Promiscuïteit: verschil tussen versies

Uit Wiki Raamsdonks Erfgoed
(Nieuwe pagina aangemaakt met '<p class="mwt-notParagraph">Een <strong>promiscue</strong> <a id="INTERNALLINK:1707733214901" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="seksleven" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Seks&action=tinymceedit&redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="seksleven">seksleven</a> (<a id="INTERNALLINK:1707693025343" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="Latij...')
 
kGeen bewerkingssamenvatting
 
Regel 1: Regel 1:
<p class="mwt-notParagraph">Een <strong>promiscue</strong> <a id="INTERNALLINK:1707733214901" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[seks]]leven" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Seks&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[seks]]leven">seksleven</a> (<a id="INTERNALLINK:1707693025343" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[Latijn]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Latijn" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[Latijn]]">Latijn</a>: <em>promiscuus</em>, dooreengemengd, gemeenschappelijk) is het onderhouden van wisselende seksuele contacten met meerdere personen (<a id="INTERNALLINK:1707736623190" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[Partner (relatie)|relatie]]s" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Partner_(relatie)&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[Partner (relatie)|relatie]]s">relaties</a> of vluchtige, anonieme seks). In de meeste <a id="INTERNALLINK:1707670417105" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[maatschappij (sociologie)|maatschappijen]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Maatschappij_(sociologie)&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[maatschappij (sociologie)|maatschappijen]]">maatschappijen</a> rust een <a id="INTERNALLINK:1707688321407" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[Cultuur|cultureel]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Cultuur&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[Cultuur|cultureel]]">cultureel</a> bepaald <a id="INTERNALLINK:1707687490809" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[taboe]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Taboe&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[taboe]]">taboe</a> op dergelijk <a id="INTERNALLINK:1707707809540" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[gedrag]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Gedrag&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[gedrag]]">gedrag</a>. <br class="mwt-emptylineFirst"></p><p class="mwt-paragraph">Verschillende 19e-eeuwse <a id="INTERNALLINK:1707696467954" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[antropoloog|antropologen]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Antropoloog&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[antropoloog|antropologen]]">antropologen</a>, zoals <a id="INTERNALLINK:1707704692107" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[Johann Jakob Bachofen|Bachofen]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Johann_Jakob_Bachofen&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[Johann Jakob Bachofen|Bachofen]]">Bachofen</a> en <a id="INTERNALLINK:1707718368624" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[Lewis Henry Morgan|Morgan]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Lewis_Henry_Morgan&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[Lewis Henry Morgan|Morgan]]">Morgan</a>, waren van mening dat promiscuïteit, vóór het ontstaan van het <a id="INTERNALLINK:1707715313652" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[huwelijk]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Huwelijk" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[huwelijk]]">huwelijk</a>, de basis vormde van <a id="INTERNALLINK:1707686081842" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[primitieve samenlevingen]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Primitieve_samenlevingen&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[primitieve samenlevingen]]">primitieve samenlevingen</a>. Daarin was de identiteit van de vader niet te achterhalen. Afstamming en vererving vonden daarom in vrouwelijke lijn plaats (<a id="INTERNALLINK:1707751933434" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[matrilineariteit]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Matrilineariteit&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[matrilineariteit]]">matrilineariteit</a>). Daarna zou dit gebruik afgenomen zijn en evolueerde de maatschappij naar een <a id="INTERNALLINK:1707716007695" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[Patriarchaat (sociologie)|patriarchaat]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Patriarchaat_(sociologie)&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[Patriarchaat (sociologie)|patriarchaat]]">patriarchaat</a>.<span class="mwt-placeHolder mwt-referenceHolder mwt-editable" title="Reference, double click to edit" contenteditable="false" draggable="true" data-mwt-type="reference" data-mwt-ref="R1707675363089"> <span id="R1707675363089" class="mwt-hideReference mwt-reference mwt-preserveHtml" contenteditable="true" data-mwt-sameline="false" data-mwt-spaces=""><span id="TEMPLATE:1707741696428" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-template" style="font-variant:small-caps;" title="{{aut|Johann Jakob Bachofen|Bachofen, J.J.}}" contenteditable="false" draggable="true" data-mwt-type="template" data-mwt-wikitext="{{aut|Johann Jakob Bachofen|Bachofen, J.J.}}"><a class="new" title="Johann Jakob Bachofen (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Johann_Jakob_Bachofen&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">Bachofen, J.J.