Akira Toriyama: verschil tussen versies

Uit Wiki Raamsdonks Historie
k (1 versie geïmporteerd)
Regel 1: Regel 1:
{{bijwerken}}
{{Infobox auteur
{{Infobox auteur
| naam           = Akira Toriyama
| naam             = Akira Toriyama
| afbeelding     = Akira Toriyama.jpg
| afbeelding       = Akira Toriyama.jpg
| onderschrift   =  
| onderschrift     =  
| citaat         =  
| citaat           =  
| volledige naam = 鳥山明
| volledige naam   = 鳥山明
| pseudoniem     =  
| pseudoniem       =  
| bijnaam       =  
| bijnaam           =  
| geboren       = [[5 april]] [[1955]]
| geboren           = [[5 april]] [[1955]]
| overleden     = [[1 maart]] [[2024]]
| overleden         = [[1 maart]] [[2024]]
| land           = {{JP}}
| land             = {{JP}}
| beroep         = [[mangaka]]
| beroep           = [[mangaka]]
| jaren-actief   = jaren tachtig - 2024
| jaren-actief     = 1978-2024
| genre         = [[shonen]]
| genre             = [[shonen]]
| stroming       =  
| stroming         =  
| invloeden     = [[Osamu Tezuka]], [[Walt Disney]], [[Jackie Chan]]
| invloeden         = [[Osamu Tezuka]], [[Walt Disney]], [[Jackie Chan]]
| bekende-werken = [[Dragon Ball]], [[Dr. Slump]]
| bekende-werken   = [[Dragon Ball]], [[Dr. Slump]]
| uitgeverij     = [[Shueisha]]
| handtekening      = Signature of Akira Toriyama.svg
| dbnl           =  
| uitgeverij       = [[Shueisha]]
| onderscheiding = [[Shogakukan Manga-prijs]]
| dbnl             =  
| website       =  
| onderscheiding   = {{JP-VLAG}} [[Shogakukan Manga-prijs]] (1981)<br />{{FR-VLAG}} [[Grand Prix de la ville d'Angoulême]] (2013)<br />{{FR-VLAG}} [[Orde van Kunsten en Letteren]] (2019)<br />{{JP-VLAG}} [[Tokyo Anime Award Festival|TAAF]] Lifetime Achievement Award (2024)
| website           =  
}}
}}
'''Akira Toriyama''' (鳥山明, ''Toriyama Akira''; [[Nagoya]], [[Aichi (prefectuur)|Aichi]], [[5 april]] [[1955]] – [[1 maart]] [[2024]]) was een Japans [[mangaka]]. Toriyama's debuutwerk was ''Wonder Island'', gepubliceerd in het weekblad ''Shonen Jump''.
'''Akira Toriyama''' (鳥山明, ''Toriyama Akira''; [[Nagoya]], [[Aichi (prefectuur)|Aichi]], [[5 april]] [[1955]] – [[1 maart]] [[2024]]) was een Japans [[mangaka]]. Zijn bekendste werken waren ''[[Dr. Slump]]'' en vooral ''[[Dragon Ball]]''.


Zijn bekendste werken zijn ''[[Dragon Ball]]'' en ''[[Dr. Slump]]''. In 1981 won Toriyama de [[Shogakukan Manga-prijs]] voor ''Dr. Slump'', waarvan meer dan 35 miljoen exemplaren verkocht werden. ''Dragon Ball'' vertienvoudigde dat succes tot meer dan 350 miljoen.
== Biografie ==
Akira Toriyama werd in 1955 geboren in [[Nagoya]], Japan. Hij hield van tekenen sinds zijn kindertijd. Na de middelbare school ging Toriyama aan de slag bij een reclamebureau waar hij posters ontwierp, maar hij wilde striptekenaar worden, in Japan '[[mangaka]]' genaamd. Na een stripwedstrijd, die hij weliswaar verloor, kreeg Toriyama toch zijn kans. Zijn debuutwerk was ''Wonder Island'' in 1978, gepubliceerd in het weekblad ''[[Weekly Shonen Jump]]''. Zijn eerste grote succes kende hij in 1980 met ''[[Dr. Slump]]'', waarvan meer dan 35 miljoen exemplaren verkocht werden en waarvoor hij een jaar later de [[Shogakukan Manga-prijs]] kreeg.


