore. Onder hen bevonden zich [[Gerard Cox]], [[Don Quishocking]], [[Jeroen van Merwijk]], [[Maarten van Roozendaal]], [[Jan Rot (zanger)|Jan Rot]], [[Fay Lovsky]], [[Jan De Smet]], [[Erik van Muiswinkel]] en [[Mieke Stemerdink]]. Polzer hield een uitgebreide toespraak en declameerde een speciaal voor de avond gemaakt [[ollekebolleke (dichtvorm)|ollekebolleke]]. Hij baarde opzien door zijn voordracht van het gedicht te beëindigen met een vreugdesprongetje en zaaide paniek door zijn evenwicht te verliezen en bijna in de zaal te belanden. Na zijn val krabbelde hij overeind en voltooide vervolgens onverstoorbaar zijn speech.

In mei 2012 vond een tweede presentatie van de verzamelbox plaats, ditmaal voor oud-leden van het [[Rotterdamsch Studenten Corps]] (waarvan Polzer lid was geweest) in de [[De Groote Club|Industrieele Groote Club]] te Amsterdam. Op deze bijeenkomst werd Polzer geïnterviewd door zijn uitgever [[Vic van de Reijt]]. Bij hoge uitzondering zong Polzer hier enige fragmenten uit zijn liederen.

===Overlijden===
[[Bestand:Heinz hermann polzer drs p-1493409292.jpg|thumb|Polzer op gevorderde leeftijd]]
In december 2013 werd Polzer op aanraden van zijn huisarts in een Amsterdams zorgcentrum opgenomen.<ref>[https://www.knack.be/nieuws/mensen/toestand-drs-p-zorgwekkend/article-opinion-120914.html Toestand Drs. P zorgwekkend], ''Knack'', 20 december 2013. [https://web.archive.org/web/20211028074810/https://www.knack.be/nieuws/mensen/toestand-drs-p-zorgwekkend/article-opinion-120914.html Gearchiveerd] op 28 oktober 2021.</ref> Op 14 juni 2015 liet zijn uitgever [[Vic van de Reijt]] weten dat Polzer op 13 juni in zijn woonplaats Amsterdam op 95-jarige leeftijd aan ouderdom was overleden.<ref>[https://web.archive.org/web/20150924124942/http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/binnenland/zanger-en-tekstschrijver-drs-p-95-overleden Zanger en tekstschrijver Drs. P (95) overleden], ''RTL Nieuws'', 14 juni 2015</ref><ref>[https://www.volkskrant.nl/binnenland/zanger-en-tekstdichter-drs-p-overleden~a4076753/ Zanger en tekstdichter Drs. P overleden], ''de Volkskrant'', 14 juni 2015</ref> Op 16 juni verscheen in ''[[de Volkskrant]]'' en ''[[NRC Handelsblad]]'' een door Polzer zelf geschreven rouwadvertentie in de vorm van een [[Ollekebolleke (dichtvorm)|ollekebolleke]].<ref>[https://www.volkskrant.nl/muziek/drs-p-schreef-eigen-rouwadvertentie-als-ollekebolleke~a4077986/ Drs. P schreef eigen rouwadvertentie als ollekebolleke], ''de Volkskrant'', 16 juni 2015. [https://web.archive.org/web/20180102055823/https://www.volkskrant.nl/muziek/drs-p-schreef-eigen-rouwadvertentie-als-ollekebolleke~a4077986/ Gearchiveerd] op 2 januari 2018.</ref><ref>[https://www.nrc.nl/nieuws/2015/06/16/drs-p-neemt-afscheid-in-stijl-met-een-ollekebolleke/ Drs. P neemt afscheid in stijl: met een ollekebolleke], ''NRC'', 16 juni 2015</ref> Na een afscheidsbijeenkomst in het [[Bethaniënklooster]] werd hij gecremeerd in [[De Nieuwe Ooster]]. "Het was zijn vurige wens in rook op te gaan."

Op de uitvaart van Polzer noemde [[Ivo de Wijs]] zich zijn [[De tovenaarsleerling (ballade)|tovenaarsleerling]].

Polzers weduwe overleed op 20 juli 2016 op 86-jarige leeftijd.<ref>{{Citeer web |url=https://www.tzum.info/2016/07/nieuws-koele-rouwadvertentie-meldt-overlijden-weduwe-drs-p/ |titel=Nieuws: Koele rouwadvertentie meldt overlijden weduwe Drs. P |bezochtdatum=2022-12-02 |werk=www.tzum.info|archiefurl=https://web.archive.org/web/20221202161757/https://www.tzum.info/2016/07/nieuws-koele-rouwadvertentie-meldt-overlijden-weduwe-drs-p/|archiefdatum=2022-12-02}}</ref>

