Brontekst bekijken van Carvium

{{Infobox archeologische plaats
| naam          = Carvium
| altnaam       = 
| mapname       = Nederland
| maptype       = relief
| lat_deg       = 51
| lat_min       = 52
| lat_sec       = 7
| lat_dir       = N
| lon_deg       = 6
| lon_min       = 5
| lon_sec       = 15
| lon_dir       = E
| land          = 
| locatie       = 
| dichtbij      = [[Herwen]]
| omschrijving  = wapens, voorwerpen en een grafsteen
| afbeelding    = 
| onderschrift  = 
| datering      =
| periode       = 12 v.Chr.
| cultuur       = 
| vindjaar      = 1938
| vinder        = bij baggerwerken in de Bijland
| collectie     = 
| identificatie = 
}}
'''Carvium''' was een [[Romeinen in Nederland|Romeins]] [[cohort]][[fort (vesting)|fort]] ([[Latijn]]: ''[[castellum]]'') in de provincie Neder-Germanië (''[[Germania Inferior]]'') aan de noordgrens van het [[Romeinse Rijk]] (de ''[[Neder-Germaanse limes|limes]]''). ''Carvium'' lag destijds dicht bij de plek waar de rivieren de [[Rijn]] en de [[Waal (rivier)|Waal]] zich splitsten.
== Geografie ==
De Rijn was in de [[Romeinse Rijk|Romeinse tijd]] een sterk meanderende rivier, waarvan de [[Meander (waterloop)|meanders]] nog te zien zijn in het gebied ten noorden van Herwen, zoals de [[Oude Rijn (Zevenaar)|Oude Rijn]] en Oude Rijnstrang.<ref>{{Citeer web|url=http://heemkundekringrijnwaarden.nl/pdf/Cultuurhistorie_Rijnstrangen.pdf|titel=Sleutel van het verleden, sleutel tot de toekomst|bezochtdatum=2021-06-10|auteur=F. van Hemmen, M. Tilstra en J.R. Mulder|archiefurl=https://web.archive.org/web/20170202034230/http://heemkundekringrijnwaarden.nl/pdf/Cultuurhistorie_Rijnstrangen.pdf|archiefdatum=2017-02-02}}</ref> De Waal was in die tijd een kleine rivier in de [[Betuwe]], die niet vermeld staat op de [[Tabula Peutingeriana]].<ref group=noot>In de loop der eeuwen is de Waal de belangrijkste afvoer geworden van het Rijnwater.</ref>

Aan het [[Bijlandsch Kanaal]] ligt een recreatieplas "De Bijland" (uitgesproken als bieland), waarin de resten van het fort Carvium vermoed worden.

==Archeologisch onderzoek==
{{Zie hoofdartikel|Drususdam}}

Bij baggerwerkzaamheden werd in het gebied een brede strook bouwpuin gevonden, waarin een gedenksteen van de legionair Marcus Mallius die begraven is in "Carvium ad molem", Carvium aan de dam. Uit een andere historische bron is het bestaan van die dam bekend. [[Publius Cornelius Tacitus]] vermeldt de dam, aangelegd door de generaal [[Nero Claudius Drusus]] in 12 v.Chr..

Door aanleg van de dam hoopte Drusus meer water door de Rijn te krijgen, en de rivier zo beter bevaarbaar te maken.<ref>{{Citeer web|url=https://www.romeinen.nl/ontdek-romeins-nederland/nieuws/blog-terug-naar-nero-claudius-drusus|titel=over nero claudius drusus|bezochtdatum=2021-06-11|archiefurl=https://web.archive.org/web/20210611133818/https://www.romeinen.nl/ontdek-romeins-nederland/nieuws/blog-terug-naar-nero-claudius-drusus|archiefdatum=2021-06-11}}</ref>
In de jaren van Drusus waren er plannen om ook het gebied boven de limes te veroveren, maar zijn zoon [[Claudius I]] besloot dat de Rijn de noordgrens van zijn rijk moest worden.

In 2022 werd de nabijgelegen vindplaats [[Herwen-Hemeling]] ontdekt met een Romeins heiligdom.

==Verwoesting van het fort==
Volgens Tacitus is het fort en de dam waarover het fort waakte, tijdens de [[Bataafse Opstand]] onder leiding van [[Julius Civilis]] in het jaar 70 verwoest.

==Heropbouw==
Gezien een op een steen gevonden inscriptie, gevonden bij het fort, gedateerd op 171/190 na Christus, moet het fort heropgebouwd zijn. Chalcidicus was toen prefect van de Cohors II Civium Romanorum, die gestationeerd was in de provincie Germania inferior. Volgens [[Jan Kees Haalebos]] nam Chalcidicus rond 175 het bevel over de eenheid over.

{{Appendix|2=
;Externe websites
* [https://romeinen.info/tot-aan-carvium-de-castella-aan-de-oostgrens-van-nederland/ romeinen.info de castella aan de oostgrens]
* [https://cultuurwijzer.nl/dam-moles-en-kanaal-van-drusus-fossa-drusiana/ cultuurwijzer dam en kanaal van Drusus]
* [https://www.romeinen.nl/ontdek-romeins-nederland/nieuws/blog-terug-naar-nero-claudius-drusus het leven van nero claudius drusus]
;Bronnen
{{References}}

;Noten
{{References|group=noot}}
}}

{{Navigatie Limes in Nederland}}
{{Coor title dms|51|52|7|N|6|5|15|E}}

[[Categorie:Romeinse vindplaats in Nederland]]
[[Categorie:Neder-Germaanse limes]]
[[Categorie:Grens]]
[[Categorie:Romeins leger]]
[[Categorie:Romeinen in Nederland]]