In de loop der tijden zijn de eilanden enige malen in handen geweest van andere Europese mogendheden en hebben zij - in wisselende samenstellingen - verschillende bestuursvormen gekend. Aan deze koloniale status kwam een eind toen op 15 december 1954 het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden na acht jaar onderhandelen ondertekend werd door Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen.
De eerste kolonisatie vond vanaf 1650 plaats door de Britten. Tijdens de Tweede Engelse Oorlog werd Suriname in 1667 door Abraham Crijnssen veroverd op de Engelsen. Bij de Vrede van Breda zagen de Nederlanders voorlopig af van de teruggave van de door de Britten ingenomen NederlandsekolonieNieuw-Nederland (de huidige staat New York); op hun beurt eisten de Engelsen niet meteen dat Suriname ontruimd zou worden. In 1954 werd Suriname een land binnen het Koninkrijk der Nederlanden en in 1975 werd Suriname onafhankelijk.
Guyana is in feite onderdeel van een groter gebied dat Guiana werd genoemd - naar het Indiaans voor "land van vele wateren". Het huidige Guyana bestond in de 17e eeuw en 18e eeuw uit de drie Nederlandse koloniën Essequibo, Demerara en Berbice. Na de napoleontische oorlogen werden deze koloniën bij het Congres van Wenen in 1815 officieel overgedragen aan het Verenigd Koninkrijk. Deze drie koloniën werden in 1831 samengevoegd tot Brits Guiana. Guyana werd soms als een kolonie gezien met het Nederlandse Suriname en voor een korte tijd Frans-Guyana, dat ook door de Nederlanders werd veroverd.
Cabo Corço of Oguaa (Zweedse naam: Carolusborg of Carlsborg) (16 april 1659- Mei 1659/ 22 Apr. 1663 - 3 Mei 1664
Fort Conraadsburg, Fort de Veer (1810/1811), **Fort Naglas (1828), Fort Java (1828), Fort Scomarus (1828), Fort **Batenstein (1828). (28/9 augustus 1637 - 6 april 1872)
Fort Crêvecoeur (Ussher Town (Accra)) (1649-1782/ 1786-1868)
Fort Elise Carthago (1650)
Fort Goede Hoop (1667 or 1705/06 fort - 1782/1785 - 1867/68)
Fort Hollandia (Poquefoe of Pokesu (Princess Town)) 1725 fort - 1814/1815 opgegeven/1687* - 1698/1711 - 1712/1732 - 1804 opgegeven
Op 6 april1652 stichtte Jan van Riebeeck in opdracht van de VOC een verversingsstation bij Kaap de Goede Hoop. Schepen van de VOC op weg naar Nederlands-Indië konden hier vers water, groente en fruit inslaan. Het versterkte station groeide snel uit tot een Nederlandse kolonie, hoewel de VOC het verboden had om gebieden te koloniseren.
In Kaapstad en omgeving herinneren veel gebouwen en plaatsnamen aan die tijd. In 1806 komt de Kaapkolonie in Britse handen. De onafhankelijke BoerenrepubliekenTransvaal en de Oranje Vrijstaat zijn later door afstammelingen van Nederlandse kolonisten gesticht.
De Portugezen bezetten het in de 16e eeuw, de Nederlanders in 1656. In 1796 werd het veroverd door de Britten, die er in 1802 een kroonkolonie van maakten. Nakomelingen van onderdanen van deze Europese koloniale grootmachten leven ook nu nog op het eiland en worden Burgher genoemd.
Nederlands-Indië was een Nederlandsekolonie dat het gebied omvatte wat nu Indonesië is. De eerste Nederlandse bezittingen stammen van de VOC, die onder meer op Java en in de Molukken een aantal eilanden, steden en gebieden bezat. Na de opheffing van de VOC in 1798 gingen ze op de toenmalige Bataafse Republiek over. Na 1800 werden de gebieden officieel Nederlands-Indië. Deze naam komen we echter in stukken van de VOC in de jaren 1620-1622 al tegen als 'Nederlandsch-India'.
Nederlands Nieuw-Guinea (Nu: Papoea, een provincie van Indonesië) was van 1949 tot 1962 een overzees gebiedsdeel van Nederland. Voor die tijd maakte het deel uit van Nederlands-Indië; bij de overdracht van de soevereiniteit aan Indonesië behield Nederland Nieuw-Guinea. De motiveringen van de Nederlandse regering hiervoor wisselden herhaaldelijk. In ieder geval werd het Nederlandse beleid sterk bepaald door de houding van Nederland ten opzichte van Indonesië. Enerzijds wilde men Nieuw-Guinea gebruiken als Nederlandse invloedssfeer in de regio; anderzijds wilde men door Nieuw-Guinea te "ontwikkelen" en de Papoea-bevolking te emanciperen bewijzen dat Nederland als koloniale mogendheid niet had gefaald.
In Oceanië waren niet veel belangrijke kolonies. Tasmanië, Australië, Nieuw-Zeeland (vernoemd naar de Nederlandse provincie Zeeland) en andere eilanden zijn wel door de Nederlanders ontdekt en bezocht.
· 
· 
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
_crowned.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=link}
.svg){kind=link}