Brontekst bekijken van Wigbold van der Does van Noordwijk

{{Infobox persoon
| naam           = Wigbold van der Does
| afbeelding     = 
| onderschrift   = 
| volledigenaam  = Wigbold Johan Theodoor van der Does van Noordwijk
| geboortenaam   = 
| bijnaam        = 
| geboorteplaats = [[Den Haag]]
| geboortedatum  = [[1726]]
| sterfplaats    = [[Den Haag]]
| sterfdatum     = [[1787]]
| nationaliteit  = 
| beroep         = [[Dijkgraaf (waterschap)|dijkgraaf]], [[hoogheemraad]], [[baljuw]], [[schout]]
| bekendvan      = Conflict tussen [[prinsgezinden]] en [[patriotten]]
| religie        = 
| politiek       = [[Oranjepartij]]
| zieook         = 
| website        = 
| handtekening   = 
| portaal        = Nederland
}}
'''Wigbold Johan Theodoor van der Does van Noordwijk''' ([[Den Haag]], ged. [[20 juli]] [[1726]] - [[Den Haag]], [[31 maart]] [[1787]]), heer van [[Noordwijk (Zuid-Holland)|Noordwijk]], [[Huis ter Lucht|Ter Lucht]], [[Sint Anthoniepolder]], Offem en Langeveld, lid van het geslacht [[Van der Does]], was een lid van de [[regent (bestuurder)|regentenklasse]] in het [[gewest Holland]] en fervent aanhanger van de [[Oranjepartij]] in de tijd van de [[Patriotten]].
==Biografie==
===Afkomst en privéleven===
Wigbold baron van der Does, telg uit een oud Hollands adellijk geslacht, werd in Den Haag geboren als zoon van baron Steven van der Does en Theodora Odilia Doys. Zijn vader was hoogheemraad van [[Hoogheemraadschap van Schieland|Schieland]], baljuw van [[Hulst (stad)|Hulst]] en gecommitteerde in de [[Admiraliteit van Amsterdam]]. Wigbold van der Does had twee zusters en een jongere broer genaamd Gerlach, die het zou brengen tot president van de [[Algemene Rekenkamer|Rekenkamer]]. Van der Does trouwde op 31 oktober 1751 in de Haagse [[Grote of Sint-Jacobskerk (Den Haag)|Grote of Sint-Jacobskerk]] met Wilhelmina Margaretha van Wassenaer (1723-1791), dochter van Carel Lodewijk baron van Wassenaer, heer van [[Doeveren]], telg uit het [[huis Wassenaer|geslacht Wassenaer]]. Wigbold van der Does en Wilhelmina van Wassenaer zouden twee dochters krijgen.<ref name="NNBW, Deel 6, pagina 442">''Nieuw Nederlands Biografisch Woordenboek'' (NNBW), Deel 6, [http://www.inghist.nl/retroboeken/nnbw?source=6&page_number=442 Pagina 442]; Uitgeverij A.W. Sijthoff, Leiden, 1924</ref> In Den Haag bezat het echtpaar aan de noordzijde van de [[Lange Poten]] een huis genaamd het ''Hotel van Brunswijk'', welk baron van der Does in 1732 had geërfd van zijn vader. Vanaf 1766 beschikte het echtpaar tevens aan het [[Lange Voorhout]] over een huis met tuin, stalling en koetshuis.<ref>Nationaal Archief: [http://proxy.handle.net/10648/f4d00ad0-57df-102d-8b87-005056a23d00 Hof van Holland / Decreten, akte 3496/1766/004] (Nummer toegang: 3.03.01.01, inventarisnummer: 3496)</ref> Wigbold van der Does was lid van de [[Maatschappij der Nederlandse Letterkunde]].<ref>DBNL: ''Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 1766-1799'', [https://www.dbnl.org/tekst/_jaa001178701_01/_jaa001178701_01_0017.php Jaargang 1787, pagina 3]</ref>

===Loopbaan===
De baron volgde zijn vader in diens voetsporen en werd in zijn regentencarrière [[hoogheemraad]], [[baljuw]] en [[Dijkgraaf (waterschap)|dijkgraaf]] van het [[Hoogheemraadschap van Rijnland]], baljuw en [[schout]] van Den Haag. Naast deze voorname banen had baron van der Does een grote schare aan bijbanen. Zo was hij [[Rentmeester (beroep)|kastelein]] en [[Landdrost|drossaard]] van [[Kasteel Heusden|Heusden]], [[hoofdingeland]] van het [[Hoogheemraadschap van Delfland]], [[Commissaris (bestuur)|commissaris]] van '''s Lands Posterijen'', [[Adviseur|raad]] en [[Rentmeester (beroep)|rentmeestergeneraal]] van de abdijen van [[Leeuwenhorst]] en [[Abdij van Rijnsburg|Rijnsburg]], [[Houtvester|luitenant-houtvester]] en [[Jachtrecht|jagermeester]] van Holland en West-Friesland en van 1781 tot zijn dood [[Raad van toezicht|curator]] van de [[Universiteit Leiden]].<ref name="NNBW, Deel 6, pagina 442" /><ref>Sluijter, Ronald; [https://books.google.nl/books?id=DfK4_OE0YcgC Tot ciraet, vermeerderinge ende heerlyckmaeckinge der universiteyt]; Uitgeverij Verloren, 2003; ISBN 9789065507549</ref> 

