Antropologie
Antropologie (Grieks: ανθρωπολογία; menskunde of mensleer) is een wetenschap die de mens in al zijn aspecten, zowel fysiek als cultureel, bestudeert. Antropologie wordt tot de gedragswetenschap en de sociale wetenschappen gerekend. Doordat antropologie zo'n breed veld bestrijkt werd vanaf midden 20e eeuw een opdeling gemaakt in verschillende specialistische studiegebieden.
Deelgebieden
Antropologie wordt door de American Anthropological Association (AAA) in vier gebieden onderverdeeld. In Noord-Amerika krijgen antropologiestudenten dan ook al deze velden onderwezen, terwijl in Europa voor alle deelgebieden aparte opleidingen bestaan. De deelgebieden zijn:
- Biologische antropologie, fysische antropologie of antropobiologie, die de mens als biologisch organisme, het gedrag van primaten, menselijke evolutie (paleoantropologie), de paleopathologie en de bevolkingsgenetica bestudeert
- Linguïstische antropologie, die de variatie in taal door tijd en ruimte bestudeert en ook het sociaal gebruik van taal en de relatie tussen taal en cultuur
- Archeologie, die de materiële overblijfselen van menselijke samenlevingen bestudeert (vooral in de Verenigde Staten van Amerika)
- Sociale antropologie of culturele antropologie (vroeger 'volkenkunde' of 'etnologie'), die o.a. het sociale gedrag, de economische structuur en de ideologie (inclusief religie) van volken en bevolkingsgroepen bestudeert (in de Verenigde Staten is de term cultural anthropology in zwang, in Groot-Brittannië de term social anthropology. In Vlaanderen is de term sociale en culturele antropologie gebruikelijk)
Verder worden tegenwoordig ook de volgende deelgebieden in de antropologie onderscheiden:
- Economische antropologie, maakt met behulp van etnografische methoden studie van economische instituties en gedrag
- Generationele antropologie, onderzoeken, sessies en trajecten waarin kennis op sociale en culturele antropologie wordt gecombineerd met generatie expertise en transitiedenken
- Criminologische antropologie, bestudeert het verband tussen een misdaad en de persoonlijkheid of uiterlijke kenmerken van de pleger (zie ook Fysionomie)
- Maritieme antropologie
- Medische antropologie, die ziekten en geneeswijzen in verschillende culturen bestudeert
- Politieke antropologie, bestudeert de politieke vormen van verschillende culturen
- Religieuze antropologie, onderzoekt de verhouding tussen de mens en "het hogere". De vergelijkende studie van het religieuze beleven bij verschillende volkeren. Dit overlapt enigszins met de godsdienstpsychologie
- Visuele antropologie, de studie en productie van etnografische fotografie, film en nieuwe media
- Wetenschapsantropologie
- Wijsgerige antropologie, die expliceert wat impliciet in het menselijk handelen besloten ligt
- Organisatieantropologie, waarin met een antropologische bril de organisatie wordt benaderd, ook wel organisatie-etnografie
Opleiding
Een opleiding tot bachelor en master in de antropologie is een universitaire studie. Soms vindt men in de afstudeerrichtingen onderverdelingen terug zoals hierboven aangehaald. Soms is antropologie een afstudeerrichting binnen de hoofdstudie sociologie, of kan het als keuzevak gevolgd worden. Het kan ook gevolgd worden als een master-na-master, als men reeds over een basisdiploma (bijvoorbeeld psychologie, geografie, economie of sociologie) beschikt. De masteropleiding in de antropologie wordt onder meer aangeboden aan de Universiteit van Amsterdam (UvA), de Vrije Universiteit Amsterdam (VU), de Universiteit Leiden, de Radboud Universiteit Nijmegen, de Universiteit Utrecht en de Katholieke Universiteit Leuven.