Brontekst bekijken van U 137 (Sovjet-Unie)

{{Infobox marineschip
| afbeelding = MM10249.jpg
| type = [[Onderzeeër]]
| vlag = Naval Jack of the Soviet Union.svg
| landvlagmarine = {{SU}}
| naam = ''U-137''
| klasse = [[Wiskey klasse]]
| gebruiker(s) = [[Bestand: Naval ensign of the Soviet Union (1950–1991).svg|20px]] [[Marine van de Sovjet-Unie]]
| werf = [[Baltische Scheepswerf]], [[Sint-Petersburg|Leningrad]]
| indienst = 17 september 1957
| uitdienst = 1988
| lengte = 76 meter
| breedte = 6,7 meter
| bewapening = 6 × [[torpedobuis|torpedobuizen]]
18 [[torpedo (wapen)|torpedo]]'s of 24 [[zeemijn]]en
| [[kiel (schip)|kiel]]legging = 12 januari 1956
| [[tewaterlating]] = 16 november 1956
| [[diepgang]] = 4,6 meter
| aandrijving = [[Dieselelektrische aandrijving]]
| [[waterverplaatsing]] = 1030 [[registerton]]
| testdiepte = 400-450 meter
| bemanning = 56 mannen
}}
'''Sovjet-onderzeeër S-363''' ([[Russisch]]: С-363) was een [[Marine van de Sovjet-Unie|Sovjet-marine]]-[[Onderzeeboot|onderzeeër]] van de [[Whiskey-klasse]] van de [[Baltische Vloot]], die opmerkelijk werd onder de aanduiding '''''U137''''' toen hij op 27 oktober 1981 aan de zuidkust van [[Zweden]] vastliep, ongeveer 10 km (6,2 [[zeemijl]]) van [[Karlskrona (stad)|Karlskrona]], een van de grootste Zweedse marinebases. ''U137'' was de onofficiële Zweedse naam voor het schip, aangezien de [[Sovjet-Unie|Sovjets]] de namen van de meeste van hun onderzeeërs geheim hielden. Het daaruit voortvloeiende internationale incident wordt vaak het ''Whiskey on the rocks-incident'' genoemd.

== Stranding ==
In de ochtend van 28 oktober 1981 waren twee Zweedse vissers hun vangst aan het terughalen naar Karlskrona toen ze een mysterieuze olievlek opmerkten. Een zekere Bertil Sturkman keerde later terug naar het gebied om het te onderzoeken, en om 10:00 trof hij een verrassend spektakel aan: een 76 meter lange onderzeeër die aan [[stuurboord]] tussen de scherpe rotsen van het eiland [[Torumskär]] was ingeklemd. Een officier stond op de commandotoren van de onderzeeër en staarde hem door een verrekijker aan – en hield een machinegeweer vast. Toen de officier begon te zwaaien, draaide Sturkman zich om en ging naar Karslkrona om het de andere vissers te vertellen.<!--dit is allemaal een heel ander verhaal dan op historianet--><ref>{{Citeer web |url=https://historianet.nl/oorlog/koude-oorlog/kernoorlog-dreigt-russische-onderzeeer-in-zweedse-wateren |titel=Russische spionageonderzeeër uit koers: Koude Oorlog aan de Zweedse kust |bezochtdatum=2022-09-16 |datum=2022-09-11 |werk=Historianet.nl|archiefurl=https://web.archive.org/web/20220920171010/https://historianet.nl/oorlog/koude-oorlog/kernoorlog-dreigt-russische-onderzeeer-in-zweedse-wateren|archiefdatum=2022-09-20|dodeurl=nee}}</ref>

Vanuit daar lichtten ze de naburige marinebasis in over hun vondst. Rond 11:00 naderde een Zweeds [[patrouillevaartuig]] de onderzeeër. Via een bemanningslid dat Duits sprak kwamen de Zweden erachter dat de ''U-137'' was gestrand door een defect [[navigatiesysteem]].

Toen het nieuws van de ''S-363'' zich verspreidde, omsingelden journalisten en boten de onderzeeër. De regering van Zweden eiste het recht om de kapitein, Anatolij Gustjtjin, te ondervragen. De Sovjet-Unie beweerde dat de S-363 de Zweedse wateren was binnengevaren om hulp te zoeken, hoewel de ''S-363'' geen [[noodsignaal]] had uitgestuurd.