===Na zijn overlijden===
In november 2016 verscheen een nieuwe dubbel-cd, ''Drs. P Retrouvé'', met 31 liedjes die in 1972 en 1973 waren opgenomen voor het wekelijkse radioprogramma ''Poptater''.<ref>[https://www.volkskrant.nl/muziek/onbekende-opnamen-drs-p-ontdekt~a4402962/ Onbekende opnamen Drs. P ontdekt], ''de Volkskrant'', 27 oktober 2016</ref><ref>[https://www.nrc.nl/nieuws/2016/10/26/onbekende-liedjes-van-drs-p-ontdekt-en-op-plaat-gezet-a1528553/ Onbekende liedjes van Drs. P ontdekt en op plaat gezet], ''NRC'', 27 oktober 2016</ref> Van de 31 nummers waren er 12 nooit eerder uitgebracht.<ref>[http://www.ivodewijs.nl/2016/484-drs-p-retrouve Drs. P Retrouvé] door [[Ivo de Wijs]]. [https://web.archive.org/web/20221125060730/http://www.ivodewijs.nl/2016/484-drs-p-retrouve Gearchiveerd] op 25 november 2022.</ref> Daarbij zijn nummers die tuimelen van taalvondsten en reageren op de tijdgeest van begin jaren zeventig, zoals ''Demonstreren'', waarin ''banvloek'' op ''spandoek'' rijmt en ''Vissen'', waarin ieder couplet vol rampspoed wordt afgesloten met het zinnetje ''Maar ach, als de vis maar bijt''. Op de dubbel-cd staan verder ''Rariteiten'', ''Eendagsvlieg'' en ''Volkstuintje'' en wordt ''herfst'' verbonden met ''driewerfst''. Een eveneens onbekend, Engelstalig sinterklaasliedje en een spottend kerstliedje in diezelfde taal zijn op 25 november 2016 als single, ''A few thoughts on Sinterklaas'', verschenen.

== Artiest ==
[[Bestand:DrsP1970.jpg|thumb|Drs. P in 1970]]
Polzers studentenjaren vielen in de bezettingstijd en zijn schrijfsels over ''de kwajongens [[Benito Mussolini|Ben]] en [[Adolf Hitler|Dolf]]'' (die op hun broek kregen van hun [[Uncle Sam|oom Sam]]) brachten hem in de gevangenis. De studentenvereniging waar Polzer destijds lid van was, het [[Rotterdamsch Studenten Corps]], moest hierdoor sluiten.

Drs. P is bij menigeen bekend van [[Dodenrit]], dat verhaalt van de fatale tocht, in een [[trojka (voertuig)|trojka]], van een gezin naar [[Omsk]], waarbij de gezinsleden, achtervolgd door hongerige [[wolf (hoofdbetekenis)|wolven]], een voor een worden opgeofferd om tijd te rekken. Maar helaas; ''Omsk is een mooie stad, maar net iets te ver weg''.

Heinz Polzer gebruikte de volgende [[pseudoniem]]en:<ref>deels uit Wim Hazeu, ''Het literair speudoniemen boek'', 1987, De Bijenkorf, blz. 65-67</ref>
*Drs. P
*Drandrus P.
*Drs. S
*Geo Staad ([[Gstaad|G.Staad]], naar zijn woonplaats in Zwitserland)
*Coos Neetebeem (verbastering van [[Cees Nooteboom]])
*Kirsten Wiedeman
*Wilson Hode (naar het Duitse woord voor [[teelbal]])
*Lars Brahe (naar de sterrenkundige [[Tycho Brahe]])
*M. de Gans (naar de [[sprookjes van Moeder de Gans]])
*Henry van Kol (naar zijn grootvader [[Henri van Kol]])
*Cyriel P. Licentiaat
*Henry Smith
*Ludwig Otto Stadtherr
*Karin Bloemengracht (naar [[Karin Bloemen]])
*Alois Mückenspucker
*Een kindervriend

== Muziek en lyriek ==
Hij staat bekend om zijn stem die niet onzuiver is, maar weinig geschoold klinkt. Net zo kenmerkend zijn de doordachte en poëtische teksten met vele grappige vondsten. Zijn optredens waren karakteristiek door een wat statige en tegelijkertijd studentikoze stijl. Hij trad tot 1996 op in het land, bij voorkeur voor studentenverenigingen, culturele jongerenclubs en literaire en andere cafés. Tijdens een optreden te [[Strombeek-Bever]] zette hij impulsief en onverwacht een punt achter zijn loopbaan als uitvoerend artiest, naar eigen zeggen omdat hij een echte aanleiding daartoe niet wou afwachten.

Ook verscheen een groot aantal grammofoonplaten; singles en lp's (zie externe links voor zijn discografie). Een van zijn eerste lp's was ''"Drs. LP"'' (CNR 1965), met een tiental door hemzelf gezongen liedjes in een bijzonder arrangement ([[Ruud Bos (componist)|Ruud Bos]]), waaronder "De zusters Karamazov", "Café-Chantant", "Goud... goud!", "Harde Smart" en "Het trapportaal".

Drs. P publiceerde talrijke dichtbundels en boeken over het 'dichten', over reclame en over reizen. Hij introduceerde de versvorm [[ollekebolleke (dichtvorm)|ollekebolleke]] in Nederland, een licht aangepaste variant van de Amerikaanse [[higgledy piggledy]] of ''[[double dactyl]]'' (dubbele [[dactylus]], ontworpen door de Amerikaanse hoogleraren [[Anthony Evan Hecht]] en [[Paul Pascal]]).

Begin jaren tachtig schreef Drs. P teksten voor het [[Katholieke Radio Omroep|KRO]]-radioprogramma "Kruis of Munt" dat ging over [[landbouw|land-]] en [[tuinbouw]]. Hieraan zijn onder meer de liederen ''Knolraap (en lof, schorseneren en prei)'', ''Bieten'' en ''Banaan'' te danken. Voor het [[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]] "taalprogramma "Wat een taal" schreef en zong hij liedjes over de leestekens, o.a. ''De Dubbele Punt'' en ''Het Uitroepteken''.

