Evacuatie van het Rivierenland

Uit Wiki Raamsdonks Erfgoed
Versie door Colani (overleg | bijdragen) op 1 aug 2024 om 06:10
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Militairen assisteren langs de Maas bij Borgharen en Itteren
Hoog water bij Vught
De Waal bij Ochten

De evacuatie van het Rivierenland is een van de grootste evacuaties uit de recente Nederlandse geschiedenis. Op 31 januari 1995 en in de dagen daarna werden 250.000 mensen en 1 miljoen dieren,[bron?] variërend van vijf dagen tot twee weken, verplicht uit grote delen van het Gelderse rivierengebied geëvacueerd vanwege de gevaarlijk hoge waterstand van de Maas, de Rijn, de Waal en de IJssel.

In het geval dat de dijken daadwerkelijk waren doorgebroken, zouden veel plaatsen in de Betuwe, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal tot ongeveer vijf meter onder water komen te staan. Concreet betekent dit dat van veel huizen minimaal de eerste twee verdiepingen zouden volstromen. In Nederlands-Limburg kwam het inderdaad tot overstromingen in de periode tussen 22 en 28 januari. Vooral de onbedijkte dorpen Itteren en Borgharen werden (evenals in 1993) overstroomd. Ook rondom Deventer dreigden de dijken van de IJssel het te begeven.[1]

Voor velen kwam de mededeling dat er verplicht geëvacueerd moest worden kort voor het moment dat men daadwerkelijk het gebied uit moest zijn. In allerijl werden bezittingen in veiligheid gebracht, bijvoorbeeld op zolder die bij een eventuele dijkdoorbraak wellicht niet zou onderlopen. Ook werden veel spullen en vee naar buiten het te evacueren gebied getransporteerd.

Overzicht van dag tot dag

  • Woensdag 25 januari - De zware regenval in de Belgische Ardennen en Noord-Frankrijk houdt aan. Binnen een dag is de Rijn bij Lobith twee meter gestegen, de Waal bij Zaltbommel met een meter.
  • Donderdag 26 januari - Bij Borgharen en Itteren stijgt de Maas tot 45,09 meter boven NAP. De 3.100 bewoners van beide dorpen krijgen het dringende advies te vertrekken.
  • Vrijdag 27 januari - Dijken in het Land van Maas en Waal worden gesloten voor alle verkeer. De Rijn bij Lobith staat op NAP +15,02 m, bij Zaltbommel bereikt de Waal +5,86 m. De Rijn overstroomt het centrum van Keulen. Plaatsen in Midden- en Noord-Limburg krijgen wateroverlast.
  • Zaterdag 28 januari - De Rijn stijgt bij Lobith naar +15,42 m, de Waal bij Zaltbommel naar +6,37 m. De IJsselkade in Deventer wordt afgesloten.
  • Zondag 29 januari - Zware regenval in het Nederlandse rivierengebied, evenals in België, Noord-Frankrijk en Duitsland. De Rijn stijgt verder, evenals de Waal en de IJssel.
  • Maandag 30 januari - Opnieuw stijgt de Maas bij Borgharen (NAP +45,62 m) en Venlo (+18,23 m). Dringend evacuatieadvies voor 75.000 bewoners van het stroomgebied van de Maas en de Waal. In Gorinchem vertrekken duizenden mensen voor de Merwede. Ook het dorp Boven-Hardinxveld met 4.000 inwoners moest worden geëvacueerd. De IJssel overstroomt de zomerdijk bij Deventer en de kade in Kampen. Door de waterdruk van de regen, doorbrak de dijk van de Dommel in 's-Hertogenbosch.
  • Dinsdag 31 januari - De Ooijpolder (15.000 inwoners), een deel van het Land van Maas en Waal (ook 15.000) en de Bommelerwaard (40.000 inwoners) worden geëvacueerd. 's Middags kondigt Commissaris van de Koningin van Gelderland Jan Terlouw de verplichte evacuatie van de 140.000 mensen in de Betuwe af. De waterstand bij Lobith is nu NAP +16,63 m, ruim boven het record van 1993.
  • Woensdag 1 februari - Bij Ochten is de situatie zeer kritiek. Honderden militairen bedwingen met tonnen zand een schuivende Waaldijk. Het dorp wordt in snel tempo ontruimd. De hoogste stand van de Rijn bij Lobith is de vorige avond bereikt met een topstand van NAP +16,68 m. De Waal gaat naar +7,43 m bij Zaltbommel.
  • Donderdag 2 februari - Het water zakt. Het gevaar van verzadigde en inzakkende dijken is groot.
  • Vrijdag 3 februari - De daling van het waterpeil zet door. De Rijn bij Lobith zakt in een etmaal bijna een halve meter.
  • Zaterdag 4 februari - Minister Dijkstal van Binnenlandse Zaken geeft toestemming voor de terugkeer van de evacués naar de Ooijpolder en het Land van Maas en Waal. De dagen erop keren ook de andere inwoners terug.

Externe links



Digitalisering en Wiki opmaak: Terry van Erp