Amalia van Solms: verschil tussen versies

Uit Wiki Raamsdonks Historie
 
(2 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 3: Regel 3:
| leven          = 1602−1675
| leven          = 1602−1675
| afbeelding    = Van Dyck - Amalie zu Solms-Braunfels - 1631-32.jpg
| afbeelding    = Van Dyck - Amalie zu Solms-Braunfels - 1631-32.jpg
| onderschrift  = ''Portret van Amalia van Solms'', 1631/32, [[Antoon van Dyck]] (1599-1641), [[Museo Nacional del Prado]], Madrid
| onderschrift  = ''Portret van Amalia van Solms'', 1631/32, Antoon van Dyck (1599-1641), Museo Nacional del Prado, Madrid
| functie        = Gravin van [[Braunfels (Hessen)|Braunfels]]
| functie        = Gravin van Braunfels (Hessen)
| periode        = [[17e eeuw]]
| periode        = 17e eeuw
| voorganger    =  
| voorganger    =  
| opvolger      =  
| opvolger      =  
| regent        = <!-- of | regentes = -->
| regent        = <!-- of | regentes = -->
| functie2      = Hofdame van [[Elizabeth Stuart]]
| functie2      = Hofdame van Elizabeth Stuart
| periode2      = 17e eeuw
| periode2      = 17e eeuw
| functie3      = Prinses-gemalin van Oranje
| functie3      = Prinses-gemalin van Oranje
| periode3      = 1625–1647
| periode3      = 1625–1647
| medeheersers  =  
| medeheersers  =  
| geboortedatum  = [[31 augustus]] [[1602]]
| geboortedatum  = 31 augustus 1602
| geboorteplaats = [[Slot Braunfels]], [[Heilige Roomse Rijk]]
| geboorteplaats = Slot Braunfels, Heilige Roomse Rijk
| sterfdatum    = [[8 september]] [[1675]]
| sterfdatum    = 8 september]] 1675
| sterfplaats    = [[Den Haag]], [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]]
| sterfplaats    = Den Haag, [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]]
| vader          = [[Johan Albrecht I van Solms-Braunfels]]
| vader          = [[Johan Albrecht I van Solms-Braunfels]]
| moeder        = [[Agnes van Sayn-Wittgenstein]]
| moeder        = [[Agnes van Sayn-Wittgenstein]]
Regel 31: Regel 31:
| portaal        =  
| portaal        =  
}}
}}
[[Bestand:Amalia van Solms.jpg|miniatuur|''Portret van Amalia van Solms'', 1632, [[Rembrandt van Rijn]] (1606-1669), [[Musée Jacquemart-André]], Parijs]]
[[Bestand:Amalia van Solms.jpg|miniatuur|''Portret van Amalia van Solms'', 1632, Rembrandt van Rijn (1606-1669), Musée Jacquemart-André, Parijs]]
{{Link stamboom|stamboom=[[Stamboom Amalia van Solms (1602-1675)|Stamboom]]}}
{{Link stamboom|stamboom=[[Stamboom Amalia van Solms (1602-1675)|Stamboom]]}}
'''Amalia van Solms-Braunfels''' ([[Slot Braunfels]], [[31 augustus]] [[1602]] [[Den Haag]], [[8 september]] [[1675]]), gravin van [[Braunfels (Hessen)|Braunfels]], was de vrouw van prins [[Frederik Hendrik van Oranje]].
'''Amalia van Solms-Braunfels''' (Slot Braunfels, 31 augustus 1602 — Den Haag, 8 september 1675), gravin van Braunfels (Hessen), was de vrouw van prins [[Frederik Hendrik van Oranje]].