In 1999 verscheen een verzamelbundel met liedteksten, samengesteld door [[Ivo de Wijs]] met de naam ''Tante Constance en tante Mathilde'', een verwijzing naar het nummer ''De zusters Karamazov''. In 2004, bij gelegenheid van Polzers 85ste verjaardag, stelde [[Cees van der Pluijm]] een representatieve bloemlezing van Drs. P's verzamelde gedichten samen: ''Toenemend Feestgedruis''.

In 2008 verscheen het eerste luisterboek van Drs. P, waarop hij zelf drie eigen verhalen voorleest: ''Sven de Bevrijder'', ''Ik word vermoord'' en ''Tiens, tiens'', afgewisseld met een aantal ollekebollekes. Daarnaast bevat het luisterboek een bonus-dvd met een van de laatste live-optredens van Drs. P (Werftheater in Utrecht, 1995). Eind februari 2009 verscheen een keuze uit ''Toenemend feestgedruis'' aangevuld met twintig nieuwe ollekebollekes en nieuwe toelichtingen onder de titel ''Heilzame jeugdlectuur''. In dezelfde maand verscheen een nieuw magnum opus van Drs. P: ''Zeslettergrepigheid. De beste ollekebollekes van Drs. P.'' In dit derde deel van het levenswerk van Drs. P (''Tante Constance en Tante Mathilde'' / ''Toenemend feestgedruis'' / ''Zeslettergrepigheid'') staan meer dan 500 [[Ollekebolleke (dichtvorm)|ollekebollekes]], 32 ansichtkaarten en een uitgebreide literair-historische verhandeling over het ollekebolleke.

In het [[VPRO]]-kinderprogramma [[Villa Achterwerk]] is in het onderdeel ''Drs. P op teevee'' een aantal liederen van Drs. P voorzien van nieuwe filmpjes met [[Wil van der Meer]] in de rol van Drs. P.

Naar aanleiding van de negentigste verjaardag van Polzer, werd op 16 augustus 2009 in het [[Vondelpark]] te [[Amsterdam (hoofdbetekenis)|Amsterdam]] een hommageconcert gehouden. [[Jan De Smet]] bracht een selectie van de beste nummers uit het P-repertoire. Eerst eerde men Drs. P in een boekhandel te [[Mechelen (stad)|Mechelen]] via een klein optreden door Jan de Smet en een kleine tentoonstelling rond de schrijver.

Polzer vormt een inspiratiebron voor Nederlandse muzikanten, onder wie [[Extince]], [[Pepijn Lanen]] en [[Lucky Fonz III]].<ref>[https://www.volkskrant.nl/vk/nl/2676/Cultuur/article/detail/3243694/2012/04/20/Hoe-Drs-P-Lucky-Fonz-III-Extince-en-Faberyayo-inspireerde.dhtml Hoe Drs. P Lucky Fonz III, Extince en Faberyayo inspireerde], ''de Volkskrant'', 20 april 2012</ref>

== Televisieoptredens ==
Drs. P debuteerde op 44-jarige leeftijd in 1964 op de televisie in het [[AVRO]]-programma ''[[Voor de vuist weg]]'' van [[Willem Duys]], als verzamelaar van curieuze ansichtkaarten en als vertolker van het lied ''[[Het trapportaal]]'' dat al in 1957 door hem werd geschreven.

Zes jaar later verscheen hij weer op televisie, in het [[Katholieke Radio Omroep|KRO]]-magazine ''Verslag op Dinsdag''. Er werd een opname vertoond van ''Het Levenslied'', waarin Drs. P buiten, voor de poort van de voormalige Veemarkt te Amsterdam, optrad tezamen met de Zingende Tramconductrice en de Zingende Straatveger.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=zbQ5_M0Sy0E Drs. P - Het Levenslied] op [[YouTube]]. [https://web.archive.org/web/20220409025120/https://www.youtube.com/watch?v=zbQ5_M0Sy0E Gearchiveerd] op 9 april 2022.</ref> De maker van het filmpje, [[Theo Uittenbogaard]], vergezelde met cameraman [[Jan de Bont]] Drs. P in de trein, vijf jaar later, voor het VPRO-programma '[[Het Gat van Nederland]]' naar Brussel, waar de doctorandus een praline kocht in de [[Koninginnegalerij]] en een fameus danslokaal bezocht in de Katelijnestraat. Deze bijdrage was kortheidshalve getiteld: 'P. te B.' Ten slotte informeerde Uittenbogaard bij Drs. P voor de [[RVU]]-serie ''Mooie Woorden'' in 1995 naar de tegenstelling tussen smartlap en levenslied in de aflevering getiteld: 'Kromme tenen. Echte tranen'.

