Grenspaal: verschil tussen versies

Uit Wiki Raamsdonks Erfgoed
(Nieuwe pagina aangemaakt met 'thumb|Grenspaal 269a (Belgisch-Nederlandse grens) op de linkeroever van de [[Schelde (rivier)|Schelde. De grenspaal werd vanwege de ontpoldering van de Hedwigepolder op 23 september 2022 herplaatst en staat nu op de nieuwe zeedijk. <ref>[https://www.grensparkgrootsaeftinghe.eu/grenspaal-bij-het-hedwige-prosperproject-teruggeplaatst/ Herplaatsing grenspaal]</ref> ]] Bestand:Paalsteen.jpg|thumb|Grenspaal in 1666 tussen [[Hasselt...')
 
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 1: Regel 1:
[[Bestand:grenspaal 269a.jpg|thumb|Grenspaal 269a (Belgisch-Nederlandse grens) op de linkeroever van de [[Schelde (rivier)|Schelde]]. De grenspaal werd vanwege de ontpoldering van de Hedwigepolder op 23 september 2022 herplaatst en staat nu op de nieuwe zeedijk. <ref>[https://www.grensparkgrootsaeftinghe.eu/grenspaal-bij-het-hedwige-prosperproject-teruggeplaatst/ Herplaatsing grenspaal]</ref> ]]
[[Bestand:grenspaal 269a.jpg|thumb|Grenspaal 269a (Belgisch-Nederlandse grens) op de linkeroever van de [[Schelde (rivier)|Schelde]]. De grenspaal werd vanwege de ontpoldering van de Hedwigepolder op 23 september 2022 herplaatst en staat nu op de nieuwe zeedijk.<ref>[https://www.grensparkgrootsaeftinghe.eu/grenspaal-bij-het-hedwige-prosperproject-teruggeplaatst/ Herplaatsing grenspaal]</ref>]]
[[Bestand:Paalsteen.jpg|thumb|Grenspaal in 1666 tussen [[Hasselt (België)|Hasselt]] en [[Zonhoven]] geplaatst in opdracht van de Luikse prins-bisschop [[Maximiliaan Hendrik van Beieren|Maximilianus Henricus van Beieren]] met daarop zijn wapenschild en dat van Hasselt en aan de andere zijde de tekst "NON ULTRA SONHOVIENSES SUB POENA CORPORALI EX EDICTO SER=MI"]]
[[Bestand:Paalsteen.jpg|thumb|Grenspaal in 1666 tussen [[Hasselt (België)|Hasselt]] en [[Zonhoven]] geplaatst in opdracht van de Luikse prins-bisschop [[Maximiliaan Hendrik van Beieren|Maximilianus Henricus van Beieren]] met daarop zijn wapenschild en dat van Hasselt en aan de andere zijde de tekst "NON ULTRA SONHOVIENSES SUB POENA CORPORALI EX EDICTO SER=MI"]]
Een '''grenspaal''' als [[grensmarkering]], is een [[paal (object)|paal]] die de [[grens (hoofdbetekenis)|grens]] van een gebied (land, provincie, gemeente of eigendom) aangeeft. Als dit gebeurt door middel van een (gekapte) steen, spreekt men van een '''grenssteen'''.
Een '''grenspaal''' als [[grensmarkering]], is een [[paal (object)|paal]] die de [[grens (hoofdbetekenis)|grens]] van een gebied (land, provincie, gemeente of eigendom) aangeeft. Als dit gebeurt door middel van een (gekapte) steen, spreekt men van een '''grenssteen'''.