</a></span> (1861): <em>Das Mutterrecht. Eine Untersuchung über die Gynaikokratie der alten Welt nach ihrer religiösen und rechtlichen Natur</em>, Krais &amp; Hoffmann</span> </span> <a id="INTERNALLINK:1707718840326" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[Empirisch onderzoek|Empirisch]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Empirisch_onderzoek&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[Empirisch onderzoek|Empirisch]]">Empirisch</a> sociaalantropologisch onderzoek (<a id="INTERNALLINK:1707690792336" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[culturele antropologie]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Culturele_antropologie&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[culturele antropologie]]">culturele antropologie</a>) heeft de waarde van deze theorie gerelativeerd en deze gedachte is verlaten. Vooral het universele voorkomen van de door Bachofen beschreven stadia is in twijfel getrokken.<br class="mwt-emptylineFirst"></p><p class="mwt-paragraph">Sinds de <a id="INTERNALLINK:1707742375679" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[seksuele revolutie]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Seksuele_revolutie&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[seksuele revolutie]]">seksuele revolutie</a> van de jaren zestig en zeventig van de twintigste eeuw, en naarmate de seksuele moraal in de westerse maatschappij minder streng werd, is de promiscuïteit in de westerse maatschappij toegenomen.<span class="mwt-placeHolder mwt-referenceHolder mwt-editable" title="Reference, double click to edit" contenteditable="false" draggable="true" data-mwt-type="reference" data-mwt-ref="R1707729377623"> <span id="R1707729377623" class="mwt-hideReference mwt-reference mwt-preserveHtml" contenteditable="true" data-mwt-sameline="false" data-mwt-spaces=""><a id="INTERNALLINK:1707691409041" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[Winkler Prins Encyclopedie]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Winkler_Prins_Encyclopedie&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[Winkler Prins Encyclopedie]]">Winkler Prins Encyclopedie</a>, 1972</span> </span><span class="mwt-placeHolder mwt-referenceHolder mwt-editable" title="Reference, double click to edit" contenteditable="false" draggable="true" data-mwt-type="reference" data-mwt-ref="R1707724851347"> <span id="R1707724851347" class="mwt-hideReference mwt-reference mwt-preserveHtml" contenteditable="true" data-mwt-sameline="false" data-mwt-spaces=""><a id="INTERNALLINK:1707762896597" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[Microsoft Encarta]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Microsoft_Encarta&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[Microsoft Encarta]]">Microsoft Encarta</a>, 1993-2002</span> </span> De angst voor verspreiding van de ziekte <a id="INTERNALLINK:1707709732548" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[aids]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Aids&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[aids]]">aids</a> sinds het begin van de jaren 1980 heeft deze ontwikkeling weer enigszins afgeremd.<span class="mwt-placeHolder mwt-referenceHolder mwt-editable" title="Reference, double click to edit" contenteditable="false" draggable="true" data-mwt-type="reference" data-mwt-ref="R1707702946414"> <span id="R1707702946414" class="mwt-hideReference mwt-reference mwt-preserveHtml" contenteditable="true" data-mwt-sameline="false" data-mwt-spaces=""><br class="mwt-emptylineFirst">Promiscuïteit is een risico-indicator bij de verspreiding van <a id="INTERNALLINK:1707683988683" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[geslachtsziekte]]n" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Geslachtsziekte&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[geslachtsziekte]]n">geslachtsziekten</a> zoals <a id="INTERNALLINK:1707751725260" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[chlamydiasis|chlamydia]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Chlamydiasis&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[chlamydiasis|chlamydia]]">chlamydia</a>, <a id="INTERNALLINK:1707737002060" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[gonorroe]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Gonorroe&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[gonorroe]]">gonorroe</a> en <a id="INTERNALLINK:1707758991902" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[syfilis]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Syfilis&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[syfilis]]">syfilis</a>.<span id="REF:1707714530807" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-ref" title="<ref>" contenteditable="false" draggable="true" data-mwt-type="ref" data-mwt-wikitext="&amp;lt;ref&amp;gt;">&lt;ref&gt;</span><span id="TEMPLATE:1707697056515" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-template" style="font-variant:small-caps;" title="{{aut|Eloy van de Lisdonk|Lisdonk, E.H. van de}}" contenteditable="false" draggable="true" data-mwt-type="template" data-mwt-wikitext="{{aut|Eloy van de Lisdonk|Lisdonk, E.H. van de}}"><a class="new" title="Eloy van de Lisdonk (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Eloy_van_de_Lisdonk&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">Lisdonk, E.H. van de</a></span>; <span id="TEMPLATE:1707746236222" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-template" style="font-variant:small-caps;" title="{{aut|Wil van den Bosch|Bosch, W.J.H.M. van den}}" contenteditable="false" draggable="true" data-mwt-type="template" data-mwt-wikitext="{{aut|Wil van den Bosch|Bosch, W.J.H.M. van den}}"><a class="new" title="Wil van den Bosch (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Wil_van_den_Bosch&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">Bosch, W.J.H.M. van den</a></span>; <span id="TEMPLATE:1707761078799" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-template" style="font-variant:small-caps;" title="{{aut|Toine Lagro-Janssen|Lagro-Janssen, A.L.M.