Brontekst bekijken van Vliegbasis Soesterberg

{{Zie artikel|Voor het natuurgebied op het terrein van de voormalige basis zie [[Park Vliegbasis Soesterberg]]}}
{{Infobox luchthaven
| luchthaven     = 
| altnaam        = 
| plaatje        = Soest, Netherlands - panoramio (27).jpg
| alt            = 
| IATA           = UTC
| ICAO           = EHSB
| type           = Militair, gesloten
| opgericht      = 
| stad           = [[Soesterberg]], {{NL}}
| eigenaar       = 
| hoogte         = 20 m
| tijdzone       = 
| openingstijden = 
| website        = 
| baan           = 09/27
| lengte         = 3075 m
| oppervlakte    = [[Asfalt]]
| lat_deg        = 52
| lat_min        = 7
| lat_sec        = 39
| lat_dir        = N
| lon_deg        = 5
| lon_min        = 16
| lon_sec        = 26
| lon_dir        = E
| land           = Nederland
}}
'''Vliegbasis Soesterberg''' was een militair vliegveld nabij [[Soesterberg]], tussen [[Utrecht (stad)|Utrecht]] en [[Amersfoort]]. Het vliegveld was de bakermat van de militaire luchtvaart in Nederland; in [[1913]] maakte de [[Luchtvaartafdeeling]] (LVA) van het leger hier haar eerste vluchten. Vanwege bezuinigingen op defensie is de basis in november 2008 gesloten en opgeheven. Het grootste deel ervan wordt sindsdien beheerd als natuurgebied: het [[Park Vliegbasis Soesterberg]].

Vliegbasis Soesterberg is aangelegd op de [[Sandr#De sandr van Soesterberg|Sandr van Soesterberg]], een nagenoeg vlakke waaier van zand en grind, die uitgespoeld is tijdens het [[Saalien]], de voorlaatste ijstijd.

== Bijzonderheden ==
*1 hoofdstartbaan; [[Startbaan#Markeringen voor richting en ligging|'''09-27''']]; lengte: 3077 meter, breedte 45 meter. Verharding: asfalt. Onbruikbaar sinds sluiting.
*de nevenstartbaan, ook wel bekend als de Queen's startbaan (zowel genoemd naar het gebruik voor Koninklijke doelen voor de bewoners van het nabijgelegen Paleis Soestdijk als naar het [[USAF]] squadron dat "Queen's Own" als erenaam droeg), is al meerdere keren door Defensie veranderd. Het noordeinde ervan wordt nu nog voor zweefvliegen gebruikt.<ref>{{pdf}} [https://www.planviewer.nl/imro/files/NL.IMRO.0342.BPLG0005-0401/tb_NL.IMRO.0342.BPLG0005-0401_3.pdf Inrichtings- en beheerplan voormalige Vliegbasis Soesterberg]</ref>
*locatie vliegbasis Soesterberg: 52°.07.63'N 5°.16.59'E
*ICAO-[[Luchthaven identificatie Code]]: '''EHSB'''
*meteogegevens voor EHSB: zie de [[Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut|KNMI]] METAR onbeschikbaar. Apparatuur verwijderd 2009.
*instrumenten-vliegprocedures: militaire ''Terminal Instrument Procedures'' zijn vervallen.
*navigatiehulpmiddelen: 1 militaire radio; navigatiebaken: SOESTERBERG [[TACAN]] (SSB CH105 X)U/ verwijderd 2009.
*communicatie Approach: VHF unavailable; UHF 340.725MHz vervallen; Tower: VHF 129.925MHz en UHF 341.575MHz beide vervallen
*Soesterberg Grond (zweefvliegen): VHF 129.975 [[zweefvliegen (sport)|zweefvliegactiviteiten]] door de [[Amsterdamsche Club voor Zweefvliegen (ACvZ)]] door de week, in de weekeinden en op feestdagen.