Amalia van Solms-Braunfels werd op 31 augustus 1602 geboren als dochter van [[Johan Albrecht I van Solms-Braunfels]] (de oudste zoon van [[Elisabeth van Nassau (1542-1603)|Elisabeth van Nassau]], een zuster van [[Willem van Oranje]]) en [[Agnes van Sayn-Wittgenstein]]. Haar jeugd bracht zij door op het [[Slot Braunfels]] aan de [[Lahn]]. Zij was een kleindochter van Koenraad van Solms (1540-1592) en [[Elisabeth van Nassau (1542-1603)]] van vaderszijde en Lodewijk I van Sayn-Wittgenstein (1532-1605) en Elisabeth van Solms-Laubach (1549-1599) van moederszijde.
Amalia van Solms-Braunfels werd op 31 augustus 1602 geboren als dochter van [[Johan Albrecht I van Solms-Braunfels]] (de oudste zoon van [[Elisabeth van Nassau (1542-1603)|Elisabeth van Nassau]], een zuster van [[Willem van Oranje]]) en [[Agnes van Sayn-Wittgenstein]]. Haar jeugd bracht zij door op het [[Slot Braunfels]] aan de Lahn. Zij was een kleindochter van Koenraad van Solms (1540-1592) en [[Elisabeth van Nassau (1542-1603)]] van vaderszijde en Lodewijk I van Sayn-Wittgenstein (1532-1605) en Elisabeth van Solms-Laubach (1549-1599) van moederszijde.


Op 18-jarige leeftijd kwam zij als [[hofdame]] van [[Elizabeth Stuart]], echtgenote van [[Frederik V van de Palts]], de 'winterkoning' van Bohemen (en volle neef van de stadhouder), naar [[Den Haag]]. Hier leerde zij Frederik Hendrik kennen, wiens achternicht zij was. Zij trad op [[4 april]] [[1625]] met hem in het huwelijk. Frederik Hendriks halfbroer [[Maurits van Oranje|Maurits]] had dit op zijn sterfbed aan hem gevraagd, anders zou hij niet van Maurits erven.  
Op 18-jarige leeftijd kwam zij als hofdame van [[Elizabeth Stuart]], echtgenote van [[Frederik V van de Palts]], de 'winterkoning' van Bohemen (en volle neef van de stadhouder), naar Den Haag. Hier leerde zij Frederik Hendrik kennen, wiens achternicht zij was. Zij trad op 4 april 1625 met hem in het huwelijk. Frederik Hendriks halfbroer [[Maurits van Oranje|Maurits]] had dit op zijn sterfbed aan hem gevraagd, anders zou hij niet van Maurits erven.  


Uit hun huwelijk werden negen kinderen geboren, van wie vier de volwassen leeftijd niet bereikten:
Uit hun huwelijk werden negen kinderen geboren, van wie vier de volwassen leeftijd niet bereikten:
* [[Willem II van Oranje]] ([[27 mei]] [[1626]] - [[6 november]] [[1650]]) ([[stadhouder]]) gehuwd met [[Maria Henriëtte Stuart|Maria Stuart]]
* [[Willem II van Oranje]] (27 mei 1626 - 6 november 1650) ([[stadhouder]]) gehuwd met [[Maria Henriëtte Stuart|Maria Stuart]]
* [[Louise Henriëtte van Nassau]] ([[7 december]] [[1627]] - [[18 juni]] [[1667]]), gehuwd met [[keurvorst]] [[Frederik Willem I van Brandenburg]]
* [[Louise Henriëtte van Nassau]] (7 december 1627 - 18 juni 1667), gehuwd met keurvorst [[Frederik Willem I van Brandenburg]]
* Henriëtte Amalia van Nassau ([[26 oktober]] [[1628]] - [[december]] 1628)  
* Henriëtte Amalia van Nassau (26 oktober 1628 - december 1628)  
* Elisabeth van Nassau ([[4 augustus]] [[1630]], dezelfde dag overleden)
* Elisabeth van Nassau (4 augustus 1630, dezelfde dag overleden)
* Isabella Charlotte van Nassau ([[28 april]] [[1632]] - [[april]] [[1642]])  
* Isabella Charlotte van Nassau (28 april 1632 - april 1642)  
* [[Albertine Agnes van Nassau]] ([[9 april]] [[1634]] - [[24 mei]] [[1696]]). trouwde met [[Willem Frederik van Nassau-Dietz]]
* [[Albertine Agnes van Nassau]] (9 april 1634 - 24 mei 1696). trouwde met [[Willem Frederik van Nassau-Dietz]]
* [[Henriëtte Catharina van Nassau]] ([[10 februari]] [[1637]] - [[3 november]] [[1708]]), trouwde met [[Johan George II van Anhalt-Dessau]]
* [[Henriëtte Catharina van Nassau]] (10 februari 1637 - 3 november 1708), trouwde met [[Johan George II van Anhalt-Dessau]]
* Hendrik Lodewijk van Nassau ([[30 november]] [[1639]] - [[29 december]] 1639)
* Hendrik Lodewijk van Nassau (30 november 1639 - 29 december 1639)
* [[Maria van Nassau (1642-1688)|Maria van Nassau]] ([[5 september]] [[1642]] - [[20 maart]] [[1688]]), trouwde met [[Lodewijk Hendrik Maurits van Palts-Simmern]] (was de zoon van [[Lodewijk Filips van Palts-Simmern]] en van [[Maria Eleonore van Brandenburg]])
* [[Maria van Nassau (1642-1688)|Maria van Nassau]] (5 september 1642 - 20 maart 1688), trouwde met [[Lodewijk Hendrik Maurits van Palts-Simmern]] (was de zoon van [[Lodewijk Filips van Palts-Simmern]] en van [[Maria Eleonore van Brandenburg]])