}}" contenteditable="false" draggable="true" data-mwt-type="template" data-mwt-wikitext="{{aut|Toine Lagro-Janssen|Lagro-Janssen, A.L.M.}}"><a class="new" title="Toine Lagro-Janssen (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Toine_Lagro-Janssen&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">Lagro-Janssen, A.L.M.</a></span> (red.) (2008): <em>Ziekten in de huisartspraktijk</em>, Elsevier</span> </span> De <a id="INTERNALLINK:1707689578301" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[prevalentie]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Prevalentie&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[prevalentie]]">prevalentie</a> van <a id="INTERNALLINK:1707725555318" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[gonorroe]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Gonorroe&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[gonorroe]]">gonorroe</a> wordt vaak beschouwd als een graadmeter voor de promiscuïteit in de samenleving.<span class="mwt-placeHolder mwt-referenceHolder mwt-editable" title="Reference, double click to edit" contenteditable="false" draggable="true" data-mwt-type="reference" data-mwt-ref="R1707671719580"> <span id="R1707671719580" class="mwt-hideReference mwt-reference mwt-preserveHtml" contenteditable="true" data-mwt-sameline="false" data-mwt-spaces=""><span id="TEMPLATE:1707725572386" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-template" style="font-variant:small-caps;" title="{{aut|Geert Potters|Potters, G.}}" contenteditable="false" draggable="true" data-mwt-type="template" data-mwt-wikitext="{{aut|Geert Potters|Potters, G.}}"><a class="new" title="Geert Potters (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Geert_Potters&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">Potters, G.</a></span> (2008): 'Seksueel overdraagbare aandoeningen', <em>MENS</em></span> </span><br class="mwt-emptylineFirst"></p><h2 class="mwt-heading" data-mwt-headingspacesbefore="" data-mwt-headingspacesafter="" data-mwt-headingnewlines="0">Dieren</h2><p class="mwt-paragraph">Veel verschillende diersoorten zijn promiscue, waaronder de meeste <a id="INTERNALLINK:1707730467362" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[zoogdier]]en" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Zoogdier&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[zoogdier]]en">zoogdieren</a>. Ook de <a id="INTERNALLINK:1707683044174" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[chimpansee]]s" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Chimpansee&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[chimpansee]]s">chimpansees</a> en <a id="INTERNALLINK:1707755776071" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[bonobo]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Bonobo&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[bonobo]]">bonobo</a>'s zijn sterk promiscue.<br class="mwt-emptylineFirst"></p><h2 class="mwt-heading" data-mwt-headingspacesbefore="" data-mwt-headingspacesafter="" data-mwt-headingnewlines="0">Zie ook</h2><ul><li class="mwt-list" data-mwt-sameline="false" data-mwt-spaces=" "><a id="INTERNALLINK:1707723371864" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[Libertinisme]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Libertinisme&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[Libertinisme]]">Libertinisme</a><br data-mce-bogus="1"></li><li class="mwt-list" data-mwt-sameline="false" data-mwt-spaces=" "><a id="INTERNALLINK:1707717872801" class="new mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[Vrije liefde]]" contenteditable="false" draggable="true" href="/index.php?title=Vrije_liefde&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[Vrije liefde]]">Vrije liefde</a><br data-mce-bogus="1"></li></ul><table id="TEMPLATE:1707731954494" class="toccolours appendix mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-template" style="font-size:89%; margin-top:1em; margin-bottom:-0.5em; border: 1px solid #aaa; padding:5px; clear:both; width:100%; box-sizing:border-box;" title="{{Appendix}}" role="presentation" contenteditable="false" draggable="true" data-mwt-type="template" data-mwt-wikitext="{{Appendix}}">
Een '''promiscue''' [[seks]]leven ([[Latijn]]: ''promiscuus'', dooreengemengd, gemeenschappelijk) is het onderhouden van wisselende seksuele contacten met meerdere personen ([[Partner (relatie)|relatie]]s of vluchtige, anonieme seks). In de meeste [[maatschappij (sociologie)|maatschappijen]] rust een [[Cultuur|cultureel]] bepaald [[taboe]] op dergelijk [[gedrag]].  
<tbody><tr>
<td><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span>
<div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"></div>
</td></tr></tbody></table><p class="mwt-paragraph"><span class="mwt-placeHolder mwt-singleLinebreak mwt-slbltr mwt-hidePlaceholder" title="Non-displayed single linebreak" contenteditable="false" draggable="true"> </span><span id="TEMPLATE:1707668248875" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-template" title="{{Navigatie relatievormen}}" contenteditable="false" draggable="true" data-mwt-type="template" data-mwt-wikitext="{{Navigatie relatievormen}}"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r20095">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:#f8f8f8;border:1px solid #aaa;text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}</style>


