Prinsenvlag: verschil tussen versies
Uit Wiki Raamsdonks Historie
k (→Geschiedenis) |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 12: | Regel 12: | ||
| kleuren = oranje, wit en blauw | | kleuren = oranje, wit en blauw | ||
}} | }} | ||
De '''prinsenvlag''' is een [[Nederland]]se | De '''prinsenvlag''' is een [[Nederland]]se historische vlag. Hij werd waarschijnlijk omstreeks 1590 voor het eerst gevoerd, mogelijk eerder.<ref>https://isgeschiedenis.nl/nieuws/de-prinsenvlag-het-hardnekkige-symbool</ref><ref>{{Citeer nieuws |url=http://www.vlaggeninformatie.nl/Geschiedenisvandevlag/geschiedenisvandevlag.html|title=Rood-wit-blauw of oranje boven?|author=Jos Poels, NRC Handelsblad|date=28 april 2000|accessdate=8 april 2013}}</ref> De kleuren zijn in het Frans orange-blanc-bleu. Dit werd in het Nederlands 'vertaald' als oranje-blanje-bleu. In de twintigste eeuw is enkele malen voorgesteld deze vlag als nationale vlag te gebruiken in Nederland en kwam de vlag menigmaal in opspraak. | ||
== Geschiedenis == | == Geschiedenis == | ||
| Regel 25: | Regel 25: | ||
Toen de [[Geuzen (geschiedenis)|watergeuzen]] [[Brielle|Den Briel]] veroverden, bedienden ze zich onder meer van de kleuren oranje, wit en blauw maar een oranje-wit-blauwe vlag werd niet gevoerd. <ref>{{aut|D.G. Muller}}, [https://books.google.nl/books?id=McMTAAAAYAAJ&vq=165&dq=muller%20vlag&hl=nl&pg=PA50#v=onepage&q&f=false De oorsprong der Nederlandsche vlag: op nieuw geschiedkundig onderzocht en ...], Amsterdam, 1862, p. 50 e.v.</ref> In 1587 bestelde de [[Admiraliteit van Zeeland]] deze vlaggen voor de Zeeuwse oorlogsschepen. Rond de tijd van de moord op Willem van Oranje werd het oranje-wit-blauw een symbool van de opstand en de vlag van de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]]. <ref>{{aut|Jos Poels}}, ''Rood-wit-blauw of oranje boven'', NRC Handelsblad, 28 april 2000, p. 22; aangehaald [https://web.archive.org/web/20130502013718/http://www.fabervlaggen.nl/feiten/rood-wit-blauw-of-oranje-boven/ alhier].</ref> In het boek van gewezen secretaris-generaal van het Departement van Marine D.G Muller uit 1862 wordt omstandig aangetoond dat de prinsenvlag alleen voor het krijgsbedrijf werd ingezet. De rood-wit-blauwe statenvlag werd gehandhaafd als natievlag en in de koopvaardij. Hiermee werd de koning van Spanje geëerd, wiens rechtsvoorgangers deze vlag gegeven hadden. <ref>{{aut|D.G. Muller}}, [https://books.google.nl/books?id=McMTAAAAYAAJ&vq=165&dq=muller%20vlag&hl=nl&pg=PA78#v=onepage&q&f=false De oorsprong der Nederlandsche vlag: op nieuw geschiedkundig onderzocht en ...], Amsterdam, 1862, p. 78 e.v.</ref> | Toen de [[Geuzen (geschiedenis)|watergeuzen]] [[Brielle|Den Briel]] veroverden, bedienden ze zich onder meer van de kleuren oranje, wit en blauw maar een oranje-wit-blauwe vlag werd niet gevoerd. <ref>{{aut|D.G. Muller}}, [https://books.google.nl/books?id=McMTAAAAYAAJ&vq=165&dq=muller%20vlag&hl=nl&pg=PA50#v=onepage&q&f=false De oorsprong der Nederlandsche vlag: op nieuw geschiedkundig onderzocht en ...], Amsterdam, 1862, p. 50 e.v.</ref> In 1587 bestelde de [[Admiraliteit van Zeeland]] deze vlaggen voor de Zeeuwse oorlogsschepen. Rond de tijd van de moord op Willem van Oranje werd het oranje-wit-blauw een symbool van de opstand en de vlag van de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]]. <ref>{{aut|Jos Poels}}, ''Rood-wit-blauw of oranje boven'', NRC Handelsblad, 28 april 2000, p. 22; aangehaald [https://web.archive.org/web/20130502013718/http://www.fabervlaggen.nl/feiten/rood-wit-blauw-of-oranje-boven/ alhier].