De situatie verslechterde toen een Sovjetvloot de gestrande onderzeeër naderde. Twee Zweedse marineschepen blokkeerden de toegang tot de ''U-137'', waardoor de vloot tot stilstand kwam. Zweden deed ook proeven met het water, waarna duidelijk werd dat de onderzeeër [[kernwapen]]s vervoerde en die stand-by stonden.<ref>{{Citeer web |url=https://nationalinterest.org/blog/reboot/1981-stranded-russian-submarine-sent-sweden-frenzy-172520 |titel=In 1981, a Stranded Russian Submarine Sent Sweden into a Frenzy |bezochtdatum=2022-09-16 |auteur=Sebastien Roblin |datum=2020-11-13 |werk=The National Interest |taal=en|archiefurl=https://web.archive.org/web/20220527060734/https://nationalinterest.org/blog/reboot/1981-stranded-russian-submarine-sent-sweden-frenzy-172520|archiefdatum=2022-05-27|dodeurl=nee}}</ref> De kracht van het vermeende wapen was naar schatting even groot als die van de bom die in 1945 op [[Nagasaki (stad)|Nagasaki]] viel. Hoewel de Sovjetautoriteiten de aanwezigheid van kernwapens aan boord van de ''S-363'' nooit officieel bevestigden,<ref>{{Citeer web |url=http://webex.maritima.se/process.asp?content=U137&selectedID=UID40a0b18bc5c7d8 |titel=U137 |bezochtdatum=2022-09-16 |datum=2007-10-08 |werk=web.archive.org |archiefdatum=2007-10-08 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20071008052918/http://webex.maritima.se/process.asp?content=U137&selectedID=UID40a0b18bc5c7d8 |dodeurl=ja }}</ref> bevestigde de politiek officier van het schip, Vasily Besedin, later dat sommige [[torpedo (wapen)|torpedo]]'s waren uitgerust met [[kernkop]]pen, en dat de bemanning de opdracht kreeg om de boot, inclusief deze kernkoppen, te vernietigen als Zweedse troepen de controle over het schip zouden proberen over te nemen.<ref>{{Citeer web |url=http://www.aftonbladet.se/vss/nyheter/story/0,2789,916366,00.html |titel=Aftonbladet: Rysk officer: Vi skulle följt ordern |bezochtdatum=2022-09-16 |datum=2006-12-01 |werk=web.archive.org |archiefdatum=2006-12-01 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20061201233353/http://www.aftonbladet.se/vss/nyheter/story/0,2789,916366,00.html |dodeurl=unfit }}</ref>

Ondertussen werden de logboeken en andere data van de ''U-137'' gecontroleerd. Toen er een storm opstak en het Zweedse [[radar]]beeld daardoor werd verstoord, verzond de ''U-137'' een noodsignaal. Vanuit Sovjet-Russische territoriale wateren kwamen daar twee schepen op af, wat ertoe leidde dat de Zweedse president het bevel gaf geen centimeter terug te wijken. Dit betekende dat de Zweedse krijgsmacht in de hoogste staat van paraatheid werd gebracht. Na een spannende twintig minuten belde generaal Ljung premier [[Thorbjörn Fälldin]] opnieuw en vertelde hem dat het geen Sovjet-oppervlakteschepen waren, maar twee Duitse koopvaardijschepen.<ref>{{Citeer web |url=https://www.youtube.com/watch?v%3DGtBiKhVUaSw |titel=Ubåt 137 på grund |bezochtdatum=2022-09-16 |archiefdatum=2018-06-19 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20180619124632/https://www.youtube.com/watch?v%3DGtBiKhVUaSw |dodeurl=unfit }}</ref>

== Zie ook ==
* [[Marine van de Sovjet-Unie]]
{{Appendix|2= <references />----
{{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=Soviet submarine S-363|oldid=1093443239}}}}

[[Categorie:Sovjet-Unie]]
[[Categorie:Marine]]
[[Categorie:Koude Oorlog]]