== De start ==
De autohandelaren [[V.L.A.M.|Verwey en Lugard]] uit Den Haag richtten in [[1910]] een heideveld nabij Soesterberg in als vliegveld. Het terrein had een oppervlakte van 300 [[hectare]] en werd voor een periode van vijf jaar gehuurd.<ref name=R34>De Winter, p.34-60</ref> Naast vliegdemonstraties was het de bedoeling ook vliegtuigen te gaan maken en hiervoor werden een aantal vliegtuigloodsen en een constructiewerkplaats gebouwd.<ref name=R34/> De eerste successen leidden tot een professionelere aanpak en Verwey richtte in maart 1911 de [[Naamloze Vennootschap|NV]] [[Maatschappij voor Luchtvaart]] (MLV) op.<ref name=R34/>. Om het vliegveld beter bereikbaar te maken, werd in mei 1911 een [[Tramlijn Den Dolder - Soesterberg|tramlijn vanaf station Den Dolder]] aangelegd. De aandacht voor luchtfestijnen nam echter af en Verwey kwam in conflict met enkele van zijn belangrijkste medewerkers waarvan een aantal vertrok. Op 29 januari 1912 ging de MLV failliet.<ref name=R34/>

In die jaren was de belangstelling van de militairen in de luchtvaart toegenomen. In maart 1910 had de [[ministerie van Oorlog |minister van Oorlog]] de Militaire Luchtvaart Commissie in het leven geroepen.<ref name=R68>De Winter, p.68-79</ref> Deze moest voorstellen doen voor de oprichting van een luchtvaartorganisatie binnen het Nederlandse leger. Op basis van het onderzoek werd in april 1913 een luchtvaartafdeling onder bevel van de Chef van de Generale Staf opgericht en werd Soesterberg aangewezen als vestigingsplaats.<ref name=R68/> Soesterberg lag centraal, achter de verdedigingslinies, in de buurt van garnizoenen en er was de infrastructuur van het voormalige MLV.<ref name=R68/> Na lange onderhandelingen werden de gebouwen en inventaris in maart [[1913]] voor 46.000 gulden door de Staat der Nederlanden aangekocht om als basis te gaan dienen voor de nog op te richten [[Luchtvaartafdeeling]] (LVA) (1 juli 1913),<ref name=R68/> de voorloper van de huidige [[Koninklijke Luchtmacht]]. De eerste commandant was een kapitein van de Genie [[Henk Walaardt Sacré]].

== Gebruikers ==
=== Luchtvaartafdeeling (LVA) ===
[[Bestand:French Aviator Burri Farman F.20.jpg|thumb|[[Farman HF.20]]]]
[[Bestand:Koolhoven FK-51.jpg|thumb|Replica van een [[Koolhoven F.K. 51]] lesvliegtuig in het [[Militaire Luchtvaart Museum]]]]
[[Bestand:Jonkheer Asch van Wijk verbetert Nederlands hoogterecord-512940.ogv|thumb|"Jonkheer Asch van Wijk verbetert Nederlands hoogterecord" tot 9587&nbsp;m vanaf de Vliegbasis Soesterberg (1938) (00:52, zonder geluid)]]
Walaardt Sacré pakte de zaken direct met veel enthousiasme aan. Het terrein werd militair gebied. Er kwam een hek en wegen die over het vliegveld liepen werden afgesloten voor onbevoegden.<ref name=R82>De Winter, p.82-88</ref> Er kwamen nieuwe gebouwen en hangars en de machines in de werkplaats werden vernieuwd. Er kwam een [[Meteorologie|meteorologische]] en vliegmedische dienst, een fotografie-afdeling en een radiomast voor de [[radiotelegrafie]]dienst.<ref name=R82/> De personeelssterkte steeg dramatisch met legeringsproblemen tot gevolg. Aan het eind van de [[Eerste Wereldoorlog]] was het een volwaardig militair vliegveld.<ref name=R82/>