</ref> In het boek van gewezen secretaris-generaal van het Departement van Marine D.G Muller uit 1862 wordt omstandig aangetoond dat de prinsenvlag alleen voor het krijgsbedrijf werd ingezet. De rood-wit-blauwe statenvlag werd gehandhaafd als natievlag en in de koopvaardij. Hiermee werd de koning van Spanje geëerd, wiens rechtsvoorgangers deze vlag gegeven hadden. <ref>{{aut|D.G. Muller}}, [https://books.google.nl/books?id=McMTAAAAYAAJ&vq=165&dq=muller%20vlag&hl=nl&pg=PA78#v=onepage&q&f=false De oorsprong der Nederlandsche vlag: op nieuw geschiedkundig onderzocht en ...], Amsterdam, 1862, p. 78 e.v.</ref> | ||
In 1909 werd de vlag van de Amerikaanse stad [[Albany (New York)|Albany]] gebaseerd op de Prinsenvlag. In dat jaar werd de ontdekking van de | In 1909 werd de vlag van de Amerikaanse stad [[Albany (New York)|Albany]] gebaseerd op de Prinsenvlag. In dat jaar werd de ontdekking van de Hudson (rivier) in 1609 door Henry Hudson gevierd. <ref>https://web.archive.org/web/20110430030209/http://albarchive.merlinone.net/mweb/wmsql.wm.request?oneimage&imageid=6265102</ref> In 1912 werd de vlag van The Bronx op de Prinsenvlag gebaseerd. <ref>https://www.6sqft.com/this-flag-day-learn-the-meaning-behind-the-nyc-borough-flags/</ref> De vlag van New York werd in 1915 gebaseerd op de Prinsenvlag bij de viering van de overname destijds 250 jaar geleden van het Nederlandse Nieuw-Amsterdam door de Britten. <ref>[https://www.nytimes.com/2015/06/25/nyregion/new-york-citys-flag-centuries-in-the-making-turns-100.html New York City’s Flag, Centuries in the Making, Turns 100], New York Times, 24 juni 2015</ref> | ||
In 1928 diende de vlag als basis voor de voormalige | In 1928 diende de vlag als basis voor de voormalige vlag van Zuid-Afrika. Bij de kolonisatie van Zuid-Afrika hadden Nederlandse kolonisten de vlag geïntroduceerd en werd daardoor ten tijde van de Britse Unie van Zuid-Afrika als een historische neutrale vlag gezien. De vlag bevatte in de witte baan de vlaggen van Groot-Brittannië, de [[Oranje Vrijstaat]] en de Transvaal. | ||
In 1932 werd in Nederland de Vereniging De Princevlag opgericht. Deze vereniging had als doel om de Prinsenvlag als nationale vlag te gebruiken. Door geheel Nederland ontstonden lokale afdelingen.Op 2 januari 1933 besloot het [[kabinet-Ruijs de Beerenbrouck III]] om duidelijkheid te scheppen en de kleuren van de vlag wettelijk vast te leggen. Het volgende kabinet (Colijn) pakte dit op en op 19 februari 1937 werd per [[Koninklijk besluit|Koninklijk Besluit]] bepaald dat de kleuren van de vlag van het Koninkrijk der Nederlanden rood, wit en blauw zijn. <ref>{{Citeer tijdschrift|achternaam=Poels|voornaam=Jos|url=http://vlaggenkunde.nl/wp-content/uploads/2021/02/Vlag-26_284.pdf|titel=Oranje-wit-blauw: van kanshebber tot helemaal fout|jaargang=54|tijdschrift=Vlag!|datum=voorjaar 2020}}</ref> | In 1932 werd in Nederland de Vereniging De Princevlag opgericht. Deze vereniging had als doel om de Prinsenvlag als nationale vlag te gebruiken. Door geheel Nederland ontstonden lokale afdelingen.Op 2 januari 1933 besloot het [[kabinet-Ruijs de Beerenbrouck III]] om duidelijkheid te scheppen en de kleuren van de vlag wettelijk vast te leggen. Het volgende kabinet (Colijn) pakte dit op en op 19 februari 1937 werd per [[Koninklijk besluit|Koninklijk Besluit]] bepaald dat de kleuren van de vlag van het Koninkrijk der Nederlanden rood, wit en blauw zijn. <ref>{{Citeer tijdschrift|achternaam=Poels|voornaam=Jos|url=http://vlaggenkunde.nl/wp-content/uploads/2021/02/Vlag-26_284.pdf|titel=Oranje-wit-blauw: van kanshebber tot helemaal fout|jaargang=54|tijdschrift=Vlag!|datum=voorjaar 2020}}</ref> | ||