<div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Amoureuze_relatievormen">
Verschillende 19e-eeuwse [[antropoloog|antropologen]], zoals [[Johann Jakob Bachofen|Bachofen]] en [[Lewis Henry Morgan|Morgan]], waren van mening dat promiscuïteit, vóór het ontstaan van het [[huwelijk]], de basis vormde van [[primitieve samenlevingen]]. Daarin was de identiteit van de vader niet te achterhalen. Afstamming en vererving vonden daarom in vrouwelijke lijn plaats ([[matrilineariteit]]). Daarna zou dit gebruik afgenomen zijn en evolueerde de maatschappij naar een [[Patriarchaat (sociologie)|patriarchaat]].<ref>{{aut|Johann Jakob Bachofen|Bachofen, J.J.}} (1861): ''Das Mutterrecht. Eine Untersuchung über die Gynaikokratie der alten Welt nach ihrer religiösen und rechtlichen Natur'', Krais & Hoffmann</ref> [[Empirisch onderzoek|Empirisch]] sociaalantropologisch onderzoek ([[culturele antropologie]]) heeft de waarde van deze theorie gerelativeerd en deze gedachte is verlaten. Vooral het universele voorkomen van de door Bachofen beschreven stadia is in twijfel getrokken.
<div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap"><span typeof="mw:File"><a title="Sjabloon:Navigatie relatievormen" href="/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_relatievormen"><img src="/images/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" srcset="/images/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, /images/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" width="16" height="16" decoding="async"></a></span> · <span typeof="mw:File"><span><img src="/images/thumb/b/b3/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr-invert.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr-invert.svg.png" srcset="/images/thumb/b/b3/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr-invert.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr-invert.svg.png 1.5x, /images/thumb/b/b3/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr-invert.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr-invert.svg.png 2x" width="16" height="16" decoding="async"></span></span> · <span typeof="mw:File"><a title="Sjabloon bewerken" href="https://wiki-raamsdonk.nl/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_relatievormen&amp;action=edit" target="_blank" rel="nofollow noreferrer noopener"><img src="/images/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" srcset="/images/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, /images/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" alt="Sjabloon bewerken" width="16" height="16" decoding="async"></a></span></span><br data-mce-bogus="1"></div></div>
<div id="Amoureuze_relatievormen" class="navigatie-titel"><a class="new" title="Liefde (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Liefde&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">Amoureuze relatievormen</a><br data-mce-bogus="1"></div>
<div class="navigatie-inhoud">
<a class="new" title="Alleenstaande (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Alleenstaande&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">alleenstaande</a> ·
<a class="new" title="Bigamie (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Bigamie&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">bigamie</a> ·
<a title="Buitenechtelijke relatie" href="/index.php?title=Buitenechtelijke_relatie">buitenechtelijke relatie</a> ·
<a class="new" title="Celibaat (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Celibaat&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">celibaat</a> ·
<a class="new" title="Concubinaat (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Concubinaat&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">concubinaat</a> ·
<a title="Echtscheiding" href="/index.php?title=Echtscheiding">echtscheiding</a> ·
<a title="Geregistreerd partnerschap" href="/index.php?title=Geregistreerd_partnerschap">geregistreerd partnerschap</a> ·
<a class="new" title="Homohuwelijk (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Homohuwelijk&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">homohuwelijk</a> ·
<a title="Huwelijk" href="/index.php?title=Huwelijk">huwelijk</a> ·
<a class="new" title="Latrelatie (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Latrelatie&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">latrelatie</a> ·
<a class="new" title="Monogamie (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Monogamie&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">monogamie</a> ·
<a class="new" title="Open relatie (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Open_relatie&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">open relatie</a> ·
<a class="new" title="Platonische liefde (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Platonische_liefde&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">platonische liefde</a> ·
<a class="new" title="Polyamorie (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Polyamorie&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">polyamorie</a> ·
<a class="new" title="Polyandrie (sociologie) (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Polyandrie_(sociologie)&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">polyandrie</a> ·
<a class="new" title="Polygamie (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Polygamie&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">polygamie</a> ·
<a class="mw-selflink selflink">promiscuïteit</a> ·
<a title="Samenlevingscontract" href="/index.php?title=Samenlevingscontract">samenlevingscontract</a> ·
<a class="new" title="Seksuele relatie (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Seksuele_relatie&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">seksuele relatie</a> ·
<a class="new" title="Versieren (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Versieren&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">versieren</a> ·
<a class="new" title="Verkering (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Verkering&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">verkering</a> ·
<a class="new" title="Verliefdheid (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Verliefdheid&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">verliefdheid</a> ·
<a class="new" title="Verloving (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Verloving&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">verloving</a> ·
<a class="new" title="Vriendschap (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Vriendschap&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">vriendschap</a> ·
<a class="new" title="Weduwschap (de pagina bestaat niet)" href="/index.php?title=Weduwschap&amp;action=tinymceedit&amp;redlink=1">weduwschap</a>


