Koekoeksgraad: verschil tussen versies
Uit Wiki Raamsdonks Historie
(Nieuwe pagina aangemaakt met 'thumb|Op veel 17e-eeuwse schilderijen werd de draak gestoken met bedrogen echtgenoten. Op ''Het geboortefeest'' van [[Jan Steen (1664) weet de trotse vader niet dat een omstaander twee vingers boven het hoofd van de pasgeborene houdt.]] De '''koekoeksgraad''' is de mate waarin het voorkomt dat kinderen een andere biologische vader hebben dan hun juridische vader. <ref>Maarten H.D. Larmuseau, "De mateloze interes...') |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Bestand:Steen Celebrating the Birth.jpg|thumb|Op veel 17e-eeuwse schilderijen werd de draak gestoken met bedrogen echtgenoten. Op ''Het geboortefeest'' van [[Jan Steen]] (1664) weet de trotse vader niet dat een omstaander twee vingers boven het hoofd van de pasgeborene houdt.]] | [[Bestand:Steen Celebrating the Birth.jpg|thumb|Op veel 17e-eeuwse schilderijen werd de draak gestoken met bedrogen echtgenoten. Op ''Het geboortefeest'' van [[Jan Steen]] (1664) weet de trotse vader niet dat een omstaander twee vingers boven het hoofd van de pasgeborene houdt.]] | ||
De '''koekoeksgraad''' is de mate waarin het voorkomt dat kinderen een andere [[biologische vader]] hebben dan hun juridische vader. <ref>Maarten H.D. Larmuseau, "De mateloze interesse in de negentiende eeuw" in: ''Neurotic doubt and sacred curiosity. Essays in honour of Koen Matthijs'', eds. Jan Van Bavel e.a., 2021, [https://books.google.be/books?id=oMtTEAAAQBAJ&pg=PA141#v=onepage&q&f=false p. 141]</ref> Het meet dus de frequentie van koekoekskinderen in een populatie. Administratief hebben ze niet de status van [[Buitenechtelijk kind|buitenechtelijke kinderen]] en ook persoonlijk hoeven ze zich er niet bewust van te zijn. Uit genetische studies in | De '''koekoeksgraad''' is de mate waarin het voorkomt dat kinderen een andere [[biologische vader]] hebben dan hun juridische vader. <ref>Maarten H.D. Larmuseau, "De mateloze interesse in de negentiende eeuw" in: ''Neurotic doubt and sacred curiosity. Essays in honour of Koen Matthijs'', eds. Jan Van Bavel e.a., 2021, [https://books.google.be/books?id=oMtTEAAAQBAJ&pg=PA141#v=onepage&q&f=false p. 141]</ref> Het meet dus de frequentie van koekoekskinderen in een populatie. Administratief hebben ze niet de status van [[Buitenechtelijk kind|buitenechtelijke kinderen]] en ook persoonlijk hoeven ze zich er niet bewust van te zijn. Uit genetische studies in Vlaanderen, Italië, Spanje, Mali en Zuid-Afrika komt naar voren dat de koekoeksgraad gedurende de laatste honderden jaren steeds tussen 1 en 2 procent heeft gelegen, <ref>[https://www.standaard.be/cnt/dmf20160405_02221722 Vaders kunnen voor 99 procent gerust zijn], De Standaard, 22 juli 2016. [https://web.archive.org/web/20230416153420/https://www.standaard.be/cnt/dmf20160405_02221722 Gearchiveerd] op 16 april 2023.</ref> waar voorheen werd aangenomen dat dit cijfer in het Westen rond de 10% lag. <ref>Maarten H.D. Larmuseau, "De mateloze interesse in de negentiende eeuw" in: ''Neurotic doubt and sacred curiosity. Essays in honour of Koen Matthijs'', eds. Jan Van Bavel e.a., 2021, [https://books.google.be/books?id=oMtTEAAAQBAJ&pg=PA142#v=onepage&q&f=false p. 142]</ref> | ||
De koekoeksgraad in een huidige humane populatie wordt gemeten door een representatief aantal vader-kind relaties via | De koekoeksgraad in een huidige humane populatie wordt gemeten door een representatief aantal vader-kind relaties via DNA of [[bloedgroep]] te verifiëren. De historische koekoeksgraad wordt gemeten door het Y-chromosoom van mannen te vergelijken die eenzelfde voorvader hebben gehad in een ver verleden op basis van [[Genealogie (geschiedkunde)|genealogische]] gegevens, een doeltreffende methode ontwikkeld en voor het eerst toegepast door de Leuvense geneticus Maarten Larmuseau. <ref>[https://www.nrc.nl/nieuws/2013/10/24/zoveel-onechte-kinderen-worden-er-dus-niet-geboren-1306027-a470621 Zoveel onechte kinderen worden er dus niet geboren], NRC Handelsblad, 24 oktober 2012</ref> | ||
