De rangenstructuur van het nationaalsocialisme is vergelijkbaar met de rangen van de Wehrmacht. In deze tabel zijn ook opgenomen de paramilitaire organisaties en de jongerenorganisaties van nazi-Duitsland vanaf 1933 tot 1945. De nazi-organisatie gebruikte een hiërarchische structuur volgens het Führerprinzip (leidersbeginsel) en georiënteerd aan het rang systeem van de Wehrmacht[1].
Rangenstructuur van het nationaalsocialisme in vergelijking met de Wehrmacht
NAVO-rang
|
Wehrmacht
|
Schutzstaffel (SS)[2]
|
Sturmabteilung (SA)
|
NSKK
|
NSFK
|
RAD[3]
|
Hitlerjugend
|
NSDAP
|
Heer, Luftwaffe
|
Kriegsmarine
|
Heeresverwaltung (HV)[4]
|
Waffen-SS
|
Allgemeine SS
|
Hitlerjugend (HJ) |
Deutsches Jungvolk (DJ) |
Bund Deutscher Mädel (BDM) |
Jungmädel (JM)
|
|
Führer Adolf Hitler
|
|
Reichsmarschall des Großdeutschen Reiches[5]
|
Oberste Führer der Schutzstaffel |
Oberste SA-Führer |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
18 Reichsleiter der NSDAP
|
OF-10
|
Generalfeldmarschall
|
Großadmiral
|
–
|
Reichsführer-SS[6][7]
|
Chef des Stabe der SA[8] (Chef van de Staf der SA)
|
Korpsführer
|
Korpsführer
|
Reichsarbeitsführer |
Reichsjugendführer |
Gauleiter
|
OF-9
|
Generaloberst |
Generaladmiral |
– |
SS-Oberst-Gruppenführer und Generaloberst der Waffen-SS[9](SS-Kolonel-groepsleider en Kolonel-generaal der Waffen-SS) |
SS-Oberst-Gruppenführer (SS-Kolonel-groepsleider) |
– |
– |
Ehrenführer |
Generaloberstfeldmeister (geïntroduceerd 1945) |
Stabsführer |
– |
– |
– |
Haupt-Befehlsleiter
|
OF-8
|
General (per wapenvak) |
Admiral |
Generalober- stabsintendant |
SS-Obergruppenführer und General der Waffen-SS(SS-Oppergroepsleider en Generaal der Waffen-SS) |
SS-Obergruppenführer (SS-Oppergroepsleider) |
SA-Obergruppenführer(SA-Oppergroepsleider) |
NSKK-Obergruppenführer |
NSFK-Obergruppenführer |
Generalfeldmeister (geïntroduceerd 1945) |
- |
– |
Obergauführerin |
Reichsreferentin
|
Ober-Befehlsleiter
|
OF-7
|
Generalleutnant |
Vizeadmiral |
Generalstabsintendant / Ministerialdirektor |
SS-Gruppenführer und Generalleutnant der Waffen-SS(SS-Groepsleider en Luitenant-generaal der Waffen-SS) |
SS-Gruppenführer (SS-Groepsleider) |
SA-Gruppenführer(SA-Groepsleider) |
NSKK-Gruppenführer |
NSFK-Gruppenführer |
Obergeneralarbeitsführer |
- |
– |
Gauführerin |
Gebietsmädelführerin |
Befehlsleiter
|
OF-6
|
Generalmajor |
Konteradmiral |
Korpsintendant |
SS-Brigadeführer und Generalmajor der Waffen-SS(SS-Brigadeleider en Generaal-majoor der Waffen-SS) |
SS-Brigadeführer (SS-Brigadeleider) |
SA-Brigadeführer(SA-Brigadeleider) |
NSKK-Brigadeführer |
NSFK-Brigadeführer |
Generalarbeitsführer |
Obergebietsführer |
– |
– |
Hauptmädelführerin
|
|
|
|
|
|
|
|
|
OF-5
|
Geen equivalent |
Kommodore |
– |