</div></div></span><br class="mwt-emptylineFirst"></p><p class="mwt-paragraph"><span id="TEMPLATE:1707674227836" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-template" title="{{DEFAULTSORT:Promiscuiteit}}" contenteditable="false" draggable="true" data-mwt-type="template" data-mwt-wikitext="{{DEFAULTSORT:Promiscuiteit}}">&nbsp;</span><span class="mwt-placeHolder mwt-singleLinebreak mwt-slbltr mwt-hidePlaceholder" title="Non-displayed single linebreak" contenteditable="false" draggable="true"> </span><span id="INTERNALLINK:1707750638539" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[Categorie:Relatievorm]]" contenteditable="false" draggable="true" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[Categorie:Relatievorm]]" href="#">&nbsp;</span><span class="mwt-placeHolder mwt-singleLinebreak mwt-slbltr mwt-hidePlaceholder" title="Non-displayed single linebreak" contenteditable="false" draggable="true"> </span><span id="INTERNALLINK:1707710881570" class="mwt-nonEditable mwt-wikiMagic mwt-internallink" title="[[Categorie:Seksualiteit]]" contenteditable="false" draggable="true" data-mwt-type="internallink" data-mwt-wikitext="[[Categorie:Seksualiteit]]" href="#">&nbsp;</span></p>
Sinds de [[seksuele revolutie]] van de jaren zestig en zeventig van de twintigste eeuw, en naarmate de seksuele moraal in de westerse maatschappij minder streng werd, is de promiscuïteit in de westerse maatschappij toegenomen.<ref>[[Winkler Prins Encyclopedie]], 1972</ref><ref name="Encarta">[[Microsoft Encarta]], 1993-2002</ref> De angst voor verspreiding van de ziekte [[aids]] sinds het begin van de jaren 1980 heeft deze ontwikkeling weer enigszins afgeremd.<ref name="Encarta"/>
 
