Randschrift: verschil tussen versies
kGeen bewerkingssamenvatting |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Bestand:Rijksdaalders met randschrift. | [[Bestand:Rijksdaalders met randschrift.jpg|thumb|right|Rijksdaalders met het randschrift ''God zij met ons'']] | ||
[[Bestand:3_gulden_deventer_1698_randschrift.jpg|thumb|right|Zilveren drieguldenstuk van de stad [[Deventer]] uit 1698 met opliggend randschrift dat luidt: ''In te domine speravi non confundar in æternum'' "Op U, o Heer, betrouw ik, laat mij niet te schande worden".]] | |||
[[Bestand:Randschriftklok.jpg|thumb|right|Randschrift ''Martinus vocor et cives Gennapienses ad ecclesiam S. Martini tempore suo voco'', dat vertaald kan worden als: ''Martinus word ik genoemd en ik roep de [[Gennep (plaats)|Gennepenaren]] op zijn tijd naar de [[Sint-Martinuskerk (Gennep)|kerk van Sint-Martinus]]'']] | |||
Het '''randschrift''' (in de [[numismatiek]] ook '''kantschrift''' of '''omschrift''' genoemd) is een tekst op de rand van een '''[[munt (betaalmiddel)|munt]]'''. Bij munten uit dure [[metaal|metalen]] dient een randschrift om het zogenaamde [[snoeien (numismatiek)|snoeien]] tegen te gaan. | |||
Randschriften kunnen verdiept worden aangebracht (zoals in de [[guldens]] en [[ | Randschriften kunnen verdiept worden aangebracht (zoals in de [[Nederlandse 1 gulden|guldens]] en [[rijksdaalder]]s van het [[Koninkrijk der Nederlanden|Koninkrijk]] en in de 2-euromunt) of opliggend. Verdiepte randschriften zijn de meer algemene variant. Opliggende randschriften zijn zeldzamer, complexer in productie en fraudebestendiger doordat ze voelbaar zijn. | ||
De eerste munt met een randschrift werd in Engeland geslagen: de z.g. Cromwellcrown van 1658. <ref> Carl Christoph Schmieder: Handwörterbuch der gesammten Münzkunde (1811), p. 104.</ref> Het randschrift luidde: Has nisi peritvrvs mihi adimat nemo, vertaald: “Wee hij die mij snoeit”. De eerste Nederlandse munten met een randschrift waren [[zilveren | De eerste munt met een randschrift werd in [[Engeland]] geslagen: de z.g. ''Cromwellcrown'' van 1658. <ref> Carl Christoph Schmieder: Handwörterbuch der gesammten Münzkunde (1811), p. 104.</ref> Het randschrift luidde: ''Has nisi peritvrvs mihi adimat nemo'', vertaald: “Wee hij die mij snoeit”. De eerste Nederlandse munten met een randschrift waren [[zilveren rijder]]s geslagen in [[Amsterdam]] in 1672 en 1673. <ref> J.C. van der Wis, T. Passon, Catalogus van de Nederlandse munten 1555-1806: 2.02.24; 2.02.46; 2.02.50; 2.02.64.</ref> Munten met een randschrift uit de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden|provinciale tijd]] zijn uiterst zeldzaam. | ||
Sprekend is de tekst op de rand van een aantal Engelse en Britse munten DECVS ET TVTAMEN – versiering en veiligheid (waarborg). Op het Nederlandse 1-guldenstuk, de [[rijksdaalder]], het [[vijfje]], het [[zilveren tientje]] en het [[zilveren vijftigje]] en tegenwoordig het Nederlandse 2-eurostuk staat de spreuk [[God zij met ons]]. | Sprekend is de tekst op de rand van een aantal Engelse en Britse munten DECVS ET TVTAMEN – versiering en veiligheid (waarborg). Op het Nederlandse [[1-guldenstuk|1-guldenstuk]], de [[rijksdaalder]], het [[Vijfguldenstuk|vijfje]], het [[zilveren tientje]] en het [[zilveren vijftigje]] en tegenwoordig het [[Nederlandse euromunten|Nederlandse 2-eurostuk]] staat de spreuk ''[[God zij met ons]]''. | ||
Ook klokken kunnen een randschrift hebben; hierin staat dan een toepasselijke spreuk of de naam van de maker. | Ook '''[[klok (bel)|klokken]]''' kunnen een randschrift hebben; hierin staat dan een toepasselijke spreuk of de naam van de maker. | ||
== Zie ook == | |||
*[[legende (numismatiek)|Legende]] | |||
== Noten en/of referenties == | |||
{{references}} | |||
[[Categorie:Numismatiek]][[Categorie:Munten]] | |||
Bron: [[Terry van Erp]] | Bron: [[Terry van Erp]] | ||
[[Categorie:Munten]] | [[Categorie:Munten]] | ||
Huidige versie van 27 okt 2023 om 06:24
Het randschrift (in de numismatiek ook kantschrift of omschrift genoemd) is een tekst op de rand van een munt. Bij munten uit dure metalen dient een randschrift om het zogenaamde snoeien tegen te gaan.
Randschriften kunnen verdiept worden aangebracht (zoals in de guldens en rijksdaalders van het Koninkrijk en in de 2-euromunt) of opliggend. Verdiepte randschriften zijn de meer algemene variant. Opliggende randschriften zijn zeldzamer, complexer in productie en fraudebestendiger doordat ze voelbaar zijn.
De eerste munt met een randschrift werd in Engeland geslagen: de z.g. Cromwellcrown van 1658. [1] Het randschrift luidde: Has nisi peritvrvs mihi adimat nemo, vertaald: “Wee hij die mij snoeit”. De eerste Nederlandse munten met een randschrift waren zilveren rijders geslagen in Amsterdam in 1672 en 1673. [2] Munten met een randschrift uit de provinciale tijd zijn uiterst zeldzaam.
Sprekend is de tekst op de rand van een aantal Engelse en Britse munten DECVS ET TVTAMEN – versiering en veiligheid (waarborg). Op het Nederlandse 1-guldenstuk, de rijksdaalder, het vijfje, het zilveren tientje en het zilveren vijftigje en tegenwoordig het Nederlandse 2-eurostuk staat de spreuk God zij met ons.
Ook klokken kunnen een randschrift hebben; hierin staat dan een toepasselijke spreuk of de naam van de maker.
Zie ook
Noten en/of referenties
Bron: Terry van Erp