SS-Oberführer (SS-Opperleider) |
SA-Oberführer (SA-Opperleider) |
NSKK-Oberführer |
NSFK-Oberführer |
– |
– |
– |
– |
–
|
|
Oberst |
Kapitän zur See |
Obekriegsgerichtsrat |
SS-Standartenführer (SS-Regimentsleider) |
SA-Standartenführer (SA-Regimentsleider) |
NSKK-Standartenführer |
– |
Oberstarbeitsführer |
Gebietsführer |
– |
Untergauführerin |
Bannmädelführerin
|
|
OF-4
|
Oberstleutnant |
Fregattenkapitän |
Oberintendaturrat |
SS-Obersturmbannführer (SS-Opperstormbanleider) (eenheid vergelijkbaar met bataljon) |
SA-Obersturmbannführer (SA-Opperstormbanleider) |
NSKK-Obersturmbannführer |
NSFK-Obersturmbannführer |
Oberarbeitsführer |
Hauptbannführer |
Oberjungstammführer |
– |
–
|
- Haupt-Gemeinschaftsleiter
- Ober-Gemeinschaftsleiter
|
OF-3
|
Major |
Korvettenkapitän |
Remontenvorsteher |
SS-Sturmbannführer (SS-Stormbanleider) |
SA-Sturmbannführer (SA-Stormbanleider) |
NSKK-Sturmbannführer |
NSFK-Sturmbannführer |
Arbeitsführer |
Oberbannführer |
Jungstammführer |
Mädelringführerin |
Ringführerin |
Gemeinschaftsleiter
|
OF-2
|
Hauptmann |
Kapitänleutnant |
Stabsapotheker |
SS-Hauptsturmführer (SS-Hoofdstormleider)(eenheid vergelijkbaar met compagnie)[10] |
SA-Hauptsturmführer (SA-Hoofdstormleider) |
NSKK-Hauptsturmführer |
NSFK-Hauptsturmführer |
Oberstfeldmeister |
Bannführer |
Hauptfähnleinführer |
– |
Hauptgruppenführerin |
Haupt-Einsatzleiter
|
OF-1
|
Oberleutnant |
Oberleutnant Zur See |
Heeresjustizinspektor |
SS-Obersturmführer (SS-Opperstormleider) |
SA-Obersturmführer (SA-Opperstormleider) |
NSKK-Obersturmführer |
NSFK-Obersturmführer |
Oberfeldmeister |
- |
Oberfähnleinführer |
– |
– |
Ober-Einsatzleiter
|
Leutnant |
Leutnant zur See |
Waffenmeister |
SS-Untersturmführer (SS-Onderstormleider) |
SA-Sturmführer (SA-Stormleider) |
NSKK-Sturmführer |
NSFK-Sturmführer |
Feldmeister |
– |
Fähnleinführer |
Mädelgruppenführerin |
Jungmädelgruppenführerin |
Einsatzleiter
|
|
|
|
|
|
|
|
OR-8
|
|
Stabsoberbootsmann |
– |
SS-Sturmscharführer (SS-Stormschareleider)(eenheid vergelijkbaar met peloton) |
SA-Haupttruppführer (SA-Hoofdtroepleider) |
NSKK-Haupttruppführer |
NSFK-Haupttruppführer |
Unterfeldmeister |
– |
– |
– |
– |
Haupt-Bereitschaftsleiter
|
OR-7
|
Oberfeldwebel |
Oberbootsmann |
– |
SS-Hauptscharführer (SS-Hoofdschareleider) |
SA-Obertruppführer (SA-Oppertroepleider) |
NSKK-Obertruppführer |
NSFK-Obertruppführer |
Obertruppführer |
- |
Oberjungzugführer |
– |
–
|
Fahnenjunker-Oberfeldwebel |
Oberfähnrich zur See |
– |
SS-Standartenoberjunker |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
Ober-Bereitschaftsleiter
|
OR-6
|
Feldwebel
|
|
–
|
SS-Oberscharführer (SS-Opperschareleider)
|
SA-Truppführer (SA-Troepleider)
|
NSKK-Truppführer
|
NSFK-Truppführer
|
Truppführer
|
–
|
Jungzugführer
