Amerigo Vespucci (persoon)

Uit Wiki Raamsdonks Erfgoed
Dit artikel gaat over de Italiaanse ontdekkingsreiziger. Voor de andere betekenissen van Amerigo Vespucci zie Amerigo Vespucci.
Amerigo Vespucci
Gravure Amerigo Vespucci
Gravure Amerigo Vespucci
Algemene informatie
Geboren 9 maart 1454
Florence
Overleden 22 februari 1512
Sevilla
Nationaliteit Italiaanse
Land Florentijnse Republiek, Italië
Religie Rooms-katholiek
Beroep bankier, koopman, diplomaat en ontdekkingsreiziger
Bekend van Verkenning van het continent Amerika
Handtekening
Handtekening

Amerigo Vespucci (Florence, 9 maart 1454Sevilla, 22 februari 1512) was een Florentijnse bankier, diplomaat en ontdekkingsreiziger die in Spaanse en Portugese dienst delen van het continent Amerika verkende. Het continent werd vervolgens naar hem genoemd.

Jeugd en vroege carrière

Bestand:Birthplace of Amerigo Vespucci · HHWIX645.jpg
Geboortehuis van Amerigo Vespucci in Florence
(1902), illustratie uit The Historians' History of the World - Volume IX: Italy

Vespucci groeide op in zijn geboortestad Florence, die tezelfdertijd ook een hoofdrol speelde in de opkomst van de (Italiaanse) renaissance. Vespucci kwam in dienst van de rijke bankiersfamilie De' Medici. Hij had al wat diplomatieke ervaring als deelnemend lid van een gezantschap naar Lodewijk XI van Frankrijk en werd vanaf dat moment dus bankier.

In 1492 kreeg hij de opdracht naar Sevilla te reizen om aldaar de economische zaken van de de' Medici te gaan behartigen. Over de rest van zijn leven aldaar weet men niet veel, maar wel dat hij veel in contact kwam met zeevaarders. Hij leverde immers de waren voor de grote expedities naar de Nieuwe Wereld die van tijd tot tijd op touw werden gezet.

Vespucci besloot zijn ambt neer te leggen en zelf ook ontdekkingsreiziger te worden.

Ontdekkingsreizen

In die tijd gingen er stilaan stemmen op dat het gebied dat Christoffel Columbus had ontdekt, niet zomaar Azië was, zoals Columbus tot zijn dood had volgehouden. Vespucci was een van de mensen die ervan overtuigd waren dat Columbus een compleet nieuw en onbekend continent had ontdekt. De belangrijkste reden achter de Spaanse ontdekkingsreizen was dan ook opheldering brengen in deze kwestie.[bron?]

Vespucci beweerde zelf vier reizen te hebben gemaakt, maar de eerste reis wordt tegenwoordig[(sinds) wanneer?] gezien als een verzinsel, terwijl er ook twijfel is of Vespucci zijn vierde reis daadwerkelijk meemaakte. De beweerde eerste reis zou hebben plaatsgevonden in 1497-1498. Vespucci vertrok vanaf Cádiz, en landde ergens in Zuid-Amerika. Er wordt ook wel beweerd dat hij achteraf de Golf van Mexico onderzocht. Tegenwoordig[(sinds) wanneer?] wordt echter vermoed dat de reis niet werkelijk heeft plaatsgevonden, maar dat Vespucci hem 'bedacht' heeft op basis van de tweede reis, mogelijk om zo te kunnen beweren dat hij vóór Christoffel Columbus het vasteland van Zuid-Amerika ontdekt had.

In 1499-1500 ondernam Vespucci een reis die wel met zekerheid heeft plaatsgevonden, samen met Alonso de Ojeda en Juan de la Cosa. Na de kust van Zuid-Amerika bereikt te hebben, scheidde Vespucci zich af van de rest van de vloot, en zeilde naar het zuidoosten. Hij bereikte een brede golf, waarschijnlijk de monding van de Amazone, die hij Santa Maria noemde. Hij voer door, mogelijk tot Cabo de São Roque, keerde toen om en volgde de kust noordwestwaarts, tot de Golf van Venezuela. Bij Hispaniola voegde hij zich weer bij zijn vloot en keerde hij naar Spanje terug.

Na zijn terugkeer besloot de Spaanse koning echter om geen tweede expeditie op touw te zetten en Vespucci "liep over" naar de Portugezen. Hij beweerde voor hen twee reizen te hebben gemaakt, maar historici gaan ervan uit dat de reizen die hij beschrijft in werkelijkheid werden geleid door Gonçalo Coelho, die door Vespucci niet bij naam wordt genoemd. Ook zijn er twijfels of Vespucci daadwerkelijk op de tweede van die reizen aanwezig was.

In de eerste reis, in 1501-1502 volgde hij de Braziliaanse kust zuidwaarts vanaf Cabo de São Roque. Vespucci zelf beweerde hierbij tot 52°Z te zijn gekomen, wat zou betekenen dat hij Patagonië zou hebben ontdekt, maar hedendaagse experts vermoeden dat hij niet verder kwam dan Cabo Frio op 23°Z. De tweede Portugese reis was in 1503-1504 in hetzelfde gebied, waarbij Vespucci een handelspost (bedoeld voor de handel in brazielhout, een rode houtsoort waarvan verfstof gemaakt kon worden) oprichtte bij Cabo Frio. Coelho maakte vanuit een uitvalsbasis nabij het huidige Rio de Janeiro tochten zuidwaarts, mogelijk tot aan de Río de la Plata.

Bestand:Viñeta del mapa de Waldseemüller.jpg
Amerigo Vespucci - Universalis Cosmographia
(1507), Martin Waldseemüller

Vespucci schreef over de nieuwe wereld die hij had ontdekt enkele brieven waarin hij vol lof sprak over de vruchtbaarheid en schoonheid van het continent. Deze brieven vonden in Europa gretig aftrek, en brachten de Europeanen tot de bevinding dat wat in het westen was ontdekt, geen losse eilanden betrof of een deel van Indië maar een 'Nieuwe Wereld' (deze term is van Vespucci zelf, een van zijn brieven was getiteld Mundus Novus). Deze brieven waren voor de Duitse cartograaf Martin Waldseemüller een reden om op zijn kaart Universalis Cosmographiae in 1507 het ontdekte land naar Vespucci te noemen. Dit voorstel vond ingang en op een landkaart van Mercator, gepubliceerd in 1538 vinden we Terra Americi of Amerika terug als naam voor het volledige continent, Noord-Amerika incluis.

Carrière na de ontdekkingsreizen

Vespucci zelf werd in 1508 aangesteld bij het departement van koloniën in Sevilla waar hij vier jaar later stierf. Koning Ferdinand V stelde Juan Díaz de Solís als zijn opvolger aan.

Vespucci geldt als een van de meest omstreden figuren uit de vroegste periode van de Europese ontdekkingsreizen in Amerika. Het aandeel van Vespucci in de ontdekking van het continent dat zijn naam draagt is destijds erg overschat en hij wordt tegenwoordig[(sinds) wanneer?] vaak gezien als charlatan. Waldseemüllers kaart van 1513 veranderde de naam van America (aangegeven op zijn kaart van 1507) in Terra incognita en liet de referenties aan Vespucci vervallen.[1]

Trivia

Galerij

Zie de categorie [[commons:#mw-subcategories|]] van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.