Promiscuïteit is een risico-indicator bij de verspreiding van [[geslachtsziekte]]n zoals [[chlamydiasis|chlamydia]], [[gonorroe]] en [[syfilis]].<ref>{{aut|Eloy van de Lisdonk|Lisdonk, E.H. van de}}; {{aut|Wil van den Bosch|Bosch, W.J.H.M. van den}}; {{aut|Toine Lagro-Janssen|Lagro-Janssen, A.L.M.}} (red.) (2008): ''Ziekten in de huisartspraktijk'', Elsevier</ref> De [[prevalentie]] van [[gonorroe]] wordt vaak beschouwd als een graadmeter voor de promiscuïteit in de samenleving.<ref>{{aut|Geert Potters|Potters, G.}} (2008): 'Seksueel overdraagbare aandoeningen', ''MENS''</ref>
 
==Dieren==
Veel verschillende diersoorten zijn promiscue, waaronder de meeste [[zoogdier]]en. Ook de [[chimpansee]]s en [[bonobo]]'s zijn sterk promiscue.
 
==Zie ook==
* [[Libertinisme]]
* [[Vrije liefde]]
 
{{Appendix}}
{{Navigatie relatievormen}}
 
{{DEFAULTSORT:Promiscuiteit}}
[[Categorie:Relatievorm]]
[[Categorie:Seksualiteit]]

Huidige versie van 11 feb 2024 om 17:13

Een promiscue seksleven (Latijn: promiscuus, dooreengemengd, gemeenschappelijk) is het onderhouden van wisselende seksuele contacten met meerdere personen (relaties of vluchtige, anonieme seks). In de meeste maatschappijen rust een cultureel bepaald taboe op dergelijk gedrag.

Verschillende 19e-eeuwse antropologen, zoals Bachofen en Morgan, waren van mening dat promiscuïteit, vóór het ontstaan van het huwelijk, de basis vormde van primitieve samenlevingen. Daarin was de identiteit van de vader niet te achterhalen. Afstamming en vererving vonden daarom in vrouwelijke lijn plaats (matrilineariteit). Daarna zou dit gebruik afgenomen zijn en evolueerde de maatschappij naar een patriarchaat.[1] Empirisch sociaalantropologisch onderzoek (culturele antropologie) heeft de waarde van deze theorie gerelativeerd en deze gedachte is verlaten. Vooral het universele voorkomen van de door Bachofen beschreven stadia is in twijfel getrokken.

Sinds de seksuele revolutie van de jaren zestig en zeventig van de twintigste eeuw, en naarmate de seksuele moraal in de westerse maatschappij minder streng werd, is de promiscuïteit in de westerse maatschappij toegenomen.[2][3] De angst voor verspreiding van de ziekte aids sinds het begin van de jaren 1980 heeft deze ontwikkeling weer enigszins afgeremd.[3]

Promiscuïteit is een risico-indicator bij de verspreiding van geslachtsziekten zoals chlamydia, gonorroe en syfilis.[4] De prevalentie van gonorroe wordt vaak beschouwd als een graadmeter voor de promiscuïteit in de samenleving.[5]

Dieren

Veel verschillende diersoorten zijn promiscue, waaronder de meeste zoogdieren. Ook de chimpansees en bonobo's zijn sterk promiscue.

Zie ook

Overgenomen van "https://wiki-raamsdonk.nl/index.php?title=Promiscuïteit&oldid=59006"