Na het succes van ''Dragon Ball'' vervaardigde Toriyama overwegend korte werken, zoals ''Neko Majin Z'', ''Cowa!'' en ''SandLand''. Tevens schreef en illustreerde hij het kinderboek ''Toccio the Angel''. Toriyama's tekenstudio is Bird Studio, waarvan de naam verwijst naar hemzelf. (鳥 ''tori'' betekent 'vogel', 山 ''yama'' betekent 'berg'.)
Zijn manga ''[[Dragon Ball]]'' uit 1984 vertienvoudigde dat succes tot meer dan 350 miljoen. Tal van [[Merchandising|merchandise]], televisieseries, videogames en films werden ervan gemaakt. Als [[anime]] werd ''Dragon Ball'' opgesplitst in de televisieseries ''[[Dragon Ball (anime)|Dragon Ball]]'' en ''[[Dragon Ball Z]]''. In 2015 kreeg de manga een vervolg met ''[[Dragon Ball Super]]'', waar Toriyama aan meewerkte, maar het tekenwerk liet hij aan een collega over. Juist voor zijn overlijden werkte hij nog aan de anime ''[[Dragon Ball Daima]]''. In een interview verklaarde Toriyama geen idee te hebben waarom Dragon Ball zo'n wereldwijd succes werd. Hij wou gewoon een leuke manga voor de jongens en meisjes in Japan maken.


Toriyama ontwikkelde ook personages voor [[Computerspel|games]], waaronder de series ''[[Dragon Quest (computerspelserie)|Dragon Quest]]'', ''[[Chrono Trigger]]'' en ''[[Dragon Ball Z: Budokai Tenkaichi 3]]''.
Na de manga ''Dragon Ball'' vervaardigde Toriyama overwegend korte werken, zoals ''Neko Majin Z'', ''Cowa!'' en ''Sand Land'', waarvan in 2024 een tv-bewerking op [[Disney+]] verscheen. Tevens schreef en illustreerde hij het kinderboek ''Toccio the Angel''. Toriyama's tekenstudio is Bird Studio, waarvan de naam verwijst naar hemzelf. (鳥 ''tori'' betekent 'vogel', 山 ''yama'' betekent 'berg'.) Toriyama ontwikkelde ook personages voor [[Computerspel|games]], waaronder de series ''[[Dragon Quest (computerspelserie)|Dragon Quest]]'', ''[[Chrono Trigger]]'' en ''[[Dragon Ball Z: Budokai Tenkaichi 3]]''.


Toriyama overleed op 1 maart 2024 op 68-jarige leeftijd aan een hersenbloeding. Zijn overlijden werd een week later publiekelijk bekendgemaakt.<ref>{{Citeer web |url=https://nos.nl/artikel/2511899-dragon-ball-bedenker-akira-toriyama-68-overleden |titel=Dragon Ball-bedenker Akira Toriyama (68) overleden |datum=2024-03-08 |werk=nos.nl |taal=nl}}</ref>
Toriyama's oeuvre droeg bij aan de wereldwijde verspreiding van de Japanse cultuur. Tekenaars en schrijvers van over de hele wereld noemen hem van grote invloed op hun werk. Hij geldt als inspiratie voor heel wat creatieve industrieën, van rappers in hun muziek tot computerspellen zoals ''[[Mortal Kombat (computerspelserie)|Mortal Kombat]]'' en ''[[Street Fighter (computerspelserie)|Street Fighter]]''. Zelf was Toriyama eerder mediaschuw en altijd zeer bescheiden over zijn succes. Hij gaf maar zelden interviews en deed amper publieke optredens, ondanks veelvuldige wereldwijde uitnodigingen. Als hij een cameo deed in zijn werk tekende de mangaka zichzelf vaak als de kleine cyborg 'Robotoriyama', het gezicht verstopt achter een gasmasker.<ref>{{Citeer web |url=https://newsmonkey.be/bedenker-dragon-ball-akira-toriyama-overleden/ |titel=Bedenker van 'Dragon Ball', Akira Toriyama, is op 68-jarige leeftijd overleden |achternaam=Swiggers |voornaam=Runa |datum=2024-03-08 |werk=Newsmonkey}}</ref>
 