|
Mädelscharführerin
|
Jungmädelscharführerin
|
Bereitschaftsleiter
|
Fahnenjunker-Feldwebel
|
Fähnrich zur See
|
–
|
SS-Standartenjunker
|
–
|
OR-5
|
Unterfeldwebel |
Obermaat |
– |
SS-Scharführer (SS-Schareleider) |
SA-Oberscharführer (SA-Opperschareleider) |
NSKK-Oberscharführer |
NSFK-Oberscharführer |
– |
– |
Oberjungenschaftsführer |
– |
– |
Haupt-Abteilungsleiter
|
Fahnenjunker-Unterfeldwebel |
– |
– |
SS-Oberjunker |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
–
|
Unteroffizier |
Maat |
– |
SS-Unterscharführer (SS-Onderschareleider) |
SA-Scharführer (SA-Schareleider) |
NSKK-Scharführer |
NSFK-Scharführer |
Untertruppführer |
– |
Jungenschaftsführer |
Mädelschaftsführerin |
Jungmädelschafts- führerin |
Ober-Abteilungsleiter
|
Fahnenjunker-Unteroffizier |
Seekadett |
– |
SS-Junker |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
Arbeitsleiter
|
|
|
|
|
|
|
|
OR-4
|
Stabsgefreiter |
Matrosen-oberstabsgefreiter |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
–
|
Matrosen- stabsgefreiter |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
- |
– |
– |
– |
–
|
OR-3
|
Hauptgefreiter (alleen Luftwaffe) |
Matrosen- hauptgefreiter |
- |
– |
– |
– |
– |
|
Hauptvormann |
– |
– |
– |
– |
–
|
Obergefreiter |
Matrosen- obergefreiter |
– |
SS-Rottenführer (SS-Sectieleider) |
SA-Rottenführer (SA-Sectieleider) |
NSKK-Rottenführer |
NSFK-Rottenführer |
Obervormann |
- |
Oberhordenführer |
– |
– |
Oberhelfer
|
OR-2
|
Gefreiter |
Matrosengefreiter |
– |
SS-Sturmmann (SS-Stormman) |
SA-Sturmmann (SA-Stormman) |
NSKK-Sturmmann |
NSFK-Sturmmann |
Vormann |
- |
Hordenführer |
– |
– |
Helfer
|
OR-1
|
Obersoldat e.g. Oberschütze, Obergrenadier, Oberkanonier etc. |
Matrose |
–
|
SS-Obersoldat e.g. SS-Oberschütze, SS-Obergrenadier, SS-Oberkanonier, etc. |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
– |
–
|
NSDAP:[11]
- Anwärter (Parteigenosse Pg.)
- Anwärter (nicht Pg.)
|
Soldat e.g. Schütze, Grenadier, Kanonier, etc. |
–
|
SS-Soldat e.g SS-Schütze, SS-Grenadier, SS-Kanonier, etc.
|
SS-Mann (SS-Man) |
SA-Mann (SA-Man) |
NSKK-Mann |
- |
Arbeitsmann |
Hitlerjunge |
Pimpf[12] |
BDM-Mädel |
Jungmädel
|
|
Wehrmacht |
SS |
SA |
RAD |
HJ |
NSDAP
|
Opmerking:
De tabel is niet compleet, dat wil zeggen dat niet alle nazi-organisaties en alle nazi-rangen hierin vertegenwoordigd zijn. De nieuwe stichting van vele organisaties en hun betrokkenheid bij de nationaalsocialistische systeem, zoals: Deutsche Arbeitsfront, Nationalsozialistische Volkswohlfahrt, NS-Frauenschaft, Nationalsozialistischer Deutscher Studentenbund, Nationalsozialistischer Deutscher Dozentenbund, Reichsluftschutzbund) waar ook vele organisatiestructuren werden gecreëerd volgens het Führerprinzip (leidersbeginsel).