Overigens trad Drs. P talloze malen op in televisieprogramma's, meestal als zanger en begeleider van zijn eigen teksten. Toen zijn "Dodenrit" in 1974 in de [[Nationale Hitparade]] verscheen, kon hij niet ontkomen aan een optreden in [[Toppop]]. Gedenkwaardig was hierbij zijn flagrante onvermogen om te [[playback]]en alsmede de bontmuts waarmee de kostuumafdeling van de [[AVRO]] hem tooide en die een [[oesjanka]] moest voorstellen.<ref name="Toppop">{{Link YouTube|id=Me12PDUhGZk|label=Drs. P - Dodenrit (in TopPop)}}</ref>

In 2006 werd onder de titel ''Niet van talent gespeend'' een [[documentaire]] over Drs. P gemaakt. Deze werd uitgezonden bij [[AVRO]]'s ''Close Up'' en later ook vertoond in enkele filmtheaters en op dvd uitgebracht. In september 2011 kwam Drs. P opnieuw op de televisie toen hij van [[Frank Evenblij]] de prijs voor de meest taalvernieuwende cabaretier ontving.

== Typering van Drs. P’s werk ==
Drs. P hield zich verre van gevoelsuitstortingen. Het liefst had hij onderwerpen waar hij emotioneel geen band mee had.<ref name="hetuurvandewolf">Het uur van de wolf. De terugkeer van Drs_ P. 5 NTR, september 2019</ref> Hij schreef teksten over de meest uiteenlopende onderwerpen. Zo is een aantal bekende teksten gewijd aan verschillende groente- en fruitsoorten. Hoewel de onderwerpen vaak ludiek gevonden zijn, kenmerkt de schrijfstijl van Drs. P zich door zijn formele, soms licht archaïsche woordgebruik. Hierdoor ontstaat er vaak een contrast tussen het relatief 'simpele' onderwerp en de 'gezochte' taal. Twee andere veelvoorkomende uitersten zijn 'de dood' en 'humor' (bijvoorbeeld in ''[[Dodenrit]]'' of ''[[De zusters Karamazov]]'').

Bijna alle teksten die Drs. P schreef, zijn in een [[metrum]] geschreven. Voor zijn liedteksten wisselde hij af en toe verschillende metra af. Hij was in het gebruik van metrum en woorden tamelijk conservatief; hij vond dat men ‘taal de aandacht moet geven waar ze recht op heeft’.<ref>[https://www.hpdetijd.nl/2015-06-14/interview-drs-p-1919-2015-verzorgd-taalgebruik-vindt-men-elitair-onvergeeflijk/ Interview door HP De Tijd], ''HP/De Tijd'', 14 juni 2015. [https://web.archive.org/web/20220809134703/https://www.hpdetijd.nl/2015-06-14/interview-drs-p-1919-2015-verzorgd-taalgebruik-vindt-men-elitair-onvergeeflijk/ Gearchiveerd] op 9 augustus 2022.</ref>

== Discografie<ref>[https://web.archive.org/web/20070617080300/http://www.popinstituut.nl/discografie/drs._p.2940.html Drs. P op Popinstituut.nl (gearchiveerd)]</ref> ==
===Albums===
{| class="wikitable vatop"
! Jaar !! Titel !! Medium !! Uitgegeven bij !! Uitgiftenummer
|-
| 1956 || ''Aan één kant bespeelbare 'lakplaat' ''|| 10" lp || "EIGEN BEHEER" ||
|-
| 1957 || ''Dutch songs''|| 10" lp || "EIGEN BEHEER" ||
|-
| 1965 || ''Drs. LP''|| 12" lp || CNR || KLP 4212
|-
| 1968 || ''Drs. P'' || 12" lp || CNR || 385 217
|-
| 1973 || ''Zingt allen mee met Drs. P''|| 12" lp || POLYDOR || 2925 020
|-
| 1974 || ''Over land en zee met Drs. P'' || 12" lp || POLYDOR || 2925 023
|-
| 1975 || ''Een flitsende soirée met Drs. P'' || 12" lp || POLYDOR || 2925 036
|-
| 1977 || ''Het geheim van het bestaan'' + ''De wilde orchidee'' (Live) || 2 12" lp's + boek || HET P-COMITÉ || VR 08 20608/09
|-
| 1978 || ''Romantiek voor twee'' (met het Resistentieorkest)|| 12" lp || POLYDOR || 2925 066
|-
| 1978 || ''Per pont & slee met Drs. P''|| 12" lp || POLYDOR || 2491 555
|-
| 1983 || ''Toppers van toen'' || 12" lp || CNR || 340 005
|-
| 1987 || ''Hoep hoep hiezee voor Drs. P'' || 12" lp || PHILIPS || 832 944 1
|-
| 1987 || ''Hoep hoep hiezee voor Drs. P'' (+1) || cd || PHILIPS || 832 944 2
|-
| 1990 ||'' Het praatcafé van Drs. P'' || cd || VIA || 995 001 2
|-
| 1991 || ''Drs. P compilé sur cd'' || 2&nbsp;cd's || POLYDOR || 847 920 2
|-
| 1992 || ''Drs. P en petit comité'' (met Amsterdams Philharmonisch Trio)|| cd || ERASMUS || WVH 045
|-
| 1999 || ''Veerpont''|| cd || ROTATION || 547 903 2
|-
| 1999 || ''Tante Constance en Tante Mathilde: Drs. P zingt Drs. P + Anderen zingen Drs. P''|| 2&nbsp;cd's || NIKKELEN NELIS || NNP 500 051 2
|-
| 2001 || ''Drs. P'' || cd || CNR MUSIC || 22 203622
|-
| 2008 || ''Drs. P leest 3 eigen verhalen''|| cd + dvd || SPRAAK-MAKEND || CVP L0019
|-
| 2012 || ''Compilé complé''|| 8&nbsp;cd's + boek<ref>[https://www.nu.nl/muziek/2793013/muzikale-oeuvre-drs-p-92-gebundeld.html Bundel met 180 liedjes], NU.nl, 23 april 2012. [https://web.archive.org/web/20201129201743/https://www.nu.nl/muziek/2793013/muzikale-oeuvre-drs-p-92-gebundeld.html Gearchiveerd] op 29 november 2020.</ref> || TOPNOTCH<br />NIJGH & VAN DITMAR || 279 372 4/279 373 1<br />978 90 388 9463 8
|-
| 2016 || ''Drs. P retrouvé'' || 2&nbsp;cd's || TOPNOTCH || TN1619CD
|}