| Regel 35: | Regel 35: | ||
== België == | == België == | ||
De kleuren oranje-blanje-bleu werden en worden onder andere door Vlaamse studenten van de | De kleuren oranje-blanje-bleu werden en worden onder andere door Vlaamse studenten van de Université libre de Bruxelles (ULB) gebruikt en stonden en staan als geuzenvlag symbool voor het vrije denken. Sinds 1970 maken de kleuren deel uit van het embleem van de Vrije Universiteit Brussel.<ref>{{Citeer web|url=https://www.vub.be/vub-begrijpen|titel=VUB begrijpen|bezochtdatum=2021-03-23|werk=www.vub.be|taal=nl}}</ref> | ||
== Controversieel gebruik == | == Controversieel gebruik == | ||
=== Extreem-rechtse groeperingen === | === Extreem-rechtse groeperingen === | ||
[[Bestand:Rightwingdemo-Amsterdam27-may2006.jpg|thumb|Een groep rechts-radicale nationalisten van de | [[Bestand:Rightwingdemo-Amsterdam27-may2006.jpg|thumb|Een groep rechts-radicale nationalisten van de Nationale Alliantie (Nederland) met de prinsenvlag en een eveneens oranje-wit-blauw gekleurde vlag. Amsterdam-Zuid, 27 mei 2006.<ref>{{Citeer web|url=https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/demonstratie-extreem-rechts-tegen-pedofilie~be89ce14/|title=''Demonstratie extreem-rechts tegen pedofilie''|publisher=De Volkskrant|date=11 mei 2006}}</ref>]] | ||
De Prinsenvlag is nu als nationalistisch symbool vooral populair bij extreem-rechtse groeperingen.<ref name="verburg-trots-2011">[https://www.ad.nl/binnenland/pvv-kamerlid-prinsenvlag-is-vlag-om-trots-op-te-zijn~a391f04b/ ''PVV-Kamerlid: Prinsenvlag is vlag om trots op te zijn.''] ANP/Martijn Verburg, AD, 11 mei 2011.<br>"De Prinsenvlag werd aan het eind van de jaren dertig van de vorige eeuw door aanhangers van de NSB gebruikt. De vlag is als nationalistisch symbool nu vooral populair bij | De Prinsenvlag is nu als nationalistisch symbool vooral populair bij extreem-rechtse groeperingen.<ref name="verburg-trots-2011">[https://www.ad.nl/binnenland/pvv-kamerlid-prinsenvlag-is-vlag-om-trots-op-te-zijn~a391f04b/ ''PVV-Kamerlid: Prinsenvlag is vlag om trots op te zijn.''] ANP/Martijn Verburg, AD, 11 mei 2011.<br>"De Prinsenvlag werd aan het eind van de jaren dertig van de vorige eeuw door aanhangers van de NSB gebruikt. De vlag is als nationalistisch symbool nu vooral populair bij extreemrechtse groeperingen."</ref><ref name="hofstad-2011">[https://digitalehofstad.wordpress.com/2011/05/12/geert-wilders-pvv-de-vlag-halfstok/ ''Geert Wilders PVV – De vlag halfstok.''] Debat in de Digitale Hofstad, 12 mei 2011</ref> Voorbeelden zijn [[Voorpost (organisatie)|Voorpost]],<ref name="voorpost-2013"/> de Nederlandse Volks-Unie, de Nationalistische Volks Beweging<ref>[https://web.archive.org/web/20070808002538/http://www.nationalistischevolksbeweging.nl/ ''Nationalistische Volks Beweging''] Uitleg over NVB Logo (archiefpagina 8 aug 2007)</ref> en Stormfront. Hij wordt ook als symbool gebruikt door Groot-Nederlands- en Heel-Nederlandsgezinden. Daarom wordt of werd hij in Nederland en Vlaanderen af en toe in geschriften, op websites en bij demonstraties getoond door extreem rechtse organisaties die een Groot-Nederland nastreven. | ||
