Charisma (theologie)
De term charisma (mv. charismata) is afkomstig van het <a id="INTERNALLINK:1705494659220" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Griekse" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Grieks&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Griekse">Griekse</a> woord charis dat 'genade' betekent. Het woord wordt als zodanig ook in de <a id="INTERNALLINK:1705495009292" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="grondtekst" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Grondtekst&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="grondtekst">grondtekst</a> van de <a id="INTERNALLINK:1705527900597" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Bijbel" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Bijbel_(christendom)" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Bijbel">Bijbel</a> gebruikt, bijvoorbeeld in <a id="INTERNALLINK:1705539757004" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Johannes" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Evangelie_volgens_Johannes&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Johannes">Johannes</a> 1:17 (oudere vertalingen). In het <a id="INTERNALLINK:1705523867609" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="christelijk geloof" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Christendom" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="christelijk geloof">christelijk geloof</a> heeft charisma betrekking op de zogeheten charismatische gaven (letterlijk 'genadegaven'). Deze bovennatuurlijke, geestelijke vaardigheden zijn bedoeld voor de gelovigen zodat deze zowel ten aanzien van hun eigen geloofsleven alsmede ten behoeve van de gehele <a id="INTERNALLINK:1705488447198" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="kerkelijke geloofsgemeenschap" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Kerkelijke_geloofsgemeenschap&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="kerkelijke geloofsgemeenschap">kerkelijke geloofsgemeenschap</a> effectief kunnen functioneren. Er wordt gesproken over 'genadegaven' omdat ze worden beschouwd als gegeven door en het werk van de <a id="INTERNALLINK:1705567605777" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Heilige Geest" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Heilige_Geest" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Heilige Geest">Heilige Geest</a> van <a id="INTERNALLINK:1705490321921" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="God" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=God_(christendom)" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="God">God</a> en geen menselijke inspanningen of verdiensten betreffen.
Geschiedenis
Fungeerden de charismatische gaven in de eerste paar eeuwen van het christendom volop, van lieverlee zwakte het gebruik ervan af en vanaf ongeveer de <a id="INTERNALLINK:1705514167053" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="4e eeuw" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=4e_eeuw&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="4e eeuw">4e eeuw</a> begon de <a id="INTERNALLINK:1705558531996" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Katholieke Kerk" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Rooms-Katholieke_Kerk" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Katholieke Kerk">Katholieke Kerk</a> te leren dat alleen <a id="INTERNALLINK:1705568032536" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="geestelijken" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Geestelijke&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="geestelijken">geestelijken</a> over deze Geestesgaven zouden kunnen beschikken. In grote mate was de institutionalisering van de kerk - die mede samenhing met een andere, positieve(re) maatschappelijke positie - hier debet aan.
De <a id="INTERNALLINK:1705516878097" class="mw-redirect mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="protestantse" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Protestants" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="protestantse">protestantse</a> <a id="INTERNALLINK:1705563298922" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Reformatie" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Reformatie" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Reformatie">Reformatie</a> uit de <a id="INTERNALLINK:1705540977330" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="16e eeuw" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=16e_eeuw&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="16e eeuw">16e eeuw</a> bracht hier geen verandering in maar drong integendeel deze gaven nog verder naar de achtergrond. Zo leerde de <a id="INTERNALLINK:1705560651133" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="reformator" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Reformator&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="reformator">reformator</a> <a id="INTERNALLINK:1705520194532" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Johannes Calvijn" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Johannes_Calvijn" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Johannes Calvijn">Johannes Calvijn</a> dat deze geestelijke gaven nadat de Bijbel en de kerkelijke organisatie waren voltooid (eind <a id="INTERNALLINK:1705558014601" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="1e eeuw" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=1e_eeuw&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="1e eeuw">1e eeuw</a>) hun nut zouden hebben verloren en daarom zouden hebben opgehouden te functioneren; slechts in bijzondere omstandigheden zouden ze wellicht (gedeeltelijk) nog kunnen terugkeren.
De grote kentering ten aanzien van de charismatische gaven kwam aan het prille begin van de <a id="INTERNALLINK:1705503438152" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="20e eeuw" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=20e_eeuw&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="20e eeuw">20e eeuw</a> toen kleine groepjes <a id="INTERNALLINK:1705538714688" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="christenen" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Christenen&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="christenen">christenen</a> die later bekend zouden worden als de <a id="INTERNALLINK:1705547484432" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="pinkstergemeenten" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Pinksterbeweging&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="pinkstergemeenten">pinkstergemeenten</a> deze Geestesgaven herontdekten.