Door de oorlog waren landen niet bereid vliegtuigen te leveren aan de LVA. Voor het uitbreken van de oorlog had het de beschikking over twee Nederlands vliegtuigen van [[Marinus van Meel|Van Meel]], vier tweepersoons [[Farman (vliegtuigbouwer)|Farham]] [[Farman HF.20|HF.20-anderhalfdekker]] vliegtuigen en vier Farman HF.22 toestellen.<ref name=R82/> Deze laatste vier maakten deel uit van een bestelling voor zes exemplaren, maar de laatste twee zijn door het uitbreken van de oorlog niet meer geleverd.<ref name=R82/> Ondernemers zoals [[Henri Wijnmalen]], kochten in het buitenland [[licentie]]s om in Nederland vliegtuigen te mogen bouwen. Zijn [[Spyker (vliegtuigfabrikant)|vliegtuigfabriek]] leverde met veel vertraging 11 HF.22 vliegtuigen en tientallen lesvliegtuigen aan de LVA.<ref name=R82/> Verder werd de vloot aangevuld met zo’n 70 buitenlandse vliegtuigen die op Nederlands grondgebied waren terechtgekomen.<ref name=R82/> Deze werden geïnterneerd en overgebracht naar de vliegbasis.

Na de oorlog werd kapitein Hardenberg de opvolger van Walaardt Sacré.<ref name=R94>De Winter, p.94</ref> Van november 1919 tot en met 1929 was hij commandant van de LVA. In deze jaren was sprake van internationale veiligheid en politieke ontspanning. Er werd bezuinigd en de LVA beperkte zich tot verkennings- en waarnemingstaken.<ref name=R94/> Voor de luchtverdediging en bombarderen was geen geld beschikbaar.<ref name=R94/>

In de tweede helft van de jaren dertig kwam de politiek erachter dat de neutraliteit gewapenderhand verdedigd moest worden bij een volgende oorlog. Er kwam geld beschikbaar om de vloot uit te breiden. De bestellingen die in 1938 en 1939 werden geplaatst kwamen te laat of nooit aan om de neutraliteit te handhaven. Van de buitenlandse vliegtuigorders waren in mei 1940 achttien [[Northrop A-17|Douglas verkenners /lichte bommenwerpers]] en vijf [[Focke-Wulf Fw 58|Focke Wulf Weihe]] lesvliegtuigen geleverd.<ref name=R97>De Winter, p.97-99</ref> Van de binnenlandse orders waren 54 [[Vliegtuigenfabriek Koolhoven|Koolhoven]] [[Koolhoven F.K. 51|F.K. 51 lesvliegtuigen]] en door Fokker 108 diverse jacht- en 19 lesvliegtuigen geleverd.<ref name=R97/> Tot 1935 vonden bijna alle militaire luchtvaartactiviteiten plaats op de vliegbasis. Met de nieuwe vliegtuigorders werd de basis te klein en de concentratie op een plaats maakte het geheel heel kwetsbaar bij een vijandelijke aanval. Nieuwe militaire vliegvelden waren noodzakelijk, maar omdat het enige tijd zou duren voordat deze gereed zouden zijn, werden vliegtuigen overgebracht naar bestaande vliegvelden zoals [[Vliegveld Waalhaven|Waalhaven]] en [[Vliegveld Ypenburg|Ypenburg]].<ref name=R97/> In 1938 viel het besluit drie nieuwe vliegvelden aan te leggen, bij [[Bergen (Noord-Holland)|Bergen]], [[Vliegbasis Gilze-Rijen|Gilze-Rijen]] en [[Vliegkamp Valkenburg|Valkenburg]], maar in mei 1940 was alleen Bergen gereed.<ref name=R97/>

=== Fliegerhorst ===
In de [[Tweede Wereldoorlog]] speelde Soesterberg – door de Duitsers hernoemd tot ‘Fliegerhorst’ – niet zo'n belangrijke rol als bijvoorbeeld [[Vliegbasis Leeuwarden|Leeuwarden]], [[Vliegbasis Deelen|Deelen]] en [[Vliegbasis Gilze-Rijen|Gilze Rijen]]. De basis werd in 1940 door de [[Luftwaffe (Tweede Wereldoorlog)|Luftwaffe]] gebombardeerd. Direct na het einde van de strijd herstelden ze het vliegveld en bouwden het uit tot een groot complex met drie startbanen, rolbanen en uitgestrekte verspreide opstelplaatsen (Luftparken) voor vliegtuigen (tot aan Amersfoort toe) en veel nog bestaande kampementen in de omgeving. In de oorlogsjaren waren tussen de 3.000 en 5.000 Duitse militairen gelegerd op de basis.