===Singles en ep's===
{| class="wikitable vatop"
! Jaar !! Titel !! Medium !! Uitgegeven bij !! Uitgiftenummer !! Opmerkingen
|-
| 1958 || ''Heinz Polzer Zingt uit het zangboekje voor bijzienden (door een kindervriend): Dijklied ~ De grenadiertjes ~ De twee tantes / Café chantant ~ Lachen is gezond! ~ De commensaal ~ [[De meisjes van de suikerwerkfabriek (lied)|De meisjes van de suikerwerkfabriek]]'' || 7" ep || Rotterdamsch studentencorps || DE 99 725 ||
|-
| 1963 || ''Ripspiqué: [[Het trapportaal|De commensaal (Trapportaal)]] ~ Ripspiqué ~ De grenadiertjes / [[De zusters Karamazov]] (Het ongeval) ~ Café chantant ~ De baardmijt'' || 7" ep || MMP || 2002 ||
|-
| 1965 || ''Het hart eener deerne en andere liederen van den gevierden tenorzanger Drandus P.: Goud ... goud! ~ [[Het hart eener deerne]] / [[De zusters Karamazov]] ~ Ripspiqué'' || 7" ep || CNR || HX 1334 ||
|-
| 1966 || ''Het trapportaal: De commensaal ~ De grenadiertjes / Quartier Putain ~ Café chantant'' || 7" ep || CNR || HX 1338 ||
|-
| 1967 || ''[[Het hart eener deerne]] / Harde smart'' || 7" single || CNR || UH 9939 ||
|-
| 1968 || ''Het speelgoedmannetje / De badkuip van de burgemeester'' || 7" single || PHILIPS || JF 333 982 ||
|-
| 1968 || ''Onze nicht in Den Haag'' (Cantate in A gr. t.) / ''In het huis der schande'' || 7" single || PHILIPS || JF 334 633 ||
|-
| 1973 || ''[[Veerpont (lied)|Veerpont]] / Los Pompadoros'' || 7" single || POLYDOR || 2050 274 || top 40-notering, 1973
|-
| 1974 || ''[[Dodenrit]] / Dixieland'' || 7" single || POLYDOR || 2050 327 || top 40-notering, 1974
|-
| 1975 || ''O, wat leuk / Helderziende'' || 7" single || POLYDOR || 2050 342 ||
|-
| 1976 || ''Grand prix / De liefde'' || 7" single || POLYDOR || 2050 420 ||
|-
| 1976 || ''Hart / Oor ''|| 7" single || KRO || DRS P 001 ||
|-
| 1978 || ''Orgaan / Harten ''|| 7" single || POLYDOR || 2050 583 ||
|-
| 1981 || ''Goederenlied'' (Drs. P) / ''Geluk is niet transportabel'' (Jules de Corte) || 7" single || FURNESS || VR 10611 ||
|-
| 1981 || ''Keep on going'' (Drs. P) / ''Transportation's limitations'' (Jules de Corte) || 7" single || FURNESS || VR 10612 ||
|-
| 1983 || ''Een miljoen / Blues voor Sobrijn'' || 7" single || POLYDOR || 811 541 7 || met Casey and the Pressuregroup
|-
| 1984 || ''Op rijm'' (Drs. P) / ''Op zoek ''(Drs. P en Ivo de Wijs) || 7" single || BZZTÔH || BS 198440 A ||
|-
| 1987 || ''[[Knolraap en lof, schorseneren en prei]]'' / ''Olijf ~ Het land is moe'' || 7" single || PHILIPS || 888 914 7 ||
|-
| 1990 || ''Folklore / Sport en spel'' || 7" single || VIA || 995 001 7 ||
|-
| 2016 || ''A few thoughts on Sinterklaas'' / ''A Dutch Christmas'' || 7" single || TOPNOTCH || 572 311 5 ||
|}

===Andere liederen===
* ''[[Sneker café]]''
* ''[[Een fijne dag]]''

===Dvd's===
{| class="wikitable vatop"
! Jaar !! Titel !! Uitgegeven bij !! Uitgiftenummer !! Opmerkingen
<!--
|-
| 1986 || ''[[Rita, Sue and Bob Too!]]'' || THE SUN || VFC 17994 || dvd van Britse zedenkomedie met Engelstalige uitvoering van ''Wat heb je gedaan, Daan?'' getiteld ''We're having a gangbang, we're having a ball'', gezongen door [[Black Lace]]

