Keizer Maximiliaan II

Uit Wiki Raamsdonks Erfgoed
Versie door Colani (overleg | bijdragen) op 18 apr 2023 om 10:17 (→‎Noten)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Maximiliaan II
Portret van Maximiliaan II door Nicolas Neufchatel, 1566.
Portret van Maximiliaan II door Nicolas Neufchatel, 1566.
Rooms-Duits koning en keizer
Regeerperiode 1564 - 1576
Voorganger Ferdinand I
Opvolger Rudolf II
Koning van Hongarije, koning van Bohemen en regerend aartshertog van Neder-Oostenrijk
Regeerperiode 1564 - 1576
Voorganger Ferdinand I
Opvolger Rudolf II
Huis Habsburg
Vader Ferdinand I
Moeder Anna van Bohemen
Geboren 31 juli 1527
Wenen
Gestorven 12 oktober 1576
Regensburg
Begraven Sint-Vituskathedraal, Praag
Partner Maria van Spanje
Religie Rooms-katholiek[1]

Keizer Maximiliaan II (Wenen, 31 juli 1527Regensburg, 12 oktober 1576) was keizer van het Heilige Roomse Rijk, koning van Bohemen, koning van Hongarije en aartshertog van Oostenrijk. Hij was de oudste zoon van keizer Ferdinand I en Anna van Bohemen en Hongarije. Hij was een neef van keizer Karel V.

Religieus beleid

Reeds in 1553 was al bedongen dat hij en niet Filips II van Spanje (de zoon van Karel V) Ferdinand I zou opvolgen als keizer, nadat de Duitse keurvorsten geprotesteerd hadden tegen een te uitgesproken rooms-katholieke pretendent.

Maximiliaan II regeerde tijdens de lutherse hervormingen en hij stelde zich open voor de argumentatie van de protestanten. Hij had lutherse predikers, adviseurs, artsen en wetenschappers naar het hof geroepen. Onder druk van zijn vader, Ferdinand I, het katholieke Spanje en de Heilige Stoel moest Maximiliaan II publiekelijk verklaren zich altijd aan het officiële geloof van Rome te zullen houden. Dit belette hem niet om privé te blijven omgaan met de volgelingen van Luther.

Eenmaal op de troon, sloeg Maximiliaan II een nieuwe weg in; in plaats van zich actief achter de Katholieke Kerk van Rome te scharen en aan hun moorddadige strijd tegen andersgelovigen (ketters) deel te nemen, had hij besloten vrede en verdraagzaamheid te dienen. Hij zou zich niet bij de ene stroming (protestanten) noch bij de andere (rooms-katholieken) aansluiten. Geen van beide religieuze groeperingen kon dus zeggen dat hij een van hen was.

Oost-Europa

Oost-Europa eind 16 de eeuw

In 1564 begon het conflict met de Ottomanen opnieuw. Een trouwe bondgenoot van Maximiliaan, de ban van Kroatië en generaal in het Habsburgse leger, Nikola Šubić Zrinski, veroverde de strategische stad Szeged op de Ottomanen. Wat volgde was het Beleg van Szigetvár in 1566. Nikola Šubić Zrinski sneuvelde en sultan Süleyman I stierf aan een hartaanval.

De Habsburgers moesten het Verdrag van Adrianopel (1568) ondertekenen. Moldavië en Walachije werden vazalstaten van het Ottomaanse Rijk, en moesten ze een tribuut 30.000 gulden betalen. Vanaf 1569 kregen de Ottomanen een nieuwe tegenstrever, de Russen onder leiding van Ivan IV de Verschrikkelijke. Gesterkt door de situatie kon Maximiliaan het Verdrag van Spiers (1570) afdwingen en was Johan II Sigismund Zápolya, heerser van Oost-Hongarije bereid om af te treden en de Hongaarse troon aan de Habsburgers af te staan. Hij kreeg de titel "vorst van Zevenburgen, en een deel van het koninkrijk Hongarije". Een jaar later stierf hij.

De nieuwe de vojvoda van Zevenburgen, Stefanus Báthory, een van de gewiekste vorsten van zijn tijd, zou de strijd tussen de Habsburgers en de Ottomanen kundig tegen elkaar uitspelen. Bij de dood van Maximiliaan was hij vorst van Zevenburgen, koning van het Pools-Litouwse Gemenebest en feitelijke heerser over het hertogdom Pruisen.

Maximiliaan II had nooit een sterk gestel gehad. Op 49-jarige leeftijd, tijdens zijn terugkeer van zijn militaire veldtocht naar Wenen, speelde zijn oude kwaal, hartkloppingen, weer op en stierf hij.

Maximiliaan II was lid van de Orde van het Gulden Vlies.

Nageslacht

Hij trouwde op 13 september 1548 met zijn nicht Maria van Spanje, dochter van Karel V. Uit dit huwelijk werden zestien kinderen geboren:

Voorouders

Voorouders van Keizer Maximiliaan II
Overgrootouders Keizer Maximiliaan I (1459–1519

Maria van Bourgondië (1457–1482)
Ferdinand II van Aragon (1452–1516)

Isabella I van Castilië (1451–1504)
Casimir IV van Polen (1427-1492)
∞ 1454
Elisabeth van Oostenrijk (1436-1505)
Gaston II van Foix-Candale (1448-1500)

Catharina van Foix (1460-1494)
Grootouders Filips I van Castilië (1478-1506)
∞ 1496
Johanna van Castilië (1479–1555)
Wladislaus II van Hongarije (1456-1514)
∞ 1502
Anna van Foix-Candale (1484-1506)
Ouders Keizer Ferdinand I (1503-1564)
∞ 1521
Anna van Bohemen en Hongarije (1503–1547)

Bronnen

  • Kenneth Meyer Setton, Venice, Austria and the Turks in the 17th Century, American Philosophical Society, 1991, ISBN 978-0-87169-192-7
  • Kenneth Meyer Setton, Western Hostility to Islam, American Philosophical Society, 1992, ISBN 978-0-87169-201-6

Noten

  1. Waarschijnlijk bekeerde Maximiliaan zich vlak voor zijn dood tot het lutheranisme.