Georg Wilhelm von dem Bussche

Uit Wiki Raamsdonks Erfgoed
Georg Wilhelm Baron von dem Bussche-Haddenhausen (19 juli 1726 - 11 december 1794) was een generaal van de Hannoveraanse soldaten tijdens de Eerste Coalitieoorlog die beroemd werd door het leiden van een van de coalitiekolonnes in de Slag bij Tourcoing. In 1743 trad hij toe tot de Hannoveraanse militaire dienst en vocht in de Oostenrijkse Successieoorlog en de Zevenjarige Oorlog, vechtend bij Minden en Lutterberg. Hij leidde een bataljon bij Gibraltar in de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog. In de Eerste Coalitieoorlog leidde hij zijn soldaten bij Valenciennes, Hondschoote, Moeskroen, Tourcoing en Doornik. Op 11 december 1794, tijdens de verdediging van de Bommelerwaard in de Nederlandse Republiek, werd zijn hand afgerukt door een kanonskogel en stierf hij kort daarna.

Begin van zijn carrière

Bussche werd geboren in Minden, destijds onderdeel van het Koninkrijk Pruisen, op 19 juli 1726. Zijn vader, Albrecht Hilmar von dem Bussche, die lid was van de rechterlijke raad, stamde af van een lange lijn van Westfaalse adel. De familie Bussche was een adellijke familie van het Prinsbisdom Osnabrück die nauw verbonden was met het Keurvorstendom Hannover.

De vroege dood van zijn vader zorgde ervoor dat Bussche naar Hannover verhuisde en een Page of Honour werd van Keurvorst George II, Keurvorst van Hannover, die ook over het Koninkrijk Groot-Brittannië regeerde. In 1743 sloot hij zich aan bij het Hannoverse leger en diende in de Oorlog van de Oostenrijkse Successieoorlog, waarbij hij geleidelijk in rang steeg.[1]

Opkomst tot generaal

In de Zevenjarige Oorlog onderscheidde hij zich tijdens de Slag bij Minden in 1759; datzelfde jaar werd hij bevorderd tot majoor. Hij presteerde ook met onderscheiding tijdens de Slag bij Lutterberg in 1762, hetzelfde jaar werd hij Oberstleutnant (luitenant-kolonel). Hij kreeg in 1775 het bevel over een Hannoveraans bataljon in garnizoen in Gibraltar. Hij gaf deze positie op vanwege zijn latere promotie tot Oberst (kolonel) in 1776 en tot Generalmajor in 1778.[1] Niettemin plaatste één bron hem als luitenant-kolonel tijdens de sortie van november 1781 in het Grote Beleg van Gibraltar.[2] Hij werd inspecteur infanterie in 1783 en luitenant-generaal in 1788.[1]

Veldslag Vlaanderen

Kaart van de Slag bij Hondschoote
Posities op 6-7 september tijdens het Beleg van Duinkerken en de Slag bij Hondschoote

Na het uitbreken van de Eerste Coalitieoorlog kreeg Bussche het bevel naar Kassel te gaan om de Hannoveraanse troepen die daar verzameld werden, te organiseren. Toen Frankrijk op 1 februari 1793 de oorlog verklaarde aan Groot-Brittannië en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, werden de Hannoveranen onder het opperbevel geplaatst van Prins Frederik, hertog van York en Albany en kreeg Bussche het bevel over de 1e divisie.[1] Tijdens het Beleg van Valenciennes van 25 mei tot 27 juli 1793 leidde Bussche de 3e Hannoveraanse Cavaleriebrigade, die bestond uit twee squadrons van elk het 1e ``Leib en 4e ``Bussche Kuirassier Regiment.[3] De hertog van York begon het Beleg van Duinkerken op 24 augustus 1793 met 29.700 infanteristen. en 5.400 cavalerie. In de Hannoveraanse slagorde was Bussche nog steeds leider van de 3e Cavaleriebrigade, bestaande uit de 9e en 10e Lichte Dragonders naast het 1e en 4e Regiment.[4]

Colored print shows a blue coated cavalryman slashing at a red-coated horseman whose hat is falling off.
Capture of Freytag at Hondschoote

De commandant van het Franse Leger van het Noorden, Jean Nicolas Houchard, besloot het beleg op te heffen door het 16.000 man sterke dekkingsleger aan te vallen, geleid door de Hannoveraanse veldmaarschalk Wilhelm von Freytag. Als we het 8.000 man sterke garnizoen van Duinkerke niet meetellen, had Houchard 45.800 troepen beschikbaar voor de operatie. De Slag bij Hondschoote werd uitgevochten van 6 tot 8 september 1793. Op 6 september rukten de Fransen op in zes colonnes. De 9.000 man van de uiterst rechtse colonne bleven twee dagen stilzitten en trokken pas op 8 september op naar Ieper, zonder iets te bereiken. De twee linker colonnes werden teruggedreven, terwijl de twee rechter colonnes vooruitgang boekten. In het centrum veroverden de 13.000 troepen van Jean-Baptiste Jourdan Houtkerque, Herzeele en Bambecque, en vervolgens namen ze, op aandringen van de politieke commissaris Nicolas Hentz,[5] Rexpoëde in. Het was inmiddels avond en het begon te regenen.[6]