De Duitsers lieten in 1942 vanaf Soestduinen een goederenspoorlijn aanleggen naar de vliegbasis voor de aanvoer van munitie, die een directe aansluiting had op de spoorlijn Utrecht - Amersfoort. Na de oorlog werd dit spoorlijntje incidenteel nog gebruikt voor het vervoer van hoge buitenlandse gasten, die per vliegtuig of helikopter aankwamen op de vliegbasis. In 1974 is dit spoor opgebroken<ref>''Tot het rode licht gedoofd is, overwegen in Nederland toen en nu ''(2018) door Carel van Gestel, blz. 33''''</ref>. 

Soesterberg was zeer geschikt voor het stationeren van zware vliegtuigen en eind juli 1940 werd het de thuisbasis voor [[Heinkel He 111]] bommenwerpers.<ref name=NIMH>NIMH [https://www.defensie.nl/onderwerpen/vliegvelden-tijdens-de-tweede-wereldoorlog/inhoud/vliegveldenoverzicht/soesterberg Vliegvelden tijdens de Tweede Wereldoorlog: Soesterberg], geraadpleegd op 18 oktober 2016</ref> Zij bleven tot eind juni 1941 aanwezig en namen deel aan de [[Battle of Britain|slag om Engeland]] en legden later [[zeemijn|mijnen]] in de Britse kustwateren en vielen koopvaardijschepen aan.<ref name=NIMH/> Tussen eind 1941 en 1944 voerden [[Dornier Do 217]]’s bombardementsvluchten uit vanaf Soesterberg. Zij richtten zich op scheepsdoelen en op steden en havens in Groot-Brittannië. Jachtvliegtuigen en nachtjagers maakten slechts incidenteel gebruik van het vliegveld.<ref name=NIMH/>

De nog bestaande commandobunker vormde een cruciale schakel in de Duitse commandovoering op de basis; onder deze bunker bevindt zich een onderaardse gang van circa 100 meter lang. Ook het voormalige en zelfs monumentale "[[Officierscasino|Offizierskasino]]" in het dorp Soesterberg was geruime tijd bij Defensie in gebruik. Het werd in 2016 te koop gezet. De Duitsers bouwden ook een [[verkeerstoren]]. De huidige verkeerstoren werd gebouwd in 1952, toen de eerste straaljagers vanaf Soesterberg vlogen. De koepel en de omloop zijn in 1981 aangebracht. De toren is tot de sluiting van de basis in gebruik geweest en tot 2008 bemand geweest. De toren staat aan de zuidzijde van de startbaan zodat de verkeersleiders niet tegen de zon in zouden kijken.

Ondanks de activiteiten van de Luftwaffe bombardeerde de [[Royal Air Force]] tussen 1940 en 1942 maar sporadisch het vliegveld.<ref name=NIMH/> Pas vanaf begin 1944 nam de intensiteit toe en op 8 maart 1944 raakte het vliegveld tijdelijk buiten gebruik na zware Amerikaanse aanvallen.<ref name=NIMH/> Op 11 april 1945 verlieten de Duitsers het vliegveld definitief. Ze lieten de startbanen en een groot deel van de infrastructuur zwaar beschadigd achter.<ref name=NIMH/>

=== Na de oorlog ===
In [[1951]] was Soesterberg weer herbouwd en operationeel. Het veld werd gebruikt door diverse jachtsquadrons, waaronder ook het 322 Squadron met in eerste instantie [[Gloster Meteor]]s , later (tot 1968) met [[Hawker Hunter]]s en ook enige tijd met [[North American F-86 Sabre|North American F-86K Sabre]]s. Daarna werd 334 Sq van [[Vliegveld Ypenburg]] met [[Fokker F27|F 27M Troopships]] naar Soesterberg verplaatst om vele jaren later de [[Vliegbasis Eindhoven]] als eindbestemming te krijgen.

De vliegbasis Soesterberg was met de [[Vliegbasis Gilze-Rijen]] sinds 1995 thuisbasis voor de Tactische Helikopter Groep (THG). Deze bestond toen uit 3 helikopter[[squadron]]s. De THG ondersteunde [[11 Luchtmobiele Brigade]] van de [[Koninklijke Landmacht]] en vormde samen de Air Manoeuvrable Brigade (AMB).

