Doublet (kleding)
Materiaal: velvet (silk)
Periode: c. 1595-1605
Productie plaats: Nederland ; Italië
Object nummer: 0241609
Collectie:Kunstmuseum Den Haag
Dit wambuis (c. 1595-1605) is één van de oudste kledingstukken in de collectie van Kunstmuseum Den Haag, en door zijn zeldzaamheid met recht een topstuk te noemen.
Hoewel portretten uit de zestiende en zeventiende eeuw ons vaak prachtige kostuums tonen, heeft maar weinig kleding uit deze periode de tand des tijds overleefd. Textiel is niet alleen kwetsbaar en daarom moeilijker te conserveren dan metaal of steen, maar werd vroeger vaak tot op de laatste draad gebruikt. Dat maakt het extra bijzonder dat dit wambuis bewaard is gebleven.
Een wambuis is een bovenkledingstuk dat gedragen werd door mannen. Ons exemplaar is vervaardigd van kostbare Italiaanse stof: gele zijde met ingeweven jadegroene bloemmotiefjes, gouddraadborduursel en geschoren groen velours. Het lijfje, de schouderkapjes, de afstaande pandjes onderaan en de wijde mouwen zijn gegarneerd met geelgoud galon.
Het wambuis is in het Kunstmuseum terechtgekomen dankzij verzamelaar Cruys Voorbergh, die met zijn verzameling historische kleding de basis voor onze kostuumcollectie legde. Door wie het wambuis oorspronkelijk gedragen is, is helaas een mysterie gebleven.
Hoogstwaarschijnlijk was dit een rijke en modieuze jongeman.
Het wambuis sluit namelijk goed aan op het modieuze silhouet van zijn tijd. Vanaf circa 1570 werd de bovenkleding van mannen aan de voorzijde opgevuld om de borstpartij te benadrukken. Hierdoor ontstond een ganzenborstsilhouet, dat we niet alleen terugzien in kleding, maar ook in harnassen uit deze periode.
Een erg praktisch kledingstuk was dit wambuis niet. De drager had beperkte bewegingsvrijheid, en zal zich vermoedelijk niet zonder hulp hebben kunnen aankleden. Het wambuis moest namelijk met een rijgveter aan de broek bevestigd worden, waarvoor aan de binnenzijde nestelgaatjes aanwezig zijn. Ook de mouwen moesten met een rijgveter worden aangehecht. Dat zal met één arm niet makkelijk zijn gegaan.
Uiteraard is het niet langer mogelijk dit wambuis aan te trekken. Wie zo’n kledingstuk toch wel eens zou willen passen, hoeft gelukkig niet te treuren. Kostuumhistoricus Janet Arnold bezocht in de jaren 1980 ons museum, en maakte een patroontekening van het wambuis.
- Deze is terug te vinden in het boek Patterns of Fashion: The cut and construction of clothes for men and women c. 1560-1620.
Met enig naaitalent kan er zo thuis een kopie gemaakt worden.
Reproducties
-
Doublet van het koninklijk hof
Bron: https://www.tienda-medieval.com -
Hertog van Suffolk Doublet
Bron: https://www.tienda-medieval.com -
Ecru functioneel vest s. XV, met veters
Bron: https://www.tienda-medieval.com
Digitalisering en Wiki opmaak: Terry van Erp