 Bovenstaande entry op 6 maart 2015 verborgen: nergens op deze pagina of op de in deze vermelding gelinkte pagina's wordt duidelijk wat die film met  Drs. P te maken heeft. Als ''Wat heb je gedaan, Daan?'' van de hand van Polzer is, kan er m.i. beter "ergens" een opmerking gemaakt worden dat dat zo is en dat een Engelse uitvoering in een film gebruikt werd.
 Richardw, 6 maart 2015, 13:22
-->
|-
| 2006 || ''Niet van talent gespeend'' || ALPHA CENTAURI || ACE 10515 || dubbel-dvd met optredens van Drs. P en vele anderen die zijn werk uitvoeren (van 1964 tot 1993), een interview met [[Karel van de Graaf]] (1992), hoogtepunten uit een live-optreden in het Werftheater te Utrecht (1995) en de documentaire ''Niet van talent gespeend'' door [[Frank van Osch]] (2006)
|-
| 2007 || ''Zingt allen mee met Drs. P'' || ALPHA CENTAURI || ACE 10524 || 18 Onvergetelijke Liedjes, extra's met onder andere interview door Karel de Graaf,'' Veerpont (Heen en weer)'' en ''De zusters Karamazov'
|}

=== Radio 2 Top 2000 ===
{{Tabel Radio 2 Top 2000}}
|-
|align="left"|''[[Dodenrit]]''||462||'''282'''||415||365||645||446||573||520||510||503||783||877||905||999||948||1160||889||1081||1117||1184||1293||1079||1387||1373||1429
|-
|align="left"|''[[Veerpont (lied)|Veerpont]]''||'''1183'''||-||1392||1570||-||1599||-||1689||1670||1849||-||-||-||-||-||-||-||-||-||-||-||-||-||-||-
|}

== Bibliografie<ref>Deze bibliografie is deels afkomstig van [https://web.archive.org/web/20161017023201/http://www.freakface.com/DrsP/ www.freakface.com/DrsP]</ref> ==
===Poëzie===
* Zang- en leesboekje voor belangstellenden door een kindervriend (1953), uitgave W.L. & J. Brusse's Uitgeversmaatschappij N.V.
* Notes on notes (1972), uitgave in eigen beheer
* Ollekebolleke (1974) - met [[Pieter Nieuwint]] en [[Ivo de Wijs]]
* Ons knutselhoekje. Dartelen met versvormen (1975)
* Potverdriedubbeltjes. Zestig verschillende dichtwerkjes (1975) - met Pieter Nieuwint en Ivo de Wijs
* Middelpracht en eeuwse praal (1975)
* Ollekebollekes. Nieuwe verzameling (1976) - met Ivo de Wijs en Pieter Nieuwint
* Beknopte bijzondere natuurkunde van den gezonden mensch (1976)
* Het geheim van het bestaan. Tekst & commentaar (1977) - verzamelde teksten
* Grink (1979)
* Antarctica (1980)
* Zwitserse sonnetten (1980)
* Historische flitsen (1980)
* Herenspraak. Vier dozijn sonnetten (1980) - met Paul Lemmens (pseudoniem van [[Cees van der Pluijm]])
* Dat lentebal. 33 Balladetten (1983) - met Paul Lemmens
* Tuindersliedboek (1983)
* Antwoord uit Leiden (1984)
* Dartele dactylus. Ollekebollekes. Nieuwste verzameling (1984) - met Ivo de Wijs, [[Jean Pierre Rawie]] en [[Driek van Wissen]]
* Tientallen elftallen (1985)
* Letterkundig verskwartet, 4 × 12 versvormen (1985) - met Paul Lemmens, Driek van Wissen en Jacob Steege
* Literair assortiment, 4 × 25 genres op rijm (1985) - met Paul Lemmens, Driek van Wissen en Jacob Steege
* Meconium blues (1986)
* Weelde & feestgedruis. De beste gedichten van Drs. P (1986) - samengesteld en ingeleid door Paul Lemmens
* Heen en weer. Honderd liedteksten (1986) - samengesteld en ingeleid door Ivo de Wijs
* Eerste klas retour (1988)
* Nieuwe vergezichten. Dertien fonkelnieuwe versvormen (1989) - met Paul Lemmens
* Esmeralda of De macht van het woord (1989)
* Magnifikat (1989)
* Flor fina. Negentien balladen (1989) - voor La Paz sigarenfabriek
* Het scheepje van den kannibaal (1990)
* [[Aquarium (Drs. P)|Aquarium]] (1991)
* Albanianae (1992)
* Oudheidkunde/Zwitserse sonnetten (1993)
* Lyriana. Poems and songs in English/Poésie et chansons en Français/Gedichte und Lieder auf Deutsch (1993)
* Boeiende lectuur (1994)
* Bejaard melkvee (1995)
* Souvenir de Paris (1996)
* Curieuze voorvallen (1996)
* Dozijnen onzijnen (1998)
* Tante Constance en Tante Mathilde (1999) - Liedteksten verzameld door Ivo de Wijs
* Wis- en natuurlyriek (2000) - met Marjolein Kool
* Grabbelton (2001)
* De Odyssee van Drs. P (2002)
* Mijn reis met Dante door de Hel (2003)
* Toenemend feestgedruis (2004) - De beste gedichten van Drs. P, samengesteld, bezorgd, ingeleid en toegelicht door Cees van der Pluijm
* Drs. P révisé (2005) - met Jaap van den Born
* Sven de Bevrijder (2005) - (en Drie levens van Blekebeen door [[Kees Stip]], in keerboekuitgave)
* 3 × 3 + 2 (2006)
* België-Zwitserland, ollekebollekes (2006) - met Paul Ilegems, ed. Manteau
* 88 (2008)
* Heilzame jeugdlectuur. De beste gedichten uit Toenemend Feestgedruis, vermeerderd met twintig nieuwe ollekebollekes, samengesteld, ingeleid, toegelicht en bezorgd door Cees van der Pluijm (2009)
* Zeslettergrepigheid. De beste ollekebollekes van Drs. P, samengesteld, bezorgd, ingeleid en toegelicht door Cees van der Pluijm (2009)
* Huidbacteriën. De Normalococcus Ordinaris en soortgenoten van nabij bekeken. (Bijzondere huidbacteriën van nabij bezien: tekeningen en reclameteksten uit de Indische periode voor het zeepmerk Bris, aangevuld met 26 nieuwe ollekebollekes.) (2009)
* Kijkvoer & leesgenot (2011) - met [[Michèl de Jong]]
* Weer of geen weer (2011) - met Jaap van den Born
* Een spoom van 'Roelof de Wijkerslooth' met lichte verse verzen van Drs. P (2012) - een uitgave van de [[Radboud Universiteit Nijmegen]]
* Jongste ontdekkingen. Ollekebollekes - Bezorgd, samengesteld en ingeleid door Michèl de Jong en Cees van der Pluijm (2013)
* Gammal porträten, fö? Verkenningen en rariteiten in de plezierdichterij (2013) - beschouwingen over het oeuvre van Drs. P door Paul Ilegems, gevolgd door ollekebollekes uit hun correspondentie, ed. [[Uitgeverij Voetnoot]]
* Troika Hier, Troika Daar - Het Allermooiste Bij Elkaar (2015) - gekozen door [[Renske de Greef]] en Ringo Maurer