De gemiddelde koekoeksgraad mag dan vrij stabiel zijn, erbinnen valt behoorlijk wat variatie aan te treffen. Een studie over Vlaanderen en Nederland in de laatste vijf eeuwen vond dat de koekoeksgraad piekte in de periode 1850-1900 bij de laagste sociale klasse in de grootsteden. Daar kon het aantal buitenechtelijke kinderen oplopen tot 6 %, terwijl dat bij de boeren slechts 0,5 % bedroeg. <ref>Larmuseau e.a., [https://www.cell.com/current-biology/fulltext/S0960-9822(19)31305-3 A Historical-Genetic Reconstruction of Human Extra-Pair Paternity], in: ''Current Biology'', 2019, {{DOI|10.1016/j.cub.2019.09.075}}. [https://web.archive.org/web/20230402113208/https://www.cell.com/current-biology/fulltext/S0960-9822(19)31305-3 Gearchiveerd] op 2 april 2023.</ref> Behalve de grotere [[sociale controle]] op het platteland, moeten ook andere factoren een rol hebben gespeeld die meer aanwezig waren in stedelijke milieus. Verder onderzoek is nodig om na te gaan wat de impact was van hongersnoden, epidemieën, verkrachtingen en sekswerk. <ref>[https://vrtnws.be/p.mDL48KL5v Tussen 1850 en 1900 werden opvallend meer "koekoekskinderen" geboren bij arme stadsgezinnen], VRTNWS, 15 november 2019</ref> | De gemiddelde koekoeksgraad mag dan vrij stabiel zijn, erbinnen valt behoorlijk wat variatie aan te treffen. Een studie over Vlaanderen en Nederland in de laatste vijf eeuwen vond dat de koekoeksgraad piekte in de periode 1850-1900 bij de laagste sociale klasse in de grootsteden. Daar kon het aantal buitenechtelijke kinderen oplopen tot 6 %, terwijl dat bij de boeren slechts 0,5 % bedroeg. <ref>Larmuseau e.a., [https://www.cell.com/current-biology/fulltext/S0960-9822(19)31305-3 A Historical-Genetic Reconstruction of Human Extra-Pair Paternity], in: ''Current Biology'', 2019, {{DOI|10.1016/j.cub.2019.09.075}}. [https://web.archive.org/web/20230402113208/https://www.cell.com/current-biology/fulltext/S0960-9822(19)31305-3 Gearchiveerd] op 2 april 2023.</ref> Behalve de grotere [[sociale controle]] op het platteland, moeten ook andere factoren een rol hebben gespeeld die meer aanwezig waren in stedelijke milieus. Verder onderzoek is nodig om na te gaan wat de impact was van hongersnoden, epidemieën, verkrachtingen en sekswerk. <ref>[https://vrtnws.be/p.mDL48KL5v Tussen 1850 en 1900 werden opvallend meer "koekoekskinderen" geboren bij arme stadsgezinnen], VRTNWS, 15 november 2019</ref> | ||
Huidige versie van 11 feb 2024 om 18:26
De koekoeksgraad is de mate waarin het voorkomt dat kinderen een andere biologische vader hebben dan hun juridische vader. [1] Het meet dus de frequentie van koekoekskinderen in een populatie. Administratief hebben ze niet de status van buitenechtelijke kinderen en ook persoonlijk hoeven ze zich er niet bewust van te zijn. Uit genetische studies in Vlaanderen, Italië, Spanje, Mali en Zuid-Afrika komt naar voren dat de koekoeksgraad gedurende de laatste honderden jaren steeds tussen 1 en 2 procent heeft gelegen, [2] waar voorheen werd aangenomen dat dit cijfer in het Westen rond de 10% lag. [3]
De koekoeksgraad in een huidige humane populatie wordt gemeten door een representatief aantal vader-kind relaties via DNA of bloedgroep te verifiëren. De historische koekoeksgraad wordt gemeten door het Y-chromosoom van mannen te vergelijken die eenzelfde voorvader hebben gehad in een ver verleden op basis van genealogische gegevens, een doeltreffende methode ontwikkeld en voor het eerst toegepast door de Leuvense geneticus Maarten Larmuseau. [4]
De gemiddelde koekoeksgraad mag dan vrij stabiel zijn, erbinnen valt behoorlijk wat variatie aan te treffen. Een studie over Vlaanderen en Nederland in de laatste vijf eeuwen vond dat de koekoeksgraad piekte in de periode 1850-1900 bij de laagste sociale klasse in de grootsteden. Daar kon het aantal buitenechtelijke kinderen oplopen tot 6 %, terwijl dat bij de boeren slechts 0,5 % bedroeg. [5] Behalve de grotere sociale controle op het platteland, moeten ook andere factoren een rol hebben gespeeld die meer aanwezig waren in stedelijke milieus. Verder onderzoek is nodig om na te gaan wat de impact was van hongersnoden, epidemieën, verkrachtingen en sekswerk. [6]
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties
|