In februari 2024 werd bij Toriyama een hersentumor verwijderd en overleed kort daarna op 1 maart 2024 op 68-jarige leeftijd aan een [[hersenbloeding]]. Hij werd in alle stilte begraven vooraleer het nieuws van zijn overlijden een week later publiek werd gemaakt. De familie vroeg geen massale herdenking te houden, niet passend bij zijn persoon. Wereldwijd werd er wel gerouwd door zijn fans. Toriyama was getrouwd met manga artieste [[Yoshimi Katō]] sinds 1982. Samen kregen ze twee kinderen, een zoon en een dochter.<ref>{{Citeer web |url=https://nos.nl/artikel/2511899-dragon-ball-bedenker-akira-toriyama-68-overleden |titel=Dragon Ball-bedenker Akira Toriyama (68) overleden |datum=2024-03-08 |werk=nos.nl |taal=nl}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2024/03/08/bedenker-van-mangaserie-dragon-ball-overleden/ |titel=Bedenker van succesvolle mangaserie 'Dragon ball' overleden |datum=2024-03-08 |werk=vrtnws.be |taal=nl}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://newsmonkey.be/akira-toriyama-zijn-gezondheid-was-aan-het-afnemen-voor-zijn-overlijden/ |titel=Akira Toriyama zijn gezondheid was aan het afnemen voor zijn overlijden |achternaam=Swiggers |voornaam=Runa |datum=2024-03-13 |werk=Newsmonkey}}</ref>
[[Bestand:Super Saiyan Blue Goku statue (51714078525) (cropped).jpg|miniatuur|200px|[[Son Goku]] uit ''Dragon Ball'']]


==Werk (selectie)==
==Werk (selectie)==
*Cowa!
=== Manga's ===
*[[Chrono Trigger]]
* ''Wonder Island'' (1978)
*[[Dragon Ball]] (als [[anime]] gesplitst in [[Dragon Ball (anime)|Dragon Ball]], [[Dragon Ball Z]]) en [[Dragon Ball Super]]
* ''[[Dr. Slump]]'' (1980-1984)
*Dragon Boy
* ''Dragon Boy'' (1983)
*[[Dr. Slump]]
* ''[[Dragon Ball]]'' (1984-1995)
*Kajika
* ''Cowa!'' (1997-1998)
*Neko Majin
* ''Kajika'' (1998)
*Neko Majin Mike
* ''Neko Majin'' (1999-2005)
*Neko Majin Z
* ''Sand Land'' (2000)
*SandLand
* ''[[Dragon Ball Super]]'' (2015-2024)
*Toccio the Angel
 
*Wonder Island
=== Computerspellen ===
*Blue Dragon
* ''[[Dragon Quest (computerspelserie)|Dragon Quest]]''-serie (1986-2023)
*Dragon Quest
* ''[[Chrono Trigger]]'' (1995)
* ''[[Blue Dragon]]'' (2006)
 
=== Andere ===
* ''Toccio the Angel'' (illustratieboek, 2003)


== Waardering ==
== Waardering ==
Het werk van Toriyama werd bekroond met de speciale [[Grand Prix de la ville d'Angoulême|Grote Prijs]] van het [[Internationaal stripfestival van Angoulême|Internationaal Stripfestival van Angoulême]] voor de jubileumeditie van 2013.
* Het oeuvre van Toriyama werd bekroond met de speciale [[Grand Prix de la ville d'Angoulême|Grote Prijs]] van het [[Internationaal stripfestival van Angoulême|Internationaal Stripfestival van Angoulême]] voor de veertigste jubileumeditie van 2013.
* In 2019 werd Toriyama benoemd tot [[Ridder (titel)|ridder]] in de [[Orde van Kunsten en Letteren]] door het Franse ministerie van cultuur.<ref>{{fr}}[https://www.actuabd.com/Akira-Toriyama-Dragon-Ball-Chevalier-de-l-Ordre-des-Arts-et-des-Lettres Akira Toriyama (Dragon Ball), Chevalier de l’Ordre des Arts et des Lettres], Actuabd.com. [https://web.archive.org/web/20210415074708/https://www.actuabd.com/Akira-Toriyama-Dragon-Ball-Chevalier-de-l-Ordre-des-Arts-et-des-Lettres Gearchiveerd] op 15 april 2021.</ref><ref>{{fr}}[https://soirmag.lesoir.be/228318/article/2019-06-02/akira-toriyama-dragon-ball-nomme-chevalier-de-lordre-des-arts-et-des-lettres Akira Toriyama («Dragon Ball») nommé Chevalier de l’Ordre des Arts et des Lettres], Lesoir.be. [https://web.archive.org/web/20201030075546/https://soirmag.lesoir.be/228318/article/2019-06-02/akira-toriyama-dragon-ball-nomme-chevalier-de-lordre-des-arts-et-des-lettres Gearchiveerd] op 30 oktober 2020.</ref>
* Op 10 maart 2024 kreeg Toriyama [[postuum]] de Lifetime Achievement Award op het [[Tokyo Anime Award Festival]] (TAAF) in Japan. De organisatie had hem eerder in december 2023 als een van de laureaten aangekondigd.<ref>{{Citeer web |url=https://www.kanzenshuu.com/2024/03/11/akira-toriyama-lifetime-achievement-award-comment/ |titel=New Translation: Tokyo Anime Award Festival 2024 - Akira Toriyama Lifetime Achievement Award Comment |achternaam=VegettoEX |datum=2024-03-11 |werk=Kanzenshuu |taal=en}}</ref>
 