===Proza (verhalend)===
[[Bestand:Heinz Polzer (1977).jpg|thumb|Drs. P met zijn boekje ''Honderd uitsnijdbare, onvindbare, genietbare, verzendbare kaarten'' in 1977]]
* Zeden en onzeden (1965)
* Des vondelings wraak (1966)
* Verschrikkelijke, vermakelijke, verderfelijke, kunstminnelijke en soortgelijke kaarten (1967)
* Humor uit Engeland en Amerika (1968)
* Allerlei ontucht (1971) (pseudoniem Drs. S)<ref>[https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBPERS01:002869006:mpeg21:a00130 Logboek Boekenweek] Algemeen Dagblad, 7 april 1971</ref>
* Notes on notes (1972)
* Honderd uitsnijdbare, onvindbare, genietbare, verzendbare kaarten (1977)
* Broeders, ontwaakt! (1977) - Iglo
* Nieuw!: Weten en geweten in de reclame, ook onder de gordel van smaragd (1978)
* Dan Teal - Het Maanvirus (1981) - stripboek met Johnn Bakker (onder pseudoniem Geo Staad); eerder verschenen als vervolgverhaal in stripweekblad [[Pep (tijdschrift)|Pep]], jaargang 1970 nummer 46 tot en met jaargang 1971 nummer 13
* Prachtig leesboek (1981)
* Gewoon maar geniaal (1981)
* Fabelmensen (1989)
* Boeiende lectuur (1994)
* Bredevoort boekenstad (1994)
* Terra incognita (1995)
* Hendrik Heen en Willem Weer (1997)
* Heinde en verre (2005)
* En Passant (2008)
* Huidbacteriën. De Normalococcus Ordinaris en soortgenoten van nabij bekeken. (Bijzondere huidbacteriën van nabij bezien: tekeningen en reclameteksten uit de Indische periode voor het zeepmerk Bris, aangevuld met 26 nieuwe ollekebollekes.) (2009)

===Proza (didactisch)===
* Maak thuis uw eigen tekst (1975)
* Ons knutselhoekje, dartelen met versvormen (1975)
* Plezierdichten (1979)
* Het rijmschap (1982) - met Ivo de Wijs
* Handboek voor plezierdichters (1983)
* Het rijmschap compleet: en nog meer lief en leed (1984) - met Ivo de Wijs
* Apollo in stofjas. Over elf Nederlandse rijmwoordenboeken en rijmende bastaardwoorden (van voorbeelden voorzien) met bijdragen van Drs. P en Ivo de Wijs (1985)
* Versvormen. Leesbaar handboek (2000) - sterk uitgebreide, vernieuwde en verbeterde editie van ''Handboek voor plezierdichters''

== Prijzen ==
* 1979 - [[De Nieuwe Clercke-Pico Bello-prijs]] voor zijn verdiensten voor de Nederlandse literatuur
* 1986 - [[Kees Stipprijs]] voor zijn gehele oeuvre op het gebied van het 'light verse'
* 1986 - [[Cestoda-prijs]]
* 1991 - [[Gouden Harp]], nadat hij in 1973 de [[Zilveren Harp]] voor veelbelovend talent had geweigerd
* 1992 - [[Edisons|Edison]]
* 1997 - [[Blijvend Applaus Prijs]]
* 2000 - [[Tollensprijs]] voor zijn verdiensten voor het Nederlandse lied en de Nederlandse taal
* 2009 - bijzondere oorkonde, uitgereikt op 27 oktober 2009 door de [[Vlaanderen (hoofdbetekenis)|Vlaamse]] minister van Onderwijs [[Pascal Smet]] namens de [[Nederlandse Taalunie]] en de [[Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie|VRT]], wegens Polzers verdiensten voor de Nederlandse taal
* 2009 - [[Groenman-taalprijs]]
* 2012 - [[Frans Banninck Cocqpenning]]