Als laatste waren op de vliegbasis Soesterberg gelegerd:
*298 Sq; met 11 middelzware transporthelikopters van het type [[CH-47 Chinook|Chinook CH-47D]] voor troepen- en materieeltransport.
*300 Sq; met 4 lichte [[Aérospatiale Alouette III]] en 17 middelzware [[Eurocopter Cougar|Cougar MK2]] helikopters. De Alouettes (Royal Flight) waren voor klein transport en zgn ''Royal en VIP flights'' voor het [[Koninklijk Huis (Nederland)|Koninklijk Huis]]. De Cougars waren bedoeld voor troepentransport, bevoorrading en gewondentransport.
*334 Sq; van 1968 tot 1992 met de Fokker F-27 Troopships.
*932 Sq; logistiek en onderhoud.
*933 Sq; belast met de 'platformtaken' (lucht)verkeersleiding, brandweer, meteo, bewaking, geneeskundige dienst.
*934 Sq; facilitair sq belast met niet-luchtmacht gerelateerde taken (vooruitlopend op de verplaatsing naar Gilze-Rijen in 2004 opgeheven).

Tevens was de basis gastheer voor de [[Defensie Telematica Organisatie|Defensie Telematica Organisatie (DTO)]] en de Defensie Verkeers- en Vervoers Organisatie (DVVO).

==== USAF 32 Tactical Fighter Sq ====
[[Bestand:North American F86-01.jpg|thumb|De F-86 Sabre (1954-1955)]]
[[Bestand:F-100.jpg|thumb|De F-100 Super Sabre (1956-1960)]]
[[Bestand:Convair F-102 Delta Dagger.jpg|thumb|De F-102 Delta Dagger (1961-1969)]]
[[Bestand:F-4 Phantom in flight Apr 1982.jpg|thumb|De F-4 Phantom (1969-1978)]]
[[Bestand:F-15 Eagle lands with the speed brake up.jpg|thumb|De F-15 Eagle (1978-1994)]]

Van [[1954]] tot medio [[1994]] werd de basis, in het Engels genaamd 'Camp New Amsterdam', mede gebruikt door het 32 Tactical Fighter Squadron (TFS) van de [[USAF|Amerikaanse luchtmacht]]. Deze [[United States Air Forces in Europe|USAFE-eenheid]] stond geheel tegen Amerikaanse gewoonten in onder Nederlands operationeel commando. De eenheid arriveerde in 1954 vanuit Manston [[Engeland]] op Soesterberg. De zilverkleurige [[North American F-86 Sabre]]s droegen nog de ''512th Fighter Day Sq'' markering. Een jaar later ging de eenheid, inmiddels ''32nd Fighter Sq'', over op de supersonische [[F-100 Super Sabre]]. Vanaf 1960 werd de [[F-102 Delta Dagger]] in gebruik genomen en veranderde de naam in ''32nd Fighter Interceptor Sq''. Vanaf 1969 werd het ''32nd Tactical Fighter Sq'' en opereerde het met de [[F-4 Phantom II]]. De F-4 werd in 1978 afgelost door de [[F-15 Eagle]] waarmee 32nd FS in 1994 ook werd opgeheven.

Voor het USAF squadron werden [[Shelter (militair)|shelters]] op de basis gebouwd. De eersten in 1969 voor de F-4 Phantoms. In 1978 kwamen de F-15 Eagles en werden er in het middengebied zeventien nieuwe van gewapend beton gebouwd. Ze liggen verspreid ter voorkoming dat ze in één luchtaanval vernietigd zouden kunnen worden. Na het vertrek van de Amerikanen in 1994 staan veel shelters leeg. Enkele zijn opslagruimte en in één huist een schaapskudde, in andere vleermuizen.

32 TFS had tijdens zijn Nederlandse periode een zeer goede naam en reputatie opgebouwd binnen de [[Noord-Atlantische Verdragsorganisatie|NAVO]] en stond –omdat het het [[Predicaat Koninklijk|predicaat "Koninklijk"]] had ontvangen – bekend onder de naam 'The Queen's Own'. Twee jagers stonden 24/7 in een zogenaamde "Zulu" alarm hangaar aan het westelijke baankop standby om binnen enkele minuten in de lucht te kunnen zijn om ons luchtruim te verdedigen. Als blijk van dank werd bij het vertrek een F-15 aan het [[Militair Luchtvaart Museum]] geschonken. De overige toestellen werden ingezet tijdens de [[Golfoorlog (1990-1991)|Golfoorlog]] en daarna aan de [[Koninklijke Saoedische luchtmacht|luchtmacht van Saoedi-Arabië]] verkocht.