===Ridderschap===
In 1755 werd Van der Does lid van de [[Ridderschap (instituut)#Holland en West-Friesland|Ridderschap van Holland]]. Uit dien hoofde verkreeg hij nog een aantal nevenfuncties, waaronder gecommitteerde bij de [[Generaliteitsrekenkamer]] van 1770 tot 1772, gevolgd door een benoeming tot ordinaris-[[gedeputeerde]] ter [[Staten-Generaal van de Nederlanden|Staten-Generaal]], van 1772 tot 1775. Daarna was hij gecommitteerde bij de [[Raad van State (Nederland)|Raad van State]] van 1775 tot 1781 en als laatste lid van de [[Staten van Holland en West-Friesland#Gecommitteerde Raden|Gecommitteerde Raden van Holland]] in het [[Zuiderkwartier]], welke functie hij uitoefende van 1781 tot zijn dood.<ref>Gabriëls, dr. A.J.C.M. / Haks, dr. D. / Gent, dr. M.J. van / e.a.; ''Repertorium van Ambtsdragers en Ambtenaren 1428-1861''; [http://www.historici.nl/Onderzoek/Projecten/Repertorium/app/personen/5123 Wigbold Johan Theodoor baron van der Does van Noordwijk]; 1998-2007</ref>

==Oranjepartij==
[[Bestand:Mocking invitation for the funaral of baron Wigbold van der Does.jpg|thumb|Spottende uitnodiging voor de ter aarde bestelling van baron Wigbold van der Does]]
Tijdens de patriottentijd, toen vele Nederlanders [[democratisering]] wilden stimuleren en af wilden van het [[absolutisme]] van de falende stadhouder [[Willem V van Oranje|Willem V]], koos baron van der Does de zijde van de [[Orangisme (Republiek)|orangisten]]. Met zijn felle anti-patriottische houding maakte hij zich ongeliefd bij zijn tegenstanders. De mate waarin bleek duidelijk toen baron van der Does in 1787 overleed. Er verscheen een minachtend en spottend pamflet met een oproep voor zijn ter aarde bestelling. (zie afbeelding) De Leidse patriotten die het opstelden noemden hem onder andere een ''uitbroeidzel der Vagebonden, verkragter van Eed en Plichten, Oproerftoker in Quarto, verrader van zyn Vaderland, Schuim der Prinsgezinden, (...) vriend der Moffen''.<ref>Erfgoedhuis Zuid-Holland (''Geschiedenis van Zuid-Holland''), [https://web.archive.org/web/20160821005925/http://www.geschiedenisvanzuidholland.nl/collecties/spottende-uitnodiging-voor-begrafenis-politieke-tegenstander Spottende uitnodiging voor begrafenis politieke tegenstander]</ref>

==Nalatenschap==
Wigbold van der Does kreeg geen zonen. Zijn dochters Theodora en Johanna  konden als vrouw zijnde slechts erven indien er geen mannelijke familieleden meer in leven waren. Na zijn dood gingen daarom de heerlijkheden uit zijn bezit over op zijn broer Gerlach Jan Doys van der Does, de laatste mannelijke telg uit het geslacht Van der Does, wiens huwelijk met Herbertina van der Heim kinderloos bleef. Na diens dood gingen de goederen alsnog over op de oudste dochter van Wigbold van der Does, Theodora, die getrouwd was met graaf [[Leopold van Limburg Stirum]], een der leden van het beroemde [[Driemanschap van 1813]]. Op deze wijze kwamen de bezittingen uiteindelijk in handen van het geslacht Van Limburg Stirum. 

==Zie ook==
[[Wigbold Albert Willem van Limburg Stirum Noordwijk|Wigbold van Limburg Stirum Noordwijk]], vernoemd naar Wigbold van der Does, die van zijn moeder Theodora van der Does onder andere de heerlijkheid Noordwijk erfde. 

{{Appendix|2=
{{References}}
:* Polvliet, C. J; [https://archive.org/details/genealogievanhet00polv Genealogie van het oud-adelijk geslacht Van Der Does]; Genealogisch en Heraldisch Archief, Den Haag, 1892
}}

{{DEFAULTSORT:Does, Wigbold Johan Theodoor van der}}

[[Categorie:Adel in de Nederlanden in de 18e eeuw]]
[[Categorie:Nederlands bestuurder]]
[[Categorie:Gedeputeerde naar de Staten-Generaal]]
[[Categorie:Orangist in de patriottentijd]]
[[Categorie:Nederlands staatsraad]]
[[Categorie:Baljuw van Den Haag]]