=== PVV === | === PVV === | ||
In het verleden hebben meerdere | In het verleden hebben meerdere PVV-Kamerleden de prinsenvlag gebruikt. In 2011 ontstond er ophef, toen de Tweede Kamerleden Wim Kortenoeven en Johan Driessen de vlag achter de ramen van hun werkkamers hadden opgehangen.<ref>{{aut|Jules Seegers}}, [http://www.nrc.nl/nieuws/2011/05/11/omstreden-vlaggen-verwijderd-uit-fractiekamers-pvv/ ''Omstreden vlaggen verwijderd uit fractiekamers PVV''], NRC.nl, 11 mei 2011, bezocht 15-6-2011</ref><ref>{{aut|G. Hoevenaars}}, [http://www.spitsnieuws.nl/archives/binnenland/2011/05/geen_uitingen_in_tweede_kamerg.html#more ''Geen uitingen in Tweede Kamergebouw''], Spitsnieuws, 11 mei 2011</ref> In 2013 laaide de discussie op toen de prinsenvlag bij een PVV-demonstratie werd gezien. Aanhangers van Voorpost droegen de vlag als symbool voor Groot-Nederland.<ref name="voorpost-2013">[https://web.archive.org/web/20131001081105/http://voorpost.org/1/469 ''Voorpost laat de Prinsenvlag wapperen in Den Haag.''] Voorpost, 21 sep 2013</ref><ref name="horlings-2013"/> | ||
Voor de PVV staat de vlag voor 'de positieve periode van de Gouden Eeuw, waarin Nederland z'n grootste periode in de geschiedenis heeft doorgemaakt'.<ref name="verburg-trots-2011"/> Bij de algemene politieke beschouwingen van september 2013, droegen zeker vijf Kamerleden van de PVV - | Voor de PVV staat de vlag voor 'de positieve periode van de Gouden Eeuw, waarin Nederland z'n grootste periode in de geschiedenis heeft doorgemaakt'.<ref name="verburg-trots-2011"/> Bij de algemene politieke beschouwingen van september 2013, droegen zeker vijf Kamerleden van de PVV - Martin Bosma, Reinette Klever, Machiel de Graaf, Harm Beertema en Barry Madlener - een speldje met een afbeelding van deze vlag.<ref name="horlings-2013"/><ref>[https://www.nrc.nl/nieuws/2013/09/26/oranje-blanje-bleu-pvvers-in-tweede-kamer-met-omstreden-1299388-a1306421 ''PVV’ers in Tweede Kamer met omstreden Prinsenvlag.''] NRC, 26 sep 2013</ref> | ||
=== NSB === | === NSB === | ||
Het gebruik is controversieel vanwege de associatie met het gebruik door de [[Nationaal-Socialistische Beweging|NSB]] in de Tweede Wereldoorlog. | Het gebruik is controversieel vanwege de associatie met het gebruik door de [[Nationaal-Socialistische Beweging|NSB]] in de [[:Categorie:WOII|Tweede Wereldoorlog]]. | ||
== Zie ook == | == Zie ook == | ||
Versie van 7 apr 2023 06:33
| Vlag van Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Prinsenvlag
| ||||
| Details | ||||
| Bijnaam | oranje-blanje-bleu | |||
| Aangenomen | 1572 | |||
| Uitgebruikstelling | 1663 | |||
| Ontwerper | {{#property:P287}} | |||
| Kleuren | oranje, wit en blauw | |||
| Jurisdictie | Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden | |||
| ||||
De prinsenvlag is een Nederlandse historische vlag. Hij werd waarschijnlijk omstreeks 1590 voor het eerst gevoerd, mogelijk eerder.[1][2] De kleuren zijn in het Frans orange-blanc-bleu. Dit werd in het Nederlands 'vertaald' als oranje-blanje-bleu. In de twintigste eeuw is enkele malen voorgesteld deze vlag als nationale vlag te gebruiken in Nederland en kwam de vlag menigmaal in opspraak.