In de jaren 1950 was Soesterberg bekend door fameuze NATO-luchtshows met veel Amerikaanse inbreng. Later waren er om de paar jaar [[Luchtmachtdagen|Open Dagen]] van de Koninklijke Luchtmacht, eveneens zeer grote shows welke honderdduizenden bezoekers trokken.

=== Einde als vliegbasis ===
De opheffingsceremonie van de basis was op 12 november 2008. De resterende vliegende squadrons zijn overgeplaatst naar de [[vliegbasis Gilze-Rijen]] en het 932 Squadron is als Logistiek Squadron naar Gilze-Rijen teruggekeerd. De overige ondersteunende squadrons zijn opgeheven.

== Huidige functie ==
Het terrein heeft primair een functie als natuurgebied; er zal beperkt woningbouw plaatsvinden aan de kant van Soesterberg Noord ter financiering van het ontwikkelen van natuurgebied.
Het voormalige Camp New Amsterdam is Defensie eigendom gebleven. Het overige gebied is van Stichting [[Het Utrechts Landschap]], dat de naam van het gebied veranderde in [[Park Vliegbasis Soesterberg]].

In het noordoostelijke deel van de vliegbasis zijn het [[Militaire Luchtvaart Museum]] en het voormalige in Delft gevestigde [[Legermuseum (Delft)|Legermuseum]] nu samen ondergebracht in het [[Nationaal Militair Museum]]. Opening was op 13 december 2014.

De lokale zweefvliegclub die al vanaf 1946 op de vliegbasis aanwezig is, de [[Amsterdamsche Club voor Zweefvliegen (ACvZ)]], blijft vliegen vanaf het huidige terrein. Haar activiteiten hebben een plek in het herziene bestemmingsplan gekregen.
De landingsbaan van 3,3 kilometer lengte blijft ter herinnering liggen; het is onhaalbaar (te duur) om de ruim een meter dikke betonlaag te verwijderen.

Op 21 mei 2010 werd een fietspad geopend dat Soest met Soesterberg-Noord verbindt en dwars over de oude landingsbaan loopt.<ref>RTV Utrecht [https://www.rtvutrecht.nl/nieuws/239523/fietspad-geopend-op-vliegbasis-soesterberg.html Fietspad geopend op vliegbasis Soesterberg, 22 mei 2010], geraadpleegd op 9 oktober 2016</ref> De rest van het terrein is beperkt toegankelijk tot de herontwikkeling tot natuurgebied voltooid is om de verstoring van de huidige natuur zo veel mogelijk te voorkomen.

De 17 voormalige vliegtuig [[Shelter (militair)|shelters]] zijn deels voorgoed afgesloten. Een aantal blijft beschikbaar blijven voor culturele activiteiten en als schaapskooi. Zo heeft de 'Vrede van Utrecht' in nauwe samenwerking tussen de Provincie Utrecht en het [[Utrechts Landschap]] (toekomstig beheerder) culturele activiteiten ontwikkeld, vanwege de herinnering aan de 300-jarige [[Vrede van Utrecht (1713)|Vrede van Utrecht]] in 2013, onder de noemer ‘Soesterberg Art Port’.

<gallery>
Bestand:Vliegbasis Soestergerg munitiebunkers 3.jpg|Munitiebunkers
Bestand:Vliegbasis Soesterberg landingsbaan 29.jpg|Landingsbaan met links het [[Nationaal Militair Museum]]
Bestand:Vliegbasis Soesterberg kerosinebunker 25.jpg|Kerosinebunker
Bestand:Vliegbasis Soesterberg hangar 28.jpg|Hangar
Bestand:Vliegbasis Soesterberg hangar 26.jpg|Shelter
Bestand:Vliegbasis Soesterberg munitiebunker 24.jpg|Munitiebunker
</gallery>

