Hoefsmid: verschil tussen versies

Uit Wiki Raamsdonks Erfgoed
(Nieuwe pagina aangemaakt met 'Categorie:Beroepen')
 
k (Botverzoeken: toevoegen archieflinks en vervangen http:// door https://)
Regel 1: Regel 1:
[[Categorie:Beroepen]]
[[Bestand:Marechal Ferrant.jpg|thumb|[[Albert Demuyser|Bob Demuyser]]: ''De Hoefsmid'']]
[[Bestand:Opijnen Travalje.jpg|thumb|Een [[hoefstal]] of travalje]]
[[Bestand:De hoefsmid-4528633.ogv|thumb|De hoefsmid in vroegere tijden]]
 
Een '''hoefsmid''' is een persoon die de [[Hoef (dier)|hoeven]] van een [[Paard (dier)|paard]] of ander [[hoefdier]] onderhoudt om de juiste hoefstand te behouden of te bevorderen.
 
== Geschiedenis ==
Tot de 17e eeuw werden personen die [[Diergeneeskunde|zieke dieren]] behandelden over een kam geschoren met hoefsmeden en in Zuid-Nederland ''smet'' genoemd, maar vanaf toen werden ze apart aangeduid als ''peirdemeester''<ref>Blondeau, Roger-A. (1991): ''Wetenschap in de taal der Vlamingen'', Gent: Reinaert-Het Volk, p. 138-139</ref>.
 
Tot in de tweede helft van de 20e eeuw, werd de taak van hoefsmid vaak als nevenfunctie uitgeoefend door de [[Smid|dorpssmid]]. Men ging met de paarden naar de smederij, waar zij 'warm' werden beslagen. Vaak werden de paarden daartoe vastgezet in de ''travalje'', een [[hoefstal]] bij de smederij. In 1919 werd voor vakkundige beroepsbeoefenaren de erkenning van 'rijksgediplomeerd hoefsmid' ingevoerd. Het examen werd afgenomen op het 'Instituut voor hoefkunde der Veeartsenijkundige Hogeschool' te Utrecht.<ref>[https://www.drentsesmeden.nl/440658509 Drentsesmeden.nl]</ref>
 
== Werkzaamheden ==
Naast bekappen, randen afsnijden en bijvijlen, kan het om meerdere redenen zinvol zijn [[hoefijzer]]s onder de hoeven te bevestigen. De belangrijkste reden van dit aspect van de [[hoefverzorging]] van paarden is het voorkomen van excessieve slijtage bij gebruik op verharde wegen. De hoefsmid maakt de ijzers precies passend en bevestigt deze, al dan niet met correcties aan de stand van de hoeven. De ijzers zijn vaak al in verschillende maten geprefabriceerd.
 
In Nederland kan iedereen zich hoefsmid noemen sinds de rijkserkenning voor de beroepsbeoefenaren is afgeschaft. Er bestaat nog wel een vakopleiding, opgeleide hoefsmeden hebben onder meer een goede kennis van de [[anatomie]] van het paard. De meeste hoefsmeden werken ambulant en komen met hun bedrijfswagen naar de klanten en hebben verschillende maten hoefijzers in voorraad zodat zij 'koud' kunnen beslaan.
 
De [[patroonheilige]] van de hoefsmeden (en van alle smeden en metaalbewerkers) is [[Eligius|St Elooi]].
 
== Afbeeldingen ==
<gallery widths="220" heights="180" >
Werkzeug eines Hufschmiedes.JPG|Gereedschap van een hoefsmid
Herradamontada.jpg|Een hoefsmid tijdens het beslaan
</gallery>
 
== Trivia ==
* [[Darts (sport)|Darter]] [[John Michael]] is in het dagelijks leven hoefsmid.<ref>{{Citeer web |url=https://www.reddragondarts.com/blog/post/winmau-sign-greek-world-cup-star-john-michael |titel=Winmau Sign Greek World Cup Star John Michael |bezochtdatum=2022-07-03 |datum=2018-05-31 |uitgever=reddragondarts.com |taal=en}}</ref>
 
== Externe links ==
* [http://hoefsmedenvereniging.nl De Nederlandse hoefsmedenvereniging]
* [http://hoefsmid.be Hoefsmeden in België]
 
{{Appendix}}
 
{{Commonscat|Farriers}}
 
[[Categorie:Historisch beroep]]
[[Categorie:Beroep in de metaaltechniek]]
[[Categorie:Paard]]

Versie van 30 jul 2023 22:45

Bob Demuyser: De Hoefsmid
Een hoefstal of travalje
Bestand:De hoefsmid-4528633.ogv
De hoefsmid in vroegere tijden

Een hoefsmid is een persoon die de hoeven van een paard of ander hoefdier onderhoudt om de juiste hoefstand te behouden of te bevorderen.

Geschiedenis

Tot de 17e eeuw werden personen die zieke dieren behandelden over een kam geschoren met hoefsmeden en in Zuid-Nederland smet genoemd, maar vanaf toen werden ze apart aangeduid als peirdemeester[1].

Tot in de tweede helft van de 20e eeuw, werd de taak van hoefsmid vaak als nevenfunctie uitgeoefend door de dorpssmid. Men ging met de paarden naar de smederij, waar zij 'warm' werden beslagen. Vaak werden de paarden daartoe vastgezet in de travalje, een hoefstal bij de smederij. In 1919 werd voor vakkundige beroepsbeoefenaren de erkenning van 'rijksgediplomeerd hoefsmid' ingevoerd. Het examen werd afgenomen op het 'Instituut voor hoefkunde der Veeartsenijkundige Hogeschool' te Utrecht.[2]

Werkzaamheden

Naast bekappen, randen afsnijden en bijvijlen, kan het om meerdere redenen zinvol zijn hoefijzers onder de hoeven te bevestigen. De belangrijkste reden van dit aspect van de hoefverzorging van paarden is het voorkomen van excessieve slijtage bij gebruik op verharde wegen. De hoefsmid maakt de ijzers precies passend en bevestigt deze, al dan niet met correcties aan de stand van de hoeven. De ijzers zijn vaak al in verschillende maten geprefabriceerd.

In Nederland kan iedereen zich hoefsmid noemen sinds de rijkserkenning voor de beroepsbeoefenaren is afgeschaft. Er bestaat nog wel een vakopleiding, opgeleide hoefsmeden hebben onder meer een goede kennis van de anatomie van het paard. De meeste hoefsmeden werken ambulant en komen met hun bedrijfswagen naar de klanten en hebben verschillende maten hoefijzers in voorraad zodat zij 'koud' kunnen beslaan.

De patroonheilige van de hoefsmeden (en van alle smeden en metaalbewerkers) is St Elooi.

Afbeeldingen

Trivia

Externe links

Zie de categorie [[commons:#mw-subcategories|]] van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.