== Literatuur ==
* {{Cite book |last=Richard |first=Olivier |year=2011 |title=Akira Toriyama: le maître du manga |language=fr |publisher=12 bis |isbn=978-2-35648-332-4}}


In 2019 werd Toriyama benoemd tot [[Ridder (titel)|ridder]] in de [[Orde van Kunsten en Letteren]] door het Franse ministerie van cultuur.<ref>{{fr}}[https://www.actuabd.com/Akira-Toriyama-Dragon-Ball-Chevalier-de-l-Ordre-des-Arts-et-des-Lettres Akira Toriyama (Dragon Ball), Chevalier de l’Ordre des Arts et des Lettres], Actuabd.com. [https://web.archive.org/web/20210415074708/https://www.actuabd.com/Akira-Toriyama-Dragon-Ball-Chevalier-de-l-Ordre-des-Arts-et-des-Lettres Gearchiveerd] op 15 april 2021.</ref><ref>{{fr}}[https://soirmag.lesoir.be/228318/article/2019-06-02/akira-toriyama-dragon-ball-nomme-chevalier-de-lordre-des-arts-et-des-lettres Akira Toriyama («Dragon Ball») nommé Chevalier de l’Ordre des Arts et des Lettres], Lesoir.be. [https://web.archive.org/web/20201030075546/https://soirmag.lesoir.be/228318/article/2019-06-02/akira-toriyama-dragon-ball-nomme-chevalier-de-lordre-des-arts-et-des-lettres Gearchiveerd] op 30 oktober 2020.</ref>
== Externe link ==
* {{Citeer web |url=https://www.animenewsnetwork.com/encyclopedia/people.php?id=12 |titel=Akira TORIYAMA - biografie & werken |werk=www.animenewsnetwork.com}}


{{Appendix|2=
{{Appendix|2=
Regel 59: Regel 73:
}}
}}
{{Bibliografische informatie}}
{{Bibliografische informatie}}
{{Wikiquote}}
{{Commonscat}}


[[Categorie:Mangaka|Toriyama, Akira]]
{{DEFAULTSORT:Toriyama, Akira}}
[[Categorie:Mangaka]]
[[Categorie:Ridder]]
[[Categorie:Ridder]]
[[Categorie:Dragon Ball]]

Versie van 14 mrt 2024 04:47

Akira Toriyama
Akira Toriyama
Algemene informatie
Volledige naam 鳥山明
Geboren 5 april 1955
Overleden 1 maart 2024
Land Vlag van Japan Japan
Beroep mangaka
Handtekening Handtekening
Werk
Jaren actief 1978-2024
Genre shonen
Invloeden Osamu Tezuka, Walt Disney, Jackie Chan
Bekende werken Dragon Ball, Dr. Slump
Uitgeverij Shueisha
Onderscheidingen Vlag van Japan Shogakukan Manga-prijs (1981)
Vlag van Frankrijk Grand Prix de la ville d'Angoulême (2013)
Vlag van Frankrijk Orde van Kunsten en Letteren (2019)
Vlag van Japan TAAF Lifetime Achievement Award (2024)
Luafout in Module:Wikidata op regel 364: attempt to index field 'wikibase' (a nil value) Dbnl-profiel
Luafout in Module:IMDb op regel 43: attempt to index field 'wikibase' (a nil value)
Portaal  Portaalicoon   Literatuur

Akira Toriyama (鳥山明, Toriyama Akira; Nagoya, Aichi, 5 april 19551 maart 2024) was een Japans mangaka. Zijn bekendste werken waren Dr. Slump en vooral Dragon Ball.