== Rijksgrenspalen ==
== Rijksgrenspalen ==
Grenspalen worden geplaatst op het punt waar de rijksgrens een knik maakt. De locatie is exact vastgelegd in overeenkomsten. Voor de grens van [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]] met [[Pruisen (hoofdbetekenis)|Pruisen]]/[[Duitsland (hoofdbetekenis)|Duitsland]] is dit gebeurd tijdens het [[Congres van Wenen]] in 1815. Voor de grens tussen Nederland en [[België (hoofdbetekenis)|België]] gebeurde dat voorlopig op 8 augustus 1839 en definitief bij het [[Verdrag van Maastricht (1843)|Verdrag van Maastricht]] in 1843. Van oudsher is vanaf de ene grenspaal de volgende al te zien, hoewel dat tegenwoordig vanwege bebouwing niet altijd meer het geval is. In principe moeten de grenspalen regelmatig worden geschouwd vanwege de burgemeester binnen wiens gemeentegrens ze staan. Van ieder schouw behoort een proces verbaal te worden opgemaakt. Alle palen en stenen zijn kadastraal bekend en beschreven. Sommige grenspalen zijn [[Gemeentelijk monument|gemeentelijke monumenten]]. <ref>Zie o.a. [https://kaartviewer.maastricht.nl/admin/rest/kaartviewerapi/bookmark/23/domain/13/presentation/305/formattribute/2613/item/0/filename/GM-566.pdf?_=1656592878835 GM 566 (grenspaal 80)]{{Dode link}} en [https://kaartviewer.maastricht.nl/admin/rest/kaartviewerapi/bookmark/23/domain/13/presentation/305/formattribute/2613/item/0/filename/GM-2478.pdf?_=1656597205651 GM 2478 (grenspaal/grenssteen 81 t/m 86)]{{Dode link}} op ''kaartviewer.maastricht.nl''.</ref>  
Grenspalen worden geplaatst op het punt waar de rijksgrens een knik maakt. De locatie is exact vastgelegd in overeenkomsten. Voor de grens van [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]] met [[Pruisen (hoofdbetekenis)|Pruisen]]/[[Duitsland (hoofdbetekenis)|Duitsland]] is dit gebeurd tijdens het [[Congres van Wenen]] in 1815. Voor de grens tussen Nederland en [[België (hoofdbetekenis)|België]] gebeurde dat voorlopig op 8 augustus 1839 en definitief bij het [[Verdrag van Maastricht (1843)|Verdrag van Maastricht]] in 1843. Van oudsher is vanaf de ene grenspaal de volgende al te zien, hoewel dat tegenwoordig vanwege bebouwing niet altijd meer het geval is. In principe moeten de grenspalen regelmatig worden geschouwd vanwege de burgemeester binnen wiens gemeentegrens ze staan. Van ieder schouw behoort een proces verbaal te worden opgemaakt. Alle palen en stenen zijn kadastraal bekend en beschreven. Sommige grenspalen zijn [[Gemeentelijk monument|gemeentelijke monumenten]].<ref>Zie o.a. [https://kaartviewer.maastricht.nl/admin/rest/kaartviewerapi/bookmark/23/domain/13/presentation/305/formattribute/2613/item/0/filename/GM-566.pdf?_=1656592878835 GM 566 (grenspaal 80)]{{Dode link}} en [https://kaartviewer.maastricht.nl/admin/rest/kaartviewerapi/bookmark/23/domain/13/presentation/305/formattribute/2613/item/0/filename/GM-2478.pdf?_=1656597205651 GM 2478 (grenspaal/grenssteen 81 t/m 86)]{{Dode link}} op ''kaartviewer.maastricht.nl''.</ref>


Een grenspaal wordt niet altijd op de grens geplaatst. In het geval van een [[rivier]] bijvoorbeeld worden aan beide oevers grenspalen geplaatst met dezelfde nummering. De grens ligt dan precies tussen beide in. De grens tussen Duitsland en Nederland nabij [[Lobith]], gevormd door de [[Rijn]], is hier een voorbeeld van. Toch betekent een dubbele paal niet altijd dat de grens in het midden ligt. In 1818 werden bij de [[Neutraleweg]] ook dubbele palen geplaatst, maar de grens was de gehele weg die er tussen lag; de weg was hiermee een gemeenschappelijk bezit van Pruisen en Nederland.
Een grenspaal wordt niet altijd op de grens geplaatst. In het geval van een [[rivier]] bijvoorbeeld worden aan beide oevers grenspalen geplaatst met dezelfde nummering. De grens ligt dan precies tussen beide in. De grens tussen Duitsland en Nederland nabij [[Lobith]], gevormd door de [[Rijn]], is hier een voorbeeld van. Toch betekent een dubbele paal niet altijd dat de grens in het midden ligt. In 1818 werden bij de [[Neutraleweg]] ook dubbele palen geplaatst, maar de grens was de gehele weg die er tussen lag; de weg was hiermee een gemeenschappelijk bezit van Pruisen en Nederland.
Regel 15: Regel 15:
* De [[Witte Paal]]
* De [[Witte Paal]]
* De [[Grote Paal]]
* De [[Grote Paal]]
Andere bekende grenspalen:
Andere bekende grenspalen:
* [[Drielandenpunt (Vaals)|Drielandenpunt]]
* [[Drielandenpunt (Vaals)|Drielandenpunt]]
Regel 39: Regel 40:
* [[Immuniteit (grondstuk)]]
* [[Immuniteit (grondstuk)]]