Op de Taaldag in 2009 kreeg Polzer een oorkonde vanwege de [[Nederlandse Taalunie]] en de [[Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie|VRT]] wegens zijn bijzondere verdienste voor de Nederlandse taal. Drs. P werd bij die gelegenheid een van de grootste taalvirtuozen in de geschiedenis van het Nederlands genoemd.<ref>Vrttaal.net, [https://vrttaal.net/taaladvies-taalkwestie/taaldag-2009-beate-bewondering-voor-drs-p ''Beate bewondering voor Drs. P''], bezocht 27-11-2020</ref>

== Nalatenschap ==
[[File:Amsterdam - Oudekerksplein4 - Quartier Putain - Drs. P-plein.jpg|thumb|Drs. P-plein in Amsterdam aan het Oudekerksplein 4, Quartier Putain]]
Sinds 2019 wordt door het [[Het Heen- en Weerschap]] (de stichting die de literaire nalatenschap van Drs. P beheert) de 'Drs. P Trofee' uitgereikt aan een auteur of kunstenaar die "werkt in de vrolijke en vrijzinnige traditie van Drs. P". De winnaar ontvangt een replica van de kop van Heinz Polzer en een geldbedrag van 2019 euro, (het bedrag wordt ieder jaar één euro meer).
*De eerste winnaar was [[Midas Dekkers]].<ref>[https://www.tzum.info/2019/10/nieuws-de-eerste-drs-p-trofee-voor-midas-dekkers/ De eerste drs. P Trofee voor Midas Dekkers] tzum.info. [https://web.archive.org/web/20220409025120/https://www.tzum.info/2019/10/nieuws-de-eerste-drs-p-trofee-voor-midas-dekkers/ Gearchiveerd] op 9 april 2022.</ref>
*In 2022 volgde de tweede uitreiking. De prijs werd toegekend aan [[Wim T. Schippers]].<ref>[https://www.zwartekat.nl/nieuws/2022/04/08/drs-p-trofee-voor-wim-t-schippers/ drs P-trofee voor Wim T Schippers]www.zwartekat.nl. [https://web.archive.org/web/20221203141142/https://www.zwartekat.nl/nieuws/2022/04/08/drs-p-trofee-voor-wim-t-schippers/ Gearchiveerd] op 3 december 2022.</ref>
*De trofee werd in 2023 toegekend aan de Antwerpse humorist, acteur, tekstschrijver en zanger [[Hugo Matthysen]].  <ref>{{Citeer web |url=https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/10/25/hugo-matthysen-drs-p-trofee/ |titel=Hugo Matthysen neemt Drs. P Trofee in ontvangst: "Heel bijzonder, want heb veel van hem geleerd" |werk=VRT NWS |datum=2023-10-25}}</ref>

In 2022 werd [[Drs. P-brug|brug 2115]] in [[Amsterdam-Noord]] naar Drs. P vernoemd. In de Rotterdamse wijk [[Nieuw-Kralingen]] heeft in 2024 een straat de naam 'Drs. P-kade' gekregen.

Het Heen- en Weerschap organiseert jaarlijks een viering van de geboortedag van Drs. P. Dat gebeurt op het Oudekerksplein in Amsterdam, bij café Quartier Putain. Daar hangt een straatnaambord "Drs. P-plein".<ref>{{Citeer web |url=https://www.drsp.nl/op-vierentwintig-acht/ |titel=Op vierentwintig acht… | werk=drsp.nl}}</ref>

== Literatuur ==
*[[Jaap van den Born]], ''Heinz Polzer en zijn voorgeslacht. De opmerkelijke familiegeschiedenis van Drs. P'' in: De Parelduiker, 2015, nr. 5, p. 2-14.<ref>[https://www.dbnl.org/tekst/_par009201501_01/_par009201501_01_0046.php Het artikel van Jaap van den Born op dbnl.org]</ref>

== Externe links ==
* [https://web.archive.org/web/20161017023201/http://www.freakface.com/DrsP/ Drs. P - Info (door Max van Velzen)]
* [https://www.rijnmond.nl/nieuws/1298221/Een-straat-in-Nieuw-Kralingen-vernoemd-naar-Drs-P-dit-is-het-verhaal-over-zijn-Rotterdamse-jaren Artikel over de Rotterdamse jaren en connecties van Drs. P] van [[RTV Rijnmond]]
* {{Link dbnl auteur|id=drsp001|label=Profiel Drs. P}}
* {{Link VIAF|id=13687216}}

{{Appendix}}
{{Bibliografische informatie}}

{{DEFAULTSORT:P, Drs.}}
[[Categorie:Nederlands cabaretier]]
[[Categorie:Nederlands componist]]
[[Categorie:Nederlands dichter]]
[[Categorie:Nederlands pianist]]
[[Categorie:Nederlands schrijver]]
[[Categorie:Nederlands tekstschrijver]]
[[Categorie:Nederlands zanger]]
[[Categorie:Pseudoniem]]
[[Categorie:Nederlands tekstdichter]]