Toen Frederik Hendrik na het overlijden van zijn halfbroer prins Maurits stadhouder werd, wist hij zijn invloed op het beleid sterk uit te breiden. Hiermee groeide ook de invloed van Amalia.
Toen Frederik Hendrik na het overlijden van zijn halfbroer prins Maurits stadhouder werd, wist hij zijn invloed op het beleid sterk uit te breiden. Hiermee groeide ook de invloed van Amalia.


Onder Frederik Hendrik en Amalia nam het ceremonieel in het Haagse hofleven aanzienlijk toe. De bouw van een aantal paleizen, waaronder [[Huis Honselaarsdijk]], [[Huis ter Nieuburch|paleis te Rijswijk]], [[Paleis Huis ten Bosch|Huis ten Bosch]] en aanzienlijke verbouwingen aan het [[Paleis Noordeinde|Oude Hof]] in het Noordeinde, het kasteel van [[Buren (stad)|Buren]] en het [[Hof van Solms]] in [[Oirschot (plaats)|Oirschot]], volgden.  
Onder Frederik Hendrik en Amalia nam het ceremonieel in het Haagse hofleven aanzienlijk toe. De bouw van een aantal paleizen, waaronder [[Huis Honselaarsdijk]], [[Huis ter Nieuburch|paleis te Rijswijk]], [[Paleis Huis ten Bosch|Huis ten Bosch]] en aanzienlijke verbouwingen aan het [[Paleis Noordeinde|Oude Hof]] in het Noordeinde, het kasteel van Buren en het Hof van Solms in Oirschot, volgden.  
Amalia was de stuwende kracht achter het huwelijk van haar oudste dochter Louise Henriëtte met de keurvorst van [[Brandenburg-Pruisen|Brandenburg]] en haar zoon Willem II met [[Maria Henriëtte Stuart]]. Na de dood van haar zoon nam zij de voogdij van haar kleinzoon [[Willem III van Oranje|Willem III]] op zich.
Amalia was de stuwende kracht achter het huwelijk van haar oudste dochter Louise Henriëtte met de keurvorst van [[Brandenburg-Pruisen|Brandenburg]] en haar zoon Willem II met [[Maria Henriëtte Stuart]]. Na de dood van haar zoon nam zij de voogdij van haar kleinzoon [[Willem III van Oranje|Willem III]] op zich.


Na het overlijden van haar echtgenoot stond in 1649 koning [[Filips IV van Spanje]] het grondgebied van [[Turnhout]] aan haar af. Als vrouwe van Turnhout had zij een belangrijke invloed op de [[geschiedenis van Baarle]] en de [[Enclavegeschiedenis van Baarle|enclave-geschiedenis]] van [[Baarle]].
Na het overlijden van haar echtgenoot stond in 1649 koning [[Filips IV van Spanje]] het grondgebied van Turnhout aan haar af. Als vrouwe van Turnhout had zij een belangrijke invloed op de geschiedenis van Baarle en de enclave-geschiedenis van Baarle.


Haar stoffelijk overschot werd bijgezet in de [[Grafkelder van Oranje-Nassau]] in de [[Nieuwe Kerk (Delft)|Nieuwe Kerk]] te [[Delft]].
Haar stoffelijk overschot werd bijgezet in de [[Grafkelder van Oranje-Nassau]] in de Nieuwe Kerk te Delft.