== Externe links ==
== Externe links ==  
* [https://www.grenspalen.nl/ De grenspalen van Nederland]
* [https://www.grenspalen.nl/ De grenspalen van Nederland]
* [https://nldo.blogspot.com/ Monumentale grenspalen in Nederland]
* [https://nldo.blogspot.com/ Monumentale grenspalen in Nederland]  
* [http://www.grensmarkeringen.be/ Grensmarkeringen in België]
* [http://www.grensmarkeringen.be/ Grensmarkeringen in België]
{{Appendix|2=
{{Appendix|2=
* {{fr}} {{aut|Goergen, Jos}}, ''Bornes frontières entre la Belgique et le Grand-Duché de Luxembourg'', ISBN 978-2-87996-650-2 ([http://bornesfrontieres.lu/ online tekst])
* Goergen, Jos, ''Bornes frontières entre la Belgique et le Grand-Duché de Luxembourg'', ISBN 978-2-87996-650-2 ([http://bornesfrontieres.lu/ online tekst])
----
----
{{References}}
{{References}}
}}
*<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r138305">/*
Fouten tijdens het verwerken van stijlblad [[:Sjabloon:Taalaanduiding/styles.css]] (versie 138305): • Ongeldig of niet ondersteunde waarde voor eigenschap ⧼code⧽color⧼/code⧽ op regel 5, positie 9.
• Ongeldig of niet ondersteunde waarde voor eigenschap ⧼code⧽border‐bottom⧼/code⧽ op regel 9, positie 17.
*/
.mw-parser-output .taalaanduiding{font-family:sans-serif;font-size:85%;cursor:help}.mw-parser-output .taalaanduiding span{}</style><span class="taalaanduiding" title="Taal: Frans">(<span>fr</span>) </span> <span style="font-variant:small-caps;">Goergen, Jos</span>, ''Bornes frontières entre la Belgique et le Grand-Duché de Luxembourg'', ISBN 978-2-87996-650-2 ([http://bornesfrontieres.lu/ online tekst])
----
}}
}}


[[Categorie:Grenspaal| ]]
[[Categorie:Grenspaal]]

Versie van 4 okt 2024 20:58

Grenspaal 269a (Belgisch-Nederlandse grens) op de linkeroever van de Schelde. De grenspaal werd vanwege de ontpoldering van de Hedwigepolder op 23 september 2022 herplaatst en staat nu op de nieuwe zeedijk.[1]
Grenspaal in 1666 tussen Hasselt en Zonhoven geplaatst in opdracht van de Luikse prins-bisschop Maximilianus Henricus van Beieren met daarop zijn wapenschild en dat van Hasselt en aan de andere zijde de tekst "NON ULTRA SONHOVIENSES SUB POENA CORPORALI EX EDICTO SER=MI"

Een grenspaal als grensmarkering, is een paal die de grens van een gebied (land, provincie, gemeente of eigendom) aangeeft. Als dit gebeurt door middel van een (gekapte) steen, spreekt men van een grenssteen.

Rijksgrenspalen

Grenspalen worden geplaatst op het punt waar de rijksgrens een knik maakt. De locatie is exact vastgelegd in overeenkomsten. Voor de grens van Nederland met Pruisen/Duitsland is dit gebeurd tijdens het Congres van Wenen in 1815. Voor de grens tussen Nederland en België gebeurde dat voorlopig op 8 augustus 1839 en definitief bij het Verdrag van Maastricht in 1843. Van oudsher is vanaf de ene grenspaal de volgende al te zien, hoewel dat tegenwoordig vanwege bebouwing niet altijd meer het geval is. In principe moeten de grenspalen regelmatig worden geschouwd vanwege de burgemeester binnen wiens gemeentegrens ze staan. Van ieder schouw behoort een proces verbaal te worden opgemaakt. Alle palen en stenen zijn kadastraal bekend en beschreven. Sommige grenspalen zijn gemeentelijke monumenten.[2]

Een grenspaal wordt niet altijd op de grens geplaatst. In het geval van een rivier bijvoorbeeld worden aan beide oevers grenspalen geplaatst met dezelfde nummering. De grens ligt dan precies tussen beide in. De grens tussen Duitsland en Nederland nabij Lobith, gevormd door de Rijn, is hier een voorbeeld van. Toch betekent een dubbele paal niet altijd dat de grens in het midden ligt. In 1818 werden bij de Neutraleweg ook dubbele palen geplaatst, maar de grens was de gehele weg die er tussen lag; de weg was hiermee een gemeenschappelijk bezit van Pruisen en Nederland.

Bekende grenspalen en grensstenen

Er zijn grenspalen die hebben geleid tot sagen, zoals die van:

Andere bekende grenspalen:

Fotogalerij

Zie ook

Externe links

Overgenomen van "https://wiki-raamsdonk.nl/index.php?title=Grenspaal&oldid=138679"