Oude Maasje

Uit Wiki Raamsdonks Erfgoed
Nadat de Maas in 1273 ter hoogte van Hedikhuizen was afgedamd, bleven stroomafwaarts soms flinke delen van de oude rivierbedding over. Een van deze zogenoemde ‘Oude Maasjes’ is het dertien kilometer lange stuk ter hoogte van Waspik en Raamsdonk. (op de foto rechts)

Het Oude Maasje is de naam voor verschillende gedeeltes van een oude Maasbedding die is overgebleven nadat omstreeks 1273 de Maas bij Hedikhuizen werd afgedamd. De Maas werd toen omgeleid in noordwestelijke richting naar Gorinchem over een traject dat nu de Afgedamde Maas heet. Overblijvende -meest smalle- waterlopen die daarvóór de hoofdbedding van de Maas vormden, staan nu bekend als Oude Maasje.

Er zijn drie van deze Oude Maasjes, die respectievelijk nabij Waspik, Drongelen en Heusden gelegen zijn.

Parallel hieraan stroomt sinds 1904 de gegraven Bergsche Maas die de functie van de Afgedamde Maas heeft overgenomen.

Het Oude Maasje

Met een flauwe slinger doorkruist het Oude Maasje uitgestrekte weilanden, om ter hoogte van Raamsdonksveer in de Bergse Maas uit te monden. De noordelijke oever is het best bereikbaar dankzij de naastgelegen openbare weg en de dertig visstekken die Sportvisserij Zuidwest Nederland – de visrechthebbende van het water – er zo’n vijf jaar geleden aan liet leggen.
Om de plantengroei te temmen, staan in het voorjaar van 2021 op deze stekken harksessies gepland. De van nature harde bodem bestaat uit klei en zand en in de vaargeul (op 35 meter afstand tot de oever) is het zo’n 3,5 meter diep.
Bij hoogwater – meestal ’s winters – kan het water flink stromen.

  • Ligging: Tussen de Bergsche Maas en de winterdijk bij Drongelen.
  • Eigenaar/oppervlakte: Waterschap Rivierenland, 10 ha.
  • Openstelling: Het is mogelijk langs het Oude Maasje te wandelen.
  • Karakteristiek: Landschappelijk zeer mooi gelegen oude loop van de Maas. Sinds een aantal jaar ingericht als ecologische verbindingszone met brede, natuurlijke oevers.
  • Flora: De oevers van het Oude maasje zijn breed en gevarieerd. Veelal domineren Riet en Liesgras. Ook Oeverzegge en Scherpe zegge komen voor. Gele lis en Moerasspirea zorgen voor de kleuren. In het water zijn diverse Fontijnkruidsoorten te vinden.
  • Fauna: In het water komen vooral eendachtigen voor zoals Wilde eend en Kuifeend. Soms wordt ook de Slobeend waargenomen. Geregeld is het IJsvogeltje te zien. Het water is ook een goed biotoop voor libellen: Grote keizerlibel, Bruine glazenmaker en Gewone oeverlibel zijn slechts enkele van de voorkomende soorten.
  • Visstand:
    • Witvis - Regionaal staat het Oude Maasje bekend als een uitstekend wedstrijd- en witviswater. In het voorjaar zijn er met de vaste stok (vanaf een meter of zeven) en de feeder bakken van brasems te vangen, in de zomermaanden vooral voorn en bliek (jonge brasem) en in het najaar een mix van alle voorkomende soorten witvis. Feedervissers kunnen doorgaans met korfjes van 30 tot 60 gram uit de voeten, terwijl voor het vaste stokvissen een hengellengte vanaf 7 meter volstaat. In het ‘wedstrijdboek’ op de federatie- website staat de planning voor de 30 tot 35 wedstrijden die jaarlijks aan de noordoever worden gevist.
    • Roofvis - Roofvissers kunnen zowel struinend als varend terecht aan het Oude Maasje. Door het steeds helder wordende water domineren snoek en baars de vangsten, maar ook snoekbaars, winde en roofblei komen er voor. Met de boot is het water vanaf de Bergse Maas en via betaalde trailerhellingen bereikbaar. Ook voor de bellyboat leent het water zich goed, al vergt de pleziervaart en watersport wel extra alertheid. Tip: beperk je tot het stuk ten oosten van Waspik, zodat je de grote scheepvaart mijdt.
    • Karper - Van nature heeft het Oude Maasje een mager karperbestand, zo toonde onderzoek in 2013 aan. Daarom zette de karperwerkgroep van Sportvisserij Zuidwest Nederland hier in 2018 een flinke partij schub en spiegelkarpers uit. Door de open verbinding met het rivierengebied wisselt het bestand nog altijd sterk en blijft het Oude Maasje een water voor karpervissers die niet opzien tegen een uitdaging. Wie investeert met voercampagnes en door scherp te observeren, kan tegen fraaie verrassingen aanlopen. Vangsten van vissen tot 20 kilo zijn bekend.

Waspik en Raamsdonk

De monding van het Oude Maasje (rechts)

Het Oude Maasje te Waspik heeft een lengte van ongeveer 5 km, loopt parallel aan en ten zuiden van de Bergsche Maas en komt bij Raamsdonk uit in de Bergsche Maas.

Tussen de Bergsche Maas en het Oude Maasje bevindt zich de Overdiepse Polder die tot Raamsdonk en Waspik behoort.

Op het Oude Maasje komen de volgende wateren uit:

In het verlengde van het Oude Maasje ligt, parallel aan de Bergsche Maas, het Zuiderkanaal.

Drongelen

Ook ten zuiden van Drongelen en Meeuwen loopt een enkele kilometers lange stroom van deze naam. Hierop komen enkele afwateringssloten vanuit het Land van Heusden en Altena uit. Dit Oude Maasje, dat ten noorden van de Bergsche Maas ligt, begint in Drongelen en eindigt bij het in 1963 gestichte Gemaal Hagoort. Deze tak van het Oude Maasje gaat aan beide zijden over in het Noorderafwateringskanaal, dat parallel aan de Bergsche Maas verloopt.[1]

Heusden

Een derde Oude Maasje bevindt zich tussen Doeveren en Heusden. Dit watertje ligt weer ten zuiden van de Bergsche Maas. Aan de westzijde komt het uit in het Drunense Loopke en aan de oostzijde in de vestinggracht van Heusden. Het is slechts een bochtig slootje van anderhalve kilometer lengte. Ten oosten van Heusden loopt het Oude Maasje nog door langs Herpt.



Bron digitalisering en Wiki opmaak: Terry van Erp