Na de <a id="INTERNALLINK:1705495385120" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Tweede Wereldoorlog" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Tweede_Wereldoorlog" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Tweede Wereldoorlog">Tweede Wereldoorlog</a> kwamen ook delen van oudere <a id="INTERNALLINK:1705490763129" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="kerkgenootschappen" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Kerkgenootschap&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="kerkgenootschappen">kerkgenootschappen</a> onder invloed van deze Geestesgaven, waaronder de Rooms-Katholieke Kerk en <a id="INTERNALLINK:1705540686635" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="protestantse" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Protestant&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="protestantse">protestantse</a> <a id="INTERNALLINK:1705492694812" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="denominaties" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Kerkgenootschap&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="denominaties">denominaties</a> van allerlei snit. Deze beweging die niet specifiek is gebonden aan <a id="INTERNALLINK:1705564763535" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="pinkstergemeenten" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Pinksterbeweging&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="pinkstergemeenten">pinkstergemeenten</a> en dergelijke noemt men wel de <a id="INTERNALLINK:1705524443710" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="charismatische beweging" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Charismatische_beweging&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="charismatische beweging">charismatische beweging</a>.
Bijbelse vindplaatsen
In het tweede deel van de <a id="INTERNALLINK:1705493460977" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Bijbel" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Bijbel_(christendom)" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Bijbel">Bijbel</a>, het <a id="INTERNALLINK:1705504375192" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Nieuwe Testament" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Nieuwe_Testament" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Nieuwe Testament">Nieuwe Testament</a> zijn diverse passages gewijd aan de charismatische gaven:
- <a id="INTERNALLINK:1705549850360" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Romeinen" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Brief_van_Paulus_aan_de_Romeinen&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Romeinen">Romeinen</a> 12
- <a id="INTERNALLINK:1705497610918" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="1 Korintiërs" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Eerste_brief_van_Paulus_aan_de_Korinti%C3%ABrs&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="1 Korintiërs">1 Korintiërs</a> 12-14
- <a id="INTERNALLINK:1705559382112" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Efeziërs" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Brief_van_Paulus_aan_de_Efezi%C3%ABrs&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Efeziërs">Efeziërs</a> 4
In deze teksten wordt aan de gelovigen uitgelegd dat de <a id="INTERNALLINK:1705523069388" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="kerk" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Kerk_(geloofsgemeenschap)&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="kerk">kerk</a> als lichaam van <a id="INTERNALLINK:1705556546747" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Christus" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Jezus_(traditioneel-christelijk)" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Christus">Christus</a> dezelfde wonderen kan verrichten als <a id="INTERNALLINK:1705519439110" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Jezus" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Jezus_(traditioneel-christelijk)" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Jezus">Jezus</a> en zijn leerlingen deden in de <a id="INTERNALLINK:1705500833343" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="evangeliën" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Evangelie&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="evangeliën">evangeliën</a> maar dat de <a id="INTERNALLINK:1705532856050" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="christenen" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Christen" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="christenen">christenen</a> elkaar nodig hebben omdat niet iedereen alles kan en daarom iedereen zijn eigen gaven heeft.
Iedere christen is volgens de Bijbel voorbestemd gaven te ontvangen en te benutten ten dienste van de kerkelijke geloofsgemeenschap. En dat niet om financiële of materiële redenen maar met oog op de groei van het eigen geloofsleven en dat van de gemeenteleden. In 1 Korintiërs 14 wordt de gelovigen dan ook aangeraden de Geestesgaven na te streven in plaats van de Geest (bedoeld is de <a id="INTERNALLINK:1705580111041" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Heilige Geest" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Heilige_Geest" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Heilige Geest">Heilige Geest</a>) uit te laten doven. In het eerste vers wordt profetie - het doorgeven van een boodschap van God aan anderen - als de belangrijkste genoemd.
Verschillende soorten Geestesgaven
Aan sommige gaven is een bediening verbonden:
- <a id="INTERNALLINK:1705564552554" class="mw-redirect mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="apostelschap" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Apostel_(christelijk)" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="apostelschap">apostelschap</a> (stichtend werk)
- <a id="INTERNALLINK:1705535409151" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="profetie" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Profetie&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="profetie">profetie</a> (de door God aangewezen richting duidelijk maken)
- <a id="INTERNALLINK:1705534503349" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="evangelisatie" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Evangelisatie&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="evangelisatie">evangelisatie</a> (het tot geloof brengen van ongelovigen)
- herderschap (verantwoordelijkheid dragen voor het geestelijk welzijn van gemeenteleden)
- leraarschap (het in kennis laten groeien van gemeenteleden)
Andere gaven die genoemd worden zijn:
- wonderen (Gods ingrijpen aanroepen)
- genezing (ziekten, kwalen, emotionele schade of <a id="INTERNALLINK:1705562143096" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="handicaps" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Handicap_(medisch)&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="handicaps">handicaps</a> helen)
- het onderscheiden van <a id="INTERNALLINK:1705549479494" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="geesten" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Demon&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="geesten">geesten</a> (inzicht in het bovennatuurlijke, van belang bij <a id="INTERNALLINK:1705551970454" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="exorcisme" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Exorcisme&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="exorcisme">exorcisme</a>)
- geloof (vertrouwen op God)
- organisatie (bestuur van de gemeente)
- leiding (idem)
- tongentaal (bidden in onbekende talen)
- het vertalen van tongentaal
- zielzorg (leden die iets te verwerken hebben bijstaan)
- dienen (de kerkgemeente dienen in praktische zin)
- geven (materieel en financieel)
- barmhartigheid (uit medeleven mensen helpen)
Zie ook
- <a id="INTERNALLINK:1705570956402" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Genade (christelijk geloof)" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Genade_(christelijk_geloof)&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Genade (christelijk geloof)">Genade (christelijk geloof)</a>
- <a id="INTERNALLINK:1705518912185" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Zeven Gaven van de Heilige Geest" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Zeven_Gaven&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Zeven Gaven van de Heilige Geest">Zeven Gaven van de Heilige Geest</a>
Literatuur
- <a id="EXTERNALLINK:1705521621351" class="external text mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-externallink" title="De Geestelijke Gaven voor de Opbouw van de Gemeente" contenteditable="false" draggable="true" href="https://web.archive.org/web/20070505001109/http://www.life-shop.nl/index.php?id=514&backPID=562&tt_products=10889" target="_blank" rel="nofollow noreferrer noopener" data-mwt-type="externallink" data-mwt-wikitext="De Geestelijke Gaven voor de Opbouw van de Gemeente">De Geestelijke Gaven voor de Opbouw van de Gemeente</a>, <a id="INTERNALLINK:1705539931278" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Peter Wagner" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Peter_Wagner&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Peter Wagner">Peter Wagner</a>, 4e druk 1994, <a id="INTERNALLINK:1705540377818" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="uitgeverij Gideon" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Uitgeverij_Gideon&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="uitgeverij Gideon">uitgeverij Gideon</a> - <a id="INTERNALLINK:1705506882845" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Hoornaar" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Hoornaar_(Zuid-Holland)&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Hoornaar">Hoornaar</a>, ISBN 9060675606
- <a id="EXTERNALLINK:1705576065868" class="external text mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-externallink" title="De Nieuwe Gaventest" contenteditable="false" draggable="true" href="https://web.archive.org/web/20070505001719/http://www.life-shop.nl/index.php?id=514&backPID=562&tt_products=10611" target="_blank" rel="nofollow noreferrer noopener" data-mwt-type="externallink" data-mwt-wikitext="De Nieuwe Gaventest">De Nieuwe Gaventest</a>, druk 1998, 160 blz., <a id="INTERNALLINK:1705525028190" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Christian Schwarz" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Christian_Schwarz&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Christian Schwarz">Christian Schwarz</a>, <a id="INTERNALLINK:1705543210133" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="uitgeverij Gideon" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Uitgeverij_Gideon&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="uitgeverij Gideon">uitgeverij Gideon</a> - Hoornaar, ISBN 9060677951, is een voorbeeld van een gaventest, ontwikkeld voor christenen die gaven willen ontdekken en benutten.
- "De Gaven van de Geest", <a id="INTERNALLINK:1705505671997" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Derek Prince" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Derek_Prince&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="Derek Prince">Derek Prince</a>, 2008, Derek Prince Ministries - [Beverwijk], ISBN 978 90 75185 584
<span id="TEMPLATE:1705540931880" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-template" title="
· 
· 
" contenteditable="false" draggable="true" data-mwt-type="template" data-mwt-wikitext="
· · "><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r20095">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:#f8f8f8;border:1px solid #aaa;text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}</style>