In het voormalig stadhouderlijk paleis aan het [[Binnenhof (Den Haag)|Binnenhof]] in Den Haag, het huidige gebouw van de [[Eerste Kamer]] der [[Staten-Generaal van de Nederlanden|Staten-Generaal]], bevindt zich een galerij die naar Amalia van Solms is vernoemd. In de [[Amalia van Solmsgalerij]] bevindt zich een reeks van zeventiende-eeuwse portretten van vrouwen uit de hofhouding van Amalia van Solms.
In het voormalig stadhouderlijk paleis aan het [[Binnenhof (Den Haag)|Binnenhof]] in Den Haag, het huidige gebouw van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, bevindt zich een galerij die naar Amalia van Solms is vernoemd. In de [[Amalia van Solmsgalerij]] bevindt zich een reeks van zeventiende-eeuwse portretten van vrouwen uit de hofhouding van Amalia van Solms.


== Historische romans ==
== Historische romans ==
* [[Dieuwke Winsemius]], ''Amalia van Solms, meer dan schone schijn'' (1983). Historische roman over het leven van Amalia van Solms. EAN: 978-9024227006.
* Dieuwke Winsemius, ''Amalia van Solms, meer dan schone schijn'' (1983). Historische roman over het leven van Amalia van Solms. EAN: 978-9024227006.
*[[Thera Coppens]], Frederik Hendrik en Amalia van Solms (1987). Historische roman over het leven van Amalia van Solms en haar echtgenoot Frederik Hendrik.
*Thera Coppens, Frederik Hendrik en Amalia van Solms (1987). Historische roman over het leven van Amalia van Solms en haar echtgenoot Frederik Hendrik.
*[[Matthias Rozemond]], ''Amalia: Prinses van Oranje'' (2021). Historische roman over het leven van Amalia.
*Matthias Rozemond, ''Amalia: Prinses van Oranje'' (2021). Historische roman over het leven van Amalia.
**''Hoogheid: De troebele jaren van Amalia'' (2022). Vervolg op ''Amalia.''
**''Hoogheid: De troebele jaren van Amalia'' (2022). Vervolg op ''Amalia.''
*[[Arend van Dam (schrijver)|Arend van Dam]], ''De droom van Amalia'' (2021). Kinderboek over het leven van Amalia.
*Arend van Dam, ''De droom van Amalia'' (2021). Kinderboek over het leven van Amalia.
* [[ Marianne en Theo Hoogstraaten]], ‘’Amalia’s erfenis’’ (2019). Historische roman, primair over het leven van Amalia na haar aankomst in de Nederlanden.
*Marianne en Theo Hoogstraaten, ‘’Amalia’s erfenis’’ (2019). Historische roman, primair over het leven van Amalia na haar aankomst in de Nederlanden.


== Externe links ==
== Externe links ==
*Portret in [http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/DVN/lemmata/data/AmaliaVanSolms Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland], [[Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis|Huygens ING]]
*Portret in [http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/DVN/lemmata/data/AmaliaVanSolms Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland], Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis
*[http://emlo-portal.bodleian.ox.ac.uk/collections/?catalogue=amalia-von-solms The Correspondence of Amalia von Solms-Braunfels] (1,177 letters), [[Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis|Huygens ING]]
*[http://emlo-portal.bodleian.ox.ac.uk/collections/?catalogue=amalia-von-solms The Correspondence of Amalia von Solms-Braunfels] (1,177 letters), Huygens ING


[[Categorie:Gemaal van leden huis Oranje]]
[[Categorie:Gemaal van leden huis Oranje]]
[[Categorie:Persoon in de Nederlanden in de 17e eeuw|Solms]]
[[Categorie:Persoon in de Nederlanden in de 17e eeuw|Solms]]

Huidige versie van 9 mrt 2023 om 07:26

Amalia van Solms
1602−1675
Portret van Amalia van Solms, 1631/32, Antoon van Dyck (1599-1641), Museo Nacional del Prado, Madrid
Gravin van Braunfels (Hessen)
Periode 17e eeuw
Hofdame van Elizabeth Stuart
Periode 17e eeuw
Prinses-gemalin van Oranje
Periode 1625–1647
Geboren 31 augustus 1602
Slot Braunfels, Heilige Roomse Rijk
Overleden 8 september]] 1675
Den Haag, Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
Vader Johan Albrecht I van Solms-Braunfels
Moeder Agnes van Sayn-Wittgenstein
Dynastie Huis Oranje-Nassau
Partner Frederik Hendrik van Oranje
Kinderen 9, zie hieronder
Portret van Amalia van Solms, 1632, Rembrandt van Rijn (1606-1669), Musée Jacquemart-André, Parijs

Amalia van Solms-Braunfels (Slot Braunfels, 31 augustus 1602 — Den Haag, 8 september 1675), gravin van Braunfels (Hessen), was de vrouw van prins Frederik Hendrik van Oranje.