Zie ook
Literatuur
- Weiß, Hermann. Biographisches Lexikon zum Dritten Reich. Frankfurt am Main, Duitsland, 2002, ISBN 3-596-13086-7. (Fischer 13086 Die Zeit des Nationalsozialismus).
- Benz, Wolfgang. Wie wurde man Parteigenosse? Die NSDAP und ihre Mitglieder. Frankfurt am Main, Duitsland, 2009, ISBN 978-3-596-18068-4 (Fischer 18068 Die Zeit des Nationalsozialismus).
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑ Biographisches Lexikon zum Dritten Reich, Appendix
- ↑ “The SS: Hitler´s Instrument of the Terror“, appendix, p. 250, services rangen van de SS en de equivalenten van de Wehrmacht. Copyright 1994 door Brown Packaging Books Ltd., Londen.
- ↑ De NSDAP- en RAD-rangen zijn niet altijd gelijk aan die van de Wehrmacht.
- ↑ De rangen insignes van de Heeresverwaltung – HV (Heer administratie) zijn gedeeltelijk vergelijkbaar met die van de Marineverwaltung (Kriegsmarine administratie), en ook met die van de Militaire administratie in de bezette gebieden.
- ↑ In essentie een "ijdelheidsrang" gecreëerd door Hitler in 1940, voor Hermann Göring alleen.
- ↑ In 1934, Heinrich Himmler's titel werd een actuele rang na de Nacht van de Lange Messen. Vanaf dat punt werd de Reichsführer-SS de hoogste rang in de SS en werd op papier beschouwd als de equivalent van een Generalfeldmarschall in de Wehrmacht; hoe dan ook toen Himmler's positie en autoriteit groeide in Nazi-Duitsland, groeide "de facto" zijn rang ook in zekere zin. McNab, Chris. (2009) The SS, pp. 9, 30, 46-47
- ↑ De rang van SS-Volksmarschall was gepland voor introductie en een mogelijke bevordering van een Waffen-SS Generaloberst. Aan het einde van de WO II kon de rang niet vastgesteld worden.
- ↑ Citaat: "Schlag nach!, Bibliographisches Institut AG., Leipzig, 1938, S.203"
- ↑ Verordening van de Waffen-SS, 3e (jaarlijkse) volume – Berlijn, 15 juni 1942 – nummer 12 – p.46: “De Reichsführer-SS gaf de orde betreffende de spelling van de nieuwe rang van “SS-Oberst-Gruppenführer” (citaat: “SS-Oberst-Gruppenführer” (en: SS-Hoogste-groepenleider – OF-9), teneinde om verwarring te voorkomen met een SS-Obergruppenführer (en: SS-Hogere-groepenleider – OF-8)”. (Citaat van Klietmann in “Field grey, 13e volume Nr.1, Berlijn 1967)
- ↑ Na het ontnemen van de macht van de SA in de zomer van 1934, werd in de SS Sturmhauptführer hernoemd in Hauptsturmführer. De rang werd hernoemd in SS-Hauptsturmführer (SS-Hoofdaanvalsleider). In lijn met de vorming van de SA-Defensie ploegen (SA-Wehrmannschaften) in 1939/40 werd het ook hernoemd in Hauptsturmführer in de SA en andere nazi-organisaties.
- ↑ Organisationsbuch der NSDAP 1943 Parteigen. Polit. Leiter Uniformen Symbole, Seiten 27a.
- ↑ Pimpf = Het jongste lid van de jeugdbeweging in Nazi-Duitsland.