Biografie

Akira Toriyama werd in 1955 geboren in Nagoya, Japan. Hij hield van tekenen sinds zijn kindertijd. Na de middelbare school ging Toriyama aan de slag bij een reclamebureau waar hij posters ontwierp, maar hij wilde striptekenaar worden, in Japan 'mangaka' genaamd. Na een stripwedstrijd, die hij weliswaar verloor, kreeg Toriyama toch zijn kans. Zijn debuutwerk was Wonder Island in 1978, gepubliceerd in het weekblad Weekly Shonen Jump. Zijn eerste grote succes kende hij in 1980 met Dr. Slump, waarvan meer dan 35 miljoen exemplaren verkocht werden en waarvoor hij een jaar later de Shogakukan Manga-prijs kreeg.

Zijn manga Dragon Ball uit 1984 vertienvoudigde dat succes tot meer dan 350 miljoen. Tal van merchandise, televisieseries, videogames en films werden ervan gemaakt. Als anime werd Dragon Ball opgesplitst in de televisieseries Dragon Ball en Dragon Ball Z. In 2015 kreeg de manga een vervolg met Dragon Ball Super, waar Toriyama aan meewerkte, maar het tekenwerk liet hij aan een collega over. Juist voor zijn overlijden werkte hij nog aan de anime Dragon Ball Daima. In een interview verklaarde Toriyama geen idee te hebben waarom Dragon Ball zo'n wereldwijd succes werd. Hij wou gewoon een leuke manga voor de jongens en meisjes in Japan maken.

Na de manga Dragon Ball vervaardigde Toriyama overwegend korte werken, zoals Neko Majin Z, Cowa! en Sand Land, waarvan in 2024 een tv-bewerking op Disney+ verscheen. Tevens schreef en illustreerde hij het kinderboek Toccio the Angel. Toriyama's tekenstudio is Bird Studio, waarvan de naam verwijst naar hemzelf. (鳥 tori betekent 'vogel', 山 yama betekent 'berg'.) Toriyama ontwikkelde ook personages voor games, waaronder de series Dragon Quest, Chrono Trigger en Dragon Ball Z: Budokai Tenkaichi 3.

Toriyama's oeuvre droeg bij aan de wereldwijde verspreiding van de Japanse cultuur. Tekenaars en schrijvers van over de hele wereld noemen hem van grote invloed op hun werk. Hij geldt als inspiratie voor heel wat creatieve industrieën, van rappers in hun muziek tot computerspellen zoals Mortal Kombat en Street Fighter. Zelf was Toriyama eerder mediaschuw en altijd zeer bescheiden over zijn succes. Hij gaf maar zelden interviews en deed amper publieke optredens, ondanks veelvuldige wereldwijde uitnodigingen. Als hij een cameo deed in zijn werk tekende de mangaka zichzelf vaak als de kleine cyborg 'Robotoriyama', het gezicht verstopt achter een gasmasker.[1]

In februari 2024 werd bij Toriyama een hersentumor verwijderd en overleed kort daarna op 1 maart 2024 op 68-jarige leeftijd aan een hersenbloeding. Hij werd in alle stilte begraven vooraleer het nieuws van zijn overlijden een week later publiek werd gemaakt. De familie vroeg geen massale herdenking te houden, niet passend bij zijn persoon. Wereldwijd werd er wel gerouwd door zijn fans. Toriyama was getrouwd met manga artieste Yoshimi Katō sinds 1982. Samen kregen ze twee kinderen, een zoon en een dochter.[2][3][4]

Bestand:Super Saiyan Blue Goku statue (51714078525) (cropped).jpg
Son Goku uit Dragon Ball

Werk (selectie)

Manga's

  • Wonder Island (1978)
  • Dr. Slump (1980-1984)
  • Dragon Boy (1983)
  • Dragon Ball (1984-1995)
  • Cowa! (1997-1998)
  • Kajika (1998)
  • Neko Majin (1999-2005)
  • Sand Land (2000)
  • Dragon Ball Super (2015-2024)

Computerspellen

Andere

  • Toccio the Angel (illustratieboek, 2003)

Waardering

Literatuur

  • (fr) Richard, Olivier (2011), Akira Toriyama: le maître du manga. 12 bis. ISBN 978-2-35648-332-4.

Externe link

Luafout in Module:Authority_control op regel 975: attempt to index field 'wikibase' (a nil value)

Wikiquote heeft een of meer citaten van of over Akira Toriyama.
Zie de categorie [[commons:#mw-subcategories|]] van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.