Amalia van Solms-Braunfels werd op 31 augustus 1602 geboren als dochter van Johan Albrecht I van Solms-Braunfels (de oudste zoon van Elisabeth van Nassau, een zuster van Willem van Oranje) en Agnes van Sayn-Wittgenstein. Haar jeugd bracht zij door op het Slot Braunfels aan de Lahn. Zij was een kleindochter van Koenraad van Solms (1540-1592) en Elisabeth van Nassau (1542-1603) van vaderszijde en Lodewijk I van Sayn-Wittgenstein (1532-1605) en Elisabeth van Solms-Laubach (1549-1599) van moederszijde.

Op 18-jarige leeftijd kwam zij als hofdame van Elizabeth Stuart, echtgenote van Frederik V van de Palts, de 'winterkoning' van Bohemen (en volle neef van de stadhouder), naar Den Haag. Hier leerde zij Frederik Hendrik kennen, wiens achternicht zij was. Zij trad op 4 april 1625 met hem in het huwelijk. Frederik Hendriks halfbroer Maurits had dit op zijn sterfbed aan hem gevraagd, anders zou hij niet van Maurits erven.

Uit hun huwelijk werden negen kinderen geboren, van wie vier de volwassen leeftijd niet bereikten:

Toen Frederik Hendrik na het overlijden van zijn halfbroer prins Maurits stadhouder werd, wist hij zijn invloed op het beleid sterk uit te breiden. Hiermee groeide ook de invloed van Amalia.

Onder Frederik Hendrik en Amalia nam het ceremonieel in het Haagse hofleven aanzienlijk toe. De bouw van een aantal paleizen, waaronder Huis Honselaarsdijk, paleis te Rijswijk, Huis ten Bosch en aanzienlijke verbouwingen aan het Oude Hof in het Noordeinde, het kasteel van Buren en het Hof van Solms in Oirschot, volgden. Amalia was de stuwende kracht achter het huwelijk van haar oudste dochter Louise Henriëtte met de keurvorst van Brandenburg en haar zoon Willem II met Maria Henriëtte Stuart. Na de dood van haar zoon nam zij de voogdij van haar kleinzoon Willem III op zich.

Na het overlijden van haar echtgenoot stond in 1649 koning Filips IV van Spanje het grondgebied van Turnhout aan haar af. Als vrouwe van Turnhout had zij een belangrijke invloed op de geschiedenis van Baarle en de enclave-geschiedenis van Baarle.

Haar stoffelijk overschot werd bijgezet in de Grafkelder van Oranje-Nassau in de Nieuwe Kerk te Delft.

In het voormalig stadhouderlijk paleis aan het Binnenhof in Den Haag, het huidige gebouw van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, bevindt zich een galerij die naar Amalia van Solms is vernoemd. In de Amalia van Solmsgalerij bevindt zich een reeks van zeventiende-eeuwse portretten van vrouwen uit de hofhouding van Amalia van Solms.

Historische romans

  • Dieuwke Winsemius, Amalia van Solms, meer dan schone schijn (1983). Historische roman over het leven van Amalia van Solms. EAN: 978-9024227006.
  • Thera Coppens, Frederik Hendrik en Amalia van Solms (1987). Historische roman over het leven van Amalia van Solms en haar echtgenoot Frederik Hendrik.
  • Matthias Rozemond, Amalia: Prinses van Oranje (2021). Historische roman over het leven van Amalia.
    • Hoogheid: De troebele jaren van Amalia (2022). Vervolg op Amalia.
  • Arend van Dam, De droom van Amalia (2021). Kinderboek over het leven van Amalia.
  • Marianne en Theo Hoogstraaten, ‘’Amalia’s erfenis’’ (2019). Historische roman, primair over het leven van Amalia na haar aankomst in de Nederlanden.

Externe links