Toen Freytag om 20:00 uur hoorde dat de Fransen dichter bij Hondschoote waren dan het grootste deel van zijn dekkingsmacht, verzamelde hij zijn soldaten in twee colonnes en begon zich terug te trekken richting Rexpoëde, in de veronderstelling dat het dorp nog steeds in handen van de Coalitie was. Toen de rechterkolom Rexpoëde bereikte, werd deze aangevallen door Franse cavaleristen die Freytag verwondden en gevangen namen. De rechterkolom trok zich terug uit het dorp en struikelde dwars door het land, maar Johann Ludwig, Reichsgraf von Wallmoden-Gimborn die de linkerkolom leidde, viel Rexpoëde aan. De Hannoveranen redden Freytag en verdreven de Fransen uit het dorp, en bereikten Hondschoote vroeg de volgende ochtend. Houchard en Jourdan brachten de hele 7e september door met het verzamelen van de centrale colonne bij Herzeele.[6] Bussche werd ook gecrediteerd voor de herovering van Rexpoëde en de bevrijding van Freytag.[1] Op 8 september versloeg Houchard met 22.000 soldaten Wallmoden met 14.600 bij Hondschoote na een hevige strijd.[7] De hertog van York gaf die dag het beleg op en trok zich terug.[4]

Tijdens de Slag bij Moeskroen op 26–30 april 1794 verdedigde Bussche Kortrijk (Kortrijk) met 1.500 man, waaronder één bataljon en twee squadrons Franse royalisten. Zijn Hannoveranen waren twee squadrons van de 9e Lichte Dragoons, één compagnie van het 14e Infanterieregiment, 200 voetsoldaten en een halve batterij artillerie. Na het verliezen van 42 Hannoveraanse slachtoffers en één kanon, trok Bussche zich terug uit de stad.[8] De 15.000 Fransen werden geleid door Jacques MacDonald.[9] Bussche nam ook deel aan de Slag bij Kortrijk of Coighem op 10 mei.[1]

Painting of a man with a cleft chin wearing a red military coat with gold epaulettes and a dark blue sash.
Duke of York

De vorige acties lieten de Franse divisies van Joseph Souham en Jean Victor Marie Moreau in een kwetsbare positie achter bij Kortrijk en Menen. In de Slag bij Tourcoing plande de Oostenrijkse stafofficier Karl Mack von Leiberich om de twee Franse divisies te omsingelen met 73.350 coalitiesoldaten gevormd in zes colonnes. De colonnes waren genummerd van noord naar zuid. De eerste colonne van 4.000 werd gecommandeerd door Bussche. Het was de bedoeling dat deze vanuit Warcoing noordwaarts zou vertrekken naar Dottenijs en dan westwaarts zou draaien naar Moeskroen. Rudolf Ritter von Otto leidde de tweede colonne van 10.000 soldaten, York leidde de derde colonne van 10.750 troepen, Franz Joseph, graaf Kinsky leidde de vierde colonne van 11.000 man en aartshertog Karel, hertog van Teschen voerde het bevel over de vijfde colonne van 18.000 troepen. De laatste twee colonnes verzetten zich tegen de divisie van Jacques Philippe Bonnaud bij Lille. Ten slotte zouden 19.600 soldaten onder François Sébastien Charles Joseph de Croix, graaf van Clerfayt vanuit het noorden naar beneden trekken, de Lijst oversteken en de andere colonnes ontmoeten bij Tourcoing, waarbij ze de Fransen omsingelden. De colonnes van de Coalitie rukten op op 17 mei 1794.[10]

Bussche bereikte Moeskroen, maar werd aangevallen door een Franse brigade onder Louis Fursy Henri Compère en teruggedreven naar Dottenijs. Otto en York bereikten beiden hun toegewezen posities op de 17e, maar Kinsky en Charles liepen ver achter op schema. Clerfayt stak de Leie over om 01:00 uur op 18 mei, maar kwam in gevecht met Franse troepen onder Dominique Vandamme. De commandant van het Franse Leger van het Noorden Jean-Charles Pichegru was niet ter plaatse, maar de Franse generaals accepteerden Souham als de waarnemend leider. Terwijl Moreau de colonne van Clerfayt tegenhield, stortten de grote divisies van Souham en Bonnaud, in totaal 40.000 man, zich op Otto en York.[11] Omdat Kinsky en Charles traag waren en Clerfayt werd tegengehouden, voerden de Fransen Souhams plan met succes uit en versloegen Otto en York.[12] Bussche's voornamelijk Hannoveraanse commando bestond uit twee bataljons van het 1e Infanterieregiment, het 1e en 4e Grenadierbataljon, één Frans Royalistisch bataljon en twee squadrons van elk het 1e en 7e Cavalerieregiment en het 9e en 10e Lichte Dragondersregiment. De 1e Infanterie verloor veel gevangengenomen mannen.[13]