In oktober 2016 maakte [[De Nederlandsche Bank]] bekend dat de goudvoorraad van [[Amsterdam]] naar ''Camp New Amsterdam'' wordt verplaatst.<ref>Volkskrant [http://www.volkskrant.nl/economie/15-duizend-goudstaven-dnb-naar-defensieterrein-in-zeist~a4390611/ 15 duizend goudstaven DNB naar defensieterrein in Zeist, 6 oktober 2016], geraadpleegd op 9 oktober 2016</ref> Hiervoor wordt het ''Cash Center'' gebouwd. Niet alleen de goudvoorraad werd in april en mei 2023 verplaatst, ook de sortering en distributie van bankbiljetten vindt vanaf 2022 plaats op Camp New Amsterdam.

== Sport ==
Op zaterdag 20 augustus 2022 liep de route van de [[Ronde van Spanje 2022/Tweede etappe|tweede etappe]] (van [['s-Hertogenbosch]] naar [[Utrecht (stad)|Utrecht]]) van de [[Ronde van Spanje 2022]] over de landingsbaan van de vliegbasis.<ref>{{Citeer web |url=https://www.lavuelta.es/en/stage-2 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20220819055837/https://www.lavuelta.es/en/stage-2 |titel=Stage 2: 's-Hertogenbosch > Utrecht |auteur= |uitgever=[[Ronde van Spanje|La Vuelta]] |datum=|archiefdatum=2022-08-19 |bezochtdatum=2022-08-21|taal=en}}</ref>

== Muziek ==
In 1937 verscheen een piano/zang-uitgave van de vliegeniersmars ''Soesterberg'' met muziek van A.A. Langeweg en tekst van L.W. Nijland.<ref>[https://www.muziekschatten.nl/compositie?uri=https://data.muziekschatten.nl/som/360295 ''Soesterberg'' : militaire vliegeniersmarsch]</ref>

==Televisie==
In de aflevering “Zalig uiteinde” van de televisieserie  [[Flodder (televisieserie)|Flodder]] was het vliegveld ook te zien. Het vliegveld werd neergezet als de thuisbasis van de[[F-16 Fighting Falcon| F-16]] die te zien is in de aflevering.

== Externe links ==
{{Commonscatklein|Soesterberg Air Base}}
* [http://www.vliegbasis-soesterberg.nl/ Website van de Vliegbasis Soesterberg met recente- en historische foto's en informatie]
* [http://www.youtube.com/watch?v=Cw4MpAggbvk Soesterberg 1985 KLu - USAFE exercise Combex]
* [http://www.youtube.com/watch?v=rAGKP_2oXQg Soesterberg 1991 de laatste dagen van 32 TFS]
* [https://web.archive.org/web/20120704121631/http://vliegbasissoesterberg.info/ Website over de nieuwe bestemming van vliegbasis Soesterberg]
* Utrechts Landschap [https://web.archive.org/web/20161004022332/https://www.utrechtslandschap.nl/natuurgebieden/park-vliegbasis-soesterberg/ontdek-park-vliegbasis-soesterberg Park Vliegbasis Soesterberg]

==Naslagwerk==
* {{Aut|Rolf de Winter}}, ''Een eeuw militaire luchtvaart in Nederland 1913-2013, Bakermat Soesterberg'', Boom, Amsterdam, 2013, {{ISBN|978-94-6105871-3}}

{{Appendix|2=
'''Bronnen'''
* Voorlichtingsdienst Ministerie van Defensie
* Afd Voorlichting vliegbasis Soesterberg
* Vrede van Utrecht
----
'''Referenties'''
{{References}}
}}
{{Navigatie vliegbases Nederland}}
{{Navigatie vliegvelden Nederland}}
{{Coor title dms|52|7|39|N|5|16|26|E|type:airport_scale:50000_region:NL}}

[[Categorie:Verkeer en vervoer in Utrecht (provincie)]]
[[Categorie:Vliegbasis in Nederland (luchtmacht)|Soesterberg]]
[[Categorie:Koude Oorlog]]
[[Categorie:Bouwwerk in Soest (Nederland)]]
[[Categorie:Industrieel erfgoed in Soest (Nederland)]]
[[Categorie:Voormalig vliegveld in Nederland|Soesterberg]]