Geschiedenis
Zie ook: Hollandsche Vlag
?De vroegere Zuid-Afrikaanse vlag, 1928-1994
Toen de watergeuzen Den Briel veroverden, bedienden ze zich onder meer van de kleuren oranje, wit en blauw maar een oranje-wit-blauwe vlag werd niet gevoerd. [3] In 1587 bestelde de Admiraliteit van Zeeland deze vlaggen voor de Zeeuwse oorlogsschepen. Rond de tijd van de moord op Willem van Oranje werd het oranje-wit-blauw een symbool van de opstand en de vlag van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. [4] In het boek van gewezen secretaris-generaal van het Departement van Marine D.G Muller uit 1862 wordt omstandig aangetoond dat de prinsenvlag alleen voor het krijgsbedrijf werd ingezet. De rood-wit-blauwe statenvlag werd gehandhaafd als natievlag en in de koopvaardij. Hiermee werd de koning van Spanje geëerd, wiens rechtsvoorgangers deze vlag gegeven hadden. [5]
In 1909 werd de vlag van de Amerikaanse stad Albany gebaseerd op de Prinsenvlag. In dat jaar werd de ontdekking van de Hudson (rivier) in 1609 door Henry Hudson gevierd. [6] In 1912 werd de vlag van The Bronx op de Prinsenvlag gebaseerd. [7] De vlag van New York werd in 1915 gebaseerd op de Prinsenvlag bij de viering van de overname destijds 250 jaar geleden van het Nederlandse Nieuw-Amsterdam door de Britten. [8]
In 1928 diende de vlag als basis voor de voormalige vlag van Zuid-Afrika. Bij de kolonisatie van Zuid-Afrika hadden Nederlandse kolonisten de vlag geïntroduceerd en werd daardoor ten tijde van de Britse Unie van Zuid-Afrika als een historische neutrale vlag gezien. De vlag bevatte in de witte baan de vlaggen van Groot-Brittannië, de Oranje Vrijstaat en de Transvaal.
In 1932 werd in Nederland de Vereniging De Princevlag opgericht. Deze vereniging had als doel om de Prinsenvlag als nationale vlag te gebruiken. Door geheel Nederland ontstonden lokale afdelingen.Op 2 januari 1933 besloot het kabinet-Ruijs de Beerenbrouck III om duidelijkheid te scheppen en de kleuren van de vlag wettelijk vast te leggen. Het volgende kabinet (Colijn) pakte dit op en op 19 februari 1937 werd per Koninklijk Besluit bepaald dat de kleuren van de vlag van het Koninkrijk der Nederlanden rood, wit en blauw zijn. [9]
In de loop van de late jaren 1930 maakte de NSB zich sterk voor de vlag als de Nederlandse vlag. Eerder zag de NSB de prinsenvlag als gelijkwaardig aan de statenvlag met de rode baan. De prinsenvlag wapperde volgens de memoires van NSB-leider Anton Mussert tot september 1944 bij het NSB-hoofdkwartier aan de Maliebaan in Utrecht. [10]
België
De kleuren oranje-blanje-bleu werden en worden onder andere door Vlaamse studenten van de Université libre de Bruxelles (ULB) gebruikt en stonden en staan als geuzenvlag symbool voor het vrije denken. Sinds 1970 maken de kleuren deel uit van het embleem van de Vrije Universiteit Brussel.[11]
Controversieel gebruik
Extreem-rechtse groeperingen
De Prinsenvlag is nu als nationalistisch symbool vooral populair bij extreem-rechtse groeperingen.[13][14] Voorbeelden zijn Voorpost,[15] de Nederlandse Volks-Unie, de Nationalistische Volks Beweging[16] en Stormfront. Hij wordt ook als symbool gebruikt door Groot-Nederlands- en Heel-Nederlandsgezinden. Daarom wordt of werd hij in Nederland en Vlaanderen af en toe in geschriften, op websites en bij demonstraties getoond door extreem rechtse organisaties die een Groot-Nederland nastreven.
PVV
In het verleden hebben meerdere PVV-Kamerleden de prinsenvlag gebruikt. In 2011 ontstond er ophef, toen de Tweede Kamerleden Wim Kortenoeven en Johan Driessen de vlag achter de ramen van hun werkkamers hadden opgehangen.[17][18] In 2013 laaide de discussie op toen de prinsenvlag bij een PVV-demonstratie werd gezien. Aanhangers van Voorpost droegen de vlag als symbool voor Groot-Nederland.[15][19] Voor de PVV staat de vlag voor 'de positieve periode van de Gouden Eeuw, waarin Nederland z'n grootste periode in de geschiedenis heeft doorgemaakt'.[13] Bij de algemene politieke beschouwingen van september 2013, droegen zeker vijf Kamerleden van de PVV - Martin Bosma, Reinette Klever, Machiel de Graaf, Harm Beertema en Barry Madlener - een speldje met een afbeelding van deze vlag.[19][20]
NSB
Het gebruik is controversieel vanwege de associatie met het gebruik door de NSB in de Tweede Wereldoorlog.
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties
|