De Slag bij Tournay of Pont-à-Chin op 22 mei 1794 was een overwinning van de Coalitie.[13] Pichegru viel de geallieerden aan met 62.000 man, beginnend om 5:00 uur 's ochtends.[14] Het eerste contact vond plaats tussen de Franse brigade van Herman Willem Daendels en troepen onder Bussche bij Spiere. Na enige strijd trok Bussche zich terug over de Schelde bij Warcoing.[15] Er werd vijftien uur lang hevig gevochten terwijl de Fransen probeerden de posities van de coalitie te overrompelen, maar uiteindelijk moesten ze zich terugtrekken.[16] In de daaropvolgende weken moest York Doornik verdedigen, terwijl de beslissende acties plaatsvonden bij Ieper en Charleroi. De Fransen begonnen op 1 juni met het Beleg van Ieper en accepteerden hun overgave op 18 juni.[17] De positie van de coalitie in België begon in te storten en Brussel viel op 10 juli in handen van Pichegru.[18] De Britten en Nederlanders trokken zich terug richting Holland terwijl de Oostenrijkers zich terugtrokken richting Duitsland.[19]

Dood

De dood van Bussche nabij Nijmegen

De Fransen heroverden Le Quesnoy, Valenciennes en Condé-sur-l'Escaut in augustus.[20] Medio september waren de door de Coalitie bezette forten in de achterhoede ingenomen en hervatten de Fransen hun opmars naar het noorden.[21] Op 2 december 1794 keerde de hertog van York terug naar Groot-Brittannië en liet Luitenant Generaal Graaf Wallmoden nam het bevel over het 45.000 man sterke coalitieleger in de Nederlandse Republiek op zich. Op dat moment waren er 32 Britse bataljons en 30 squadrons, 14 Hannoveraanse bataljons en 16 squadrons, 14 Hessische bataljons en 14 squadrons en acht Franse royalistische bataljons en 20 squadrons.[22] Op 10 december lanceerden de Fransen onder leiding van Daendels een amfibische operatie over de Maas (Dutch: Maas) tegen de Bommelerwaard. De aanval op Fort Sint-Andries mislukte volledig omdat het garnizoen werd gewaarschuwd door een Franse deserteur. In het oosten stak een afleidingsaanval onder leiding van Vandamme de Waal over onder dekking van de mist en nam een ​​Hannoveraanse batterij in bij Gendt. Bussche verscheen met het 1e en 3e Hannoveraanse Grenadierbataljon en voerde een tegenaanval uit. Na een worsteling waarbij Bussche sneuvelde, spijkerden de Fransen een aantal kanonnen kapot en trokken zich terug naar hun boten.[23] Volgens een verslag werd Bussche's hand door een kanonskogel afgerukt en stierf hij kort daarna. Hij werd op 14 december 1794 begraven in de kathedraal van Arnhem.[1]

Notities

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Sauer 1876.
  2. ↑ Chartrand 2006, p. 37.
  3. ↑ Smith 1998, p. 50.
  4. ↑ 4,0 4,1 Smith 1998, p. 54.
  5. ↑ Phipps 2011, pp. 228–229.
  6. ↑ 6,0 6,1 Phipps 2011, pp. 230–231.
  7. ↑ Phipps 2011, pp. 233–235.
  8. ↑ Smith 1998, pp. 75–76.
  9. ↑ Phipps 2011, p. 292.
  10. ↑ Phipps 2011, pp. 296–297.
  11. ↑ Phipps 2011, pp. 298–299.
  12. ↑ Phipps 2011, pp. 300–306.
  13. ↑ 13,0 13,1 Smith 1998, pp. 79–80.
  14. ↑ Phipps 2011, p. 309.
  15. ↑ Cust 1859, p. 201.
  16. ↑ Cust 1859, p. 202.
  17. ↑ Phipps 2011, pp. 312–313.
  18. ↑ Phipps 2011, p. 318.
  19. ↑ Phipps 2011, p. 320.
  20. ↑ Smith 1998, pp. 89–90.
  21. ↑ Phipps 2011, p. 324.
  22. ↑ Cust 1859, p. 256.
  23. ↑ Cust 1859, p. 257.

References



Digitalisering en Wiki opmaak: Terry van Erp

Overgenomen van "https://wiki-raamsdonk.nl/index.php?title=Georg_Wilhelm_von_dem_